کد مطلب: 21995
چهارشنبه ۱ آبان ۱۳۹۲ ساعت ۱۳:۲۱
رفتار آمریکا را چگونه بسنجیم ؟
حشمت الله فلاحت پیشه
برای قدرتی مثل آمریکا در سطح کلان فقط فضای روانی هژمونی بینالمللی مهم است.به همین منظور تلاش برای این که هزینه تنشزدایی را متوجه ایران کنند یکی از دستور کارهای آمریکاییهاست.
این روزها با انتشار خبرهایی در حوزه مذاکرات هستهای مواجه میشویم که دارای معانی دوگانه است. بحث مربوط به برنامه احتمالی دولت آمریکا برای آزادسازی مرحلهای داراییهای مسدود شده ایران یکی از این موارد به شمار میآید. البته بخشی از رفتار آمریکاییها درخصوص تلاش برای بازگرداندن داراییهای ایران به جای لغو تحریمها و در مقابل درخواست از ایران برای انجام توافقات هستهایاش طبیعی است.چرا که ۳۵سال بین ایران و آمریکا شرایط اختلاف جدی وجود داشته و در طول این مدت لابیهای قوی ضدایرانی شکل گرفته در حالی که هیچ لابی حمایتکننده از منافع ایران در این کشور با وجود آنکه آمریکا کشوری مهد لابیهاست،شکل نگرفته است. در شرایط کنونی آمریکاییها مسائل،مشکلات و تعهداتی در روابط خاص منطقهای خود دارند که توان مانور آنها در قبال ایران را محدود کرده است.آمریکاییها در این شرایط بهدنبال برقراری یک موازنه دقیق هستند.برای قدرتی مثل آمریکا در سطح کلان فقط فضای روانی هژمونی بینالمللی مهم است.به همین منظور تلاش برای این که هزینه تنشزدایی را متوجه ایران کنند یکی از دستور کارهای آمریکاییهاست. موضوع دیگری که درخصوص برخی رفتارهای آمریکا پس از برگزاری مذاکرات باید در نظر گرفت این است که جنبههای اعلامی و اعمالی آمریکاییها در قبال ایران هر دوبرای این کشور مهم هستند.در واقع ممکن است برخلاف برخی شنیدهها در عمل در حوزه تحریم رفتاری نشان بدهد که تضعیف کننده تحریمها علیه ایران باشد.
بنابراین آنچه برای ما اولویت دارد، تحقق دو مسئله در یک فاصله زمانی حداکثر یک ساله است. یکی تضمین حقوق هستهای ایران و دیگری کاهش محسوس و ملموس در تحریمها بهگونهای که شاهد سیر قهقرایی تحریمهایی که طبق قطعنامههای شورای امنیت و قوانین داخلی آمریکا و اروپا شکل گرفته است، باشیم.به عبارتی آمریکاییها نباید از نوسانات گفتاری و رفتاری با هدف فشار به ایران استفاده کنند.چرا که نوسانات گفتاری می تواند در نقش تضعیف کننده اعتماد مورد نیاز برای مذاکرات جدی هستهای عمل کند.
نکته دیگر اینکه بخش عمدهای از تحریمهای اعلام شده علیه ایران حاصل حبابهای تبلیغی است که عدول آمریکاییها از برخی قوانین و مصوبات تحریمی به معنای ترکیدن این حبابهاست.موضوعی که هماکنون باعث نگرانی طیفهای تندرو در کنگره آمریکا و لابیهای اسرائیلی شده است. تحلیل این موضوع را در سخنان دو روز قبل بنیامین نتانیاهو میتوان دید که گفت: ما نگران این هستیم که عقبنشینی آمریکا از بخشی از سیاستهای تحریمی منجر به هجوم آن دسته از کشورها و شرکتهای دنیا شود که برای فرار از تحریم ایران منتظر بهانه هستند.لذا معتقدم حتی سیاستهایی مثل پایان دادن به انسداد بخشی از منابع و درآمدهای ارزی ایران بهانهای جدی را برای کسانی فراهم میکند که همواره بهدنبال گریز از قوانین فرامرزی آمریکا علیه ایران بودهاند.
از حالا تا یک سال دیگر باید بهگونهای عمل کرد که با یک رفتار و گفتار آمریکا دچار نوسانات راهبردی نشویم.راهکار این موضوع هم بازگشت به معیارهای هستهای ایران مبنی بر به رسمیت شناخته شدن حقوق هستهای و از بین رفتن فضای تحریمها علیه ایران و در نهایت خروج پرونده هستهای ایران از ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد است.حتما باید توجه داشته باشیم دیپلماسی ایران در قبال آمریکا محدود به موضوع هستهای نخواهد ماند و نباید به آن محدود شود.در واقع در آینده تحولاتی شکل خواهد گرفت که در راستای تایید و تحکیم موقعیت دیپلماتیک ایران درقبال آمریکا عمل خواهد کرد.
مواردی چون ایفای نقش احتمالی ایران در ژنو ۲ و موضوع سوریه، ایفای نقش در مواردی چون مقابله با تروریسم منطقهای و نزدیک شدن تغییر مواضع ایران و آمریکا در این رابطه.آینده مبهم و نگرانکننده خاورمیانه در عین آینده روشن و رو به استحکام ایران در منطقه میتواند موجب احتمال توافق طرفین در دو موضوع هستهای و روابط دو جانبه حداقل در موارد خاص باشد.معتقدم باید با صبر و انتظار روابط ایران و آمریکا را ارزیابی کرد.تنها نکتهای که باید در نظر داشت حفظ وحدت داخلی در قبال هر سیاستی است که مجموعه نظام از طریق شورایعالی امنیت ملی اتخاذ میکند و وزارت خارجه مسئول اجرای آن است.
منبع: روزنامه تهران امروز