کد مطلب: 17251
چهارشنبه ۱۹ تير ۱۳۹۲ ساعت ۰۵:۲۴
آمریکا و تحولات مصر
سید مرتضی نعمت زاده
جان کری وزیر خارجه امریکا قصد عزیمت به خاورمیانه و دنبال کردن تلاش های خود برای شروع گفتگوهای سازش میان اسرائیل و حکومت خودگردان فلسطینی به رهبری محمود عباس را دارد.گویا در مصر هیچ اتفاقی نیفتاده است و جان کری و در ورای او کاخ سفید و واشنگتن هیچ دغدغه ای در ارتباط با حوادث و تحولات مصر ندارند. شاید هم همینطور باشد چرا که تغییرات در مصر طبق برنامه پیش می رود و اوضاع بر وفق مراد آمریکا بویژه جان کری وزیر امور خارجه است.
پروژه مدیریت کشورهای حوزه بیداری در دوران وزیر خارجه پیشین آمریکا یعنی خانم هیلاری کلینتون کلید خورد و این مسئله کمی بعد از خروج امریکا از گیجی های ناشی از بروز قیام های مردمی در کشورهای عربی از تونس گرفته تا مصر و بحرین و لیبی و یمن و ..بود.زمامداران عربستان به عنوان کشوری محافظه کار و طرفدار حفظ وضع موجود، و یکی از مدعیان سنتی رهبری جهان عرب، با هرنوع تغییر و تحول در کشورهای عربی و سقوط رژیم های همپیمان و وابسته به آمریکا و غرب مخالف بوده و معتقد بودند که آمریکا باید به هر قیمتی از این رژیم ها حمایت کرده و جلوی سرنگونی آن ها را بگیرد.
در چنین شرائطی امیر قطر به عنوان کشوری از نسل جدید مدعیان زعامت جهان عرب، خواهان سرنگونی حکومت های دیکتاتوری نسل قدیم و مدعیان سنتی رهبری جهان عرب و روی کار آمدن نسل جدید و سازگار با فضای اسلامگرایی حاکم بر منطقه، اما در چارچوب منافع امریکا و تداوم سیطره آن بر منطقه بود، که هم مدعیان سنتی رهبری جهان عرب از جمله حسنی مبارک، معمر قذافی و آل سعود را همانند صدام از صحنه سیاست خارج کرده و هم اینکه یک محور اسلامگرای به اصطلاح سنی و بظاهر انقلابی را در مقابل ایران انقلاب اسلامی به اصطلاح شیعی قرار دهد و محور کشمکش اسلامی اسرائیلی را به جنگ اسلامی اسلامی و سنی/شیعی تبدیل کند.
آمریکا به منظور مدیریت تحولات منطقه، طرح قطر را مبنی بر قبول تغییرات ولی مدیریت آن پذیرفت و عملا پرونده تحولات منطقه را در اختیار قطر قرار داد.بنا بود پس از سرنگونی دیکتاتور لیبی که قطر در آن نقش مهمی را ایفا کرد، الگوی آن نیز در سوریه باجرا در آید و بشار اسد به عنوان یکی از دشمنان دیرین امریکا و اسرائیل هم سرنگون شود و از این طریق منطقه بار دیگر تحت مدیریت امریکا در آید.
اما پروژه حداکثر سه ماهه قطر برای سرنگونی اسد از سی ماه تجاوز کرد بدون آن که نشانه ای از سقوط نظام سوریه در افق مشاهده شود، چنانکه محور اخوان به رغم تلاش های قطر نتوانست رقیبی برای ایران شود، لذا پروژه قطر زیر نظر خانم کلینتون وزیر خارجه قبلی امریکا با شکست مواجه شد و نتیجه طبیعی آن، کنار نهادن خانم کلینتون و تیم منطقه ای وی از جمله امیر قطر از قدرت و واگذاری پرونده تحولات منطقه ای به عربستان بود و متعاقب آن روندِ تحولات حکایت از برگشت شرائط زیر نظر وزیرخارجه جدید یعنی جان کری به وضعیت سابق است.
در واقع برکناری امیر قطر، چراغ سبز امریکا به ارتش مصر برای کودتا بر ضد محمد مرسی رئیس جمهور و جریان اخوان المسلمین مصر، پس از فراهم کردن زمینه های اجتماعی بود. این زمینه ها با شدت گرفتن فعالیت مخالفان سیاسی مرسی از یک سو و استفاده از ناکامی ها و ناتوانی های مدیریتی دولت مرسی و افزایش نارضایتی های مردمی از سوی دیگر، فراهم گردید.آمریکا تصور می کند که شعار" الاسلام هو الحل " یعنِِ " اسلام همانا راه حل مشکلات است " را هم در مصر با شکست مواجه کرده و خطر اسلامگرایی را از اسرائیل و امریکا دور ساخته است.بنابراین به نظر می آید جان کری با احساس اطمینان از تحولات مصر، در پی مأموریت خود در تل آویو است.
