آیت الله مجتبی شهیدی کلهری مشهور به مجتبی تهرانی استاد مشهور اخلاق و مرجع تقلید و مدرس حوزه های علمیه تهران(مانند مدرسه مروی)بود. وی از محضر اساتید بزرگی همچون ادیب نیشابوری، آیت الله بروجردی، آیت الله حکیم، آیت الله گلپایگانی، علامه طباطبایی و... بهره برد.
این مرجع بزرگوار تقلید و استاد بزرگ اخلاق، پس از 40سال خدمت صادقانه در نشر معارف اسلامی و ترویج مکتب حقّۀ اهل‌بیت عصمت و طهارت، در دی‌ماه سال 1391ه.ـ‌ش. دار فانی را وداع گفت. در این مجال سعی داریم تا جرعه ای از بیانات ناب اخلاقی ایشان را در اختیار علاقمندان قرار دهیم.
بسم الله الرحمن الرحیم
عن عبدالله بن سنان قال: قال ابا عبد الله علیه السلام: «سَتُصِیبُکُمْ شُبْهَةٌ فَتَبْقَوْنَ بِلَا عَلَمٍ یُرَى وَ لَا إِمَامٍ هُدًى لَا یَنْجُو مِنْهَا إِلَّا مَنْ دَعَا بِدُعَاءِ الْغَرِیقِ قُلْتُ وَ کَیْفَ دُعَاءُ الْغَرِیقِ قَالَ تَقُولُ یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَى دِینِکَ فَقُلْتُ یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْاَبْصَارِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَى دِینِکَ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ مُقَلِّبُ الْقُلُوبِ وَ الْاَبْصَارِ وَ لَکِنْ قُلْ کَمَا اَقُولُ یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَى دِینِکَ».
عبدالله بن سنان از اصحاب بزرگوارامام صادق (ع) در روایتی از ایشان نقل میکند که: «سَتُصِیبُکُمْ شُبْهَةٌ»، میخواهم اینجا نکتهای را عرض کنم، در زمان غیبت امام زمان (عج) چون این روایت از امام صادق(ع)، خطاب به عبدالله بن سنان هست، چه بسا در زمان ائمّه(ع)، اگر انسان دسترسی به آنها پیدا نکند، آنهم همین حکم را داشته باشد.
فرض کنید زمان امام صادق(ع) کسی دستش به امام نمیرسد. نسبت به امام زمان (عج)، چون ایشان غیبت دارد، به این معنا که به حسب ظاهر دیگر دسترسی هیچکس به ایشان مقدور نیست، در اینجا دعاهایی برای تعجیل در فرج وارد شده است که اسمش را دعاهای فرج می‌گذاریم و دستور دادهاند که بخوانید تا خداوند در فرج حضرت تعجیل بفرمایند. دعاهای متعدد داریم، مثلاًًً دعای «اللهم کن لولیک الحجۀ بن الحسن...». این دعاها برای تعجیل در فرج است.
مطلب اساسی در این روایت این است که حضرت فرمودهاند: در زمان غیبت، که دسترسی به امام نداری، گاهی در ذهنت راجع به امام شبهه پراکنده میکنند. اینطور نیست؟ ریشه کار را میخواهند بزنند. در اینجا حضرت میگوید من یک دعایی یادتان میدهم که اگر این دعا را بخوانید، این شبهه ها در شما اثر نمیکند. دو، سه تا جمله بیشتر نیست، این دعا را بخوان که این شبهه ها در تو اثر نکند. یعنی در اعتقادات به امام حاضر زندهای که دستت به او نمیرسد، سفت پابرجا بمان.
**از این شبهه‌ها نجات پیدا نمیکند، مگر کسی که دعای غریق را بخواند
حضرت میفرماید: به زودی به شما یک سری شبهه اصابت میکند که در این موارد دستتان به امام نمیرسد، و آن این است که: «بِلَا عَلَمٍ یُرَى». علم یعنی راهنما، آن وقتها راهنما به صورت پرچم بود. آن کسیکه راه را گم میکرد، آن پرچم را میدید و راه را پیدا میکرد. «بِلَا عَلَمٍ یُرَى وَ لَا إِمَامٍ هُدًى»، و بدون امامی که شما را هدایت کند تا شبهه ها را ببینید و دیگر شبهه نکنید.
حضرت میفرمایند: چنین وقتی به شما خواهد رسید که به ایندو دسترسی ندارید. «لَا یَنْجُو مِنْهَا إِلَّا مَنْ دَعَا بِدُعَاءِ الْغَرِیقِ»، از این شبهه ها نجات پیدا نمیکند، مگر کسی که دعای غریق را بخواند. یعنی یک چنین آدمی مثل کسی میماند که بهاصطلاح ما در آب افتاده و دارد غرق می شود، میخواهد کسی دستش را بگیرد، «لَا یَنْجُو مِنْهَا إِلَّا مَنْ دَعَا بِدُعَاءِ الْغَرِیقِ».
**دعای غریق چیست؟
عبدالله بن سنان میگوید به آقا عرض کردم: «وَ کَیْفَ دُعَاءُ الْغَرِیقِ»، آقا به من بگوئید دعای غریق چیست؟ «قَالَ(علیهالسلام) تَقُولُ»، حضرت میگوید: این را بگوئید: «یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ»، دو جمله است، جملة اوّل؛ نامهای مقدس الهی است، «یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ»، جملة دوم؛ «ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَى دِینِکَ»، خدا دستم را بگیر، دلم را بر دینت پابرجا بدار که این شبهه ها بر من اثر نکند.
عبدالله بن سنان میگوید: آقا این جملات را فرمودند بعد من بلافاصله گفتم: «فَقُلْتُ یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْاَبْصَارِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَى دِینِکَ»، در دعای آقا تصرّف کردم، چون آقا گفتند بگو:«یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَى دِینِکَ»، دعایی که آقا گفتند این بود. من «وَ الْاَبْصَارِ» را اضافه کردم. گفتم: «یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْاَبْصَارِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَى دِینِکَ».
**حضرت اجازه تصرف به روایت را به اصحاب خود نداد
حضرت رو کردند به من فرمودند: «فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ مُقَلِّبُ الْقُلُوبِ وَ الْاَبْصَارِ»، درسته خدا مُقَلِّبُ الْقُلُوبِ وَ الْاَبْصَارِ است، امّا این جملاتی را که من میگویم، بگو و از خودت عبارت اضافه نکن. «وَ لَکِنْ قُلْ کَمَا اَقُولُ یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَى دِینِکَ»، این ابصار را دیگر در آن نگذار. این روایت، روایت بسیار زیبایی بود و دستورالعمل هم داده بود. این روایت را خواندم که دوستان چیزی یاد بگیرند، برای اینکه از نظر اعتقاداتتان خیلی مؤثّر است.
شفّاف میگویم: برای اینکه در زمان غیبت امام زمان(عج)، یک سری شبهات در شما اثر نکند، دستور این است. سند روایت هم خیلی خوب است. پس هر روز بگویید: «یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَى دِینِکَ»، دو سه ثانیه هم بیشتر طول نمیکشد. لذا اینرا هر روز بخوانید تا دلتان به امام زمان(عج)، قرص شود.
پانویس
1. بحارالانوار ج52 ص148
برگرفته از سخنرانی چهارشنبه 14 تیر 91 - 14 شعبان 1433
