به گزارش خط نیوز؛ هزينه هاي درمان و بيمارستان ها همواره يکي از دغدغه هاي اصلي مردم بوده است، برخي بيماران به جاي اين که فکر اصلي‌شان درمان باشد به هزينه هاي سنگين درمان و بستري و دارو فکر مي کنند و برخي ديگر حتي به دليل هزينه هاي زياد از درمان منصرف مي شوند! به احتمال زياد اين جملات براي شما آشناست.در اين گزارش مي خواهيم به معضلات و دغدغه هاي جامعه مبني بر گران بودن هزينه درمان بپردازيم. سنگين بودن هزينه درمان نه فقط اکنون بلکه همواره از معضلات و مطالبات مردم بوده، اما اکنون بعد از نوسانات اخير اقتصادي اين هزينه ها چند برابر شده و بسياري را از ادامه روند درمان منصرف کرده است.با يک جستجوي کوتاه مي بينيم که اين گراني در همه زمينه هاي درماني نفوذ کرده به طور مثال: هزينه هاي بالاي ناباروري، درمان ديابت، بيماران اعصاب و روان و نبود پوشش بيمه اي، هزينه هاي زياد درمان معلولان، بيماران صعب العلاج و سرطاني، بيماران کليوي، معتادان و ... اين ماجرا ادامه دارد و مشخص نيست کجا اين مشکلات خاتمه مي يابد. به طور مثال هزينه نگهداري معلولان اعم از رفت و آمد، نگهداري، آموزش و بهداشت در سال گذشته مبلغي حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان بوده و اکنون هزينه هاي اين افراد حداقل ماهي يک ميليون تومان است،
پر واضح است که معلوليت و فقر رابطه تنگاتنگ دارند و اين سؤال پيش مي آيد کسي که حقوقش ۸۰۰ هزار تا يک ميليون تومان در ماه است چگونه از پس اين فشارها بر مي آيد.
گذري به مرکز جامع توانبخشي تهران در بلوار کشاورز داشتم، سالن پر بود از مادراني که کودکان و فرزندان خود را براي درمان به آن جا آورده بودند، درد دل هايي که گاهي حتي تصورش هم براي کساني که به اين مشکل دچار نيستند، دشوار است.
خانواده اين بيماران بايد جلسه اي 40 تا 55 هزار تومان و حداقل دو تا چهار دفعه در هفته هزينه کنند، آن هم نه براي يک ماه و دو ماه بلکه براي سال‌ها. آن‌طور که توانبخش‌ها مي‌گويند اگر جلسات، مداوم نباشد هر کاري که کرده‌اند، خراب مي‌شود. روندي سخت و پرهزينه براي خانواده؛ تا اين که بچه معلول بتواند از پس نيازهاي اوليه خود بربيايد و تا حدودي مستقل شود که اين هم تضميني نيست.
در يک گزارش خواندم مادر دختري معلول مي گفت: «يک کفش مخصوص برايش خريده‌ايم 350 هزار تومان. تا چند وقت ديگر هم برايش کوچک مي‌شود و مجبوريم يکي ديگر بخريم، يک دختر ديگر هم دارم که سالم است. ولي ما همه پول‌مان را براي اين دختر خرج مي‌کنيم. انگار هيچ‌کس به فکر ما نيست. بيمه که تقبل نمي‌کند. بهزيستي هم براي يک آرم راهنمايي و رانندگي مخصوص معلولين سه سال ما را دواند»
اما يکي ديگر از مشکلات هزينه هاي درماني، هزينه بسيار بالاي نگهداري بيماران معتاد به مواد مخدر است، مسلما همه معتادان توسط خانواده در خيابان رها نشده اند، بسياري بيماران خود را در کمپ هاي ترک اعتياد نگه مي دارند، هزينه دوره درماني يک شخص معتاد در سال گذشته مبلغي حدود ۳۰۰ الي ۴۰۰ هزار تومان بود اما اکنون با وجود گراني اعم از مواد خوراکي، پوشاک، مسکن و... هزينه نگهداري يک دوره درماني اين اشخاص، مبلغي حدود ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان در ماه است.
به يک کمپ ترک اعتياد رفته بوديم و در جلسات آن ها شرکت کرديم، خانواده و افراد مبتلا حضور داشتند، با يکي از مادران صحبت کردم که مي گفت: درآمد چنداني نداريم، حدود ۱۲ سال است هر چه درآورديم براي درمان فرزندم خرج کرديم.
واقعيت ها را بخواهيم ببينيم قشر متوسط و فقير، زندگي و مشکلاتشان را با درآمدهاي پاييني که دو سوم آن را هزينه درمان و اقساط و ... تشکيل مي دهد مي گذرانند.
چند روزي دنبال مدرک و دليل براي اثبات اين مشکل بودم که متوجه شدم چه مستندي بهتر از واقعيت جامعه. اما در ادامه با پر تکرارترين تيتري که مواجه شدم، اين بود که "هزينه هاي بالاي درمان، بيماران را از ادامه درمان منصرف مي کند"
احتمالا شما هم از اين دست خبرها زياد ديده ايد که بيماران سرطاني و صعب العلاج با بيمه سلامت، رايگان درمان مي شوند.
•اما واقعيت جامعه چيست؟
واقعيت اين است که هزينه هاي زندگي بدون اين که درآمدها بيشتر شود، روز به روز افزايش مي يابد.
و اما بيمه چه تعهدي براي جبران اين هزينه ها دارد؟
مشخص نيست که رويکرد نهايي دولت بر بخش بيمه همگاني متمرکز است يا حمايت هاي اجتماعي؟
اين وضعيت باعث شده که سازمان هاي بيمه در کشور هر يک رويکرد خاص خود را داشته باشند. به عنوان مثال بيمه خدمات درماني به عنوان محور تصميمات دولت، رويکرد "بيمه هزينه هاي پزشکي" را انتخاب کرده، سازمان تامين اجتماعي رويکرد "بيمه هاي اجتماعي درماني" را و کميته امداد امام خميني نه به عنوان يک بيمه گر بلکه به عنوان يک نهاد حمايتي رويکردهاي اجتماعي را در پيش گرفته است.
بد نيست يک مقايسه تطبيقي هم با ديگر کشور ها که در زمينه بيمه درماني و کنترل هزينه هاي درمان در جهان موفق ترين هستند داشته باشيم.
صنعت بيمه به عنوان يکي از شاخص‌هاي توسعه يافتگي در کشورها محسوب مي‌شود که نمونه‌هاي موفق آن در کانادا، ژاپن و بسياري از کشورهاي اروپايي و نمونه ناموفق آن در آمريکا، ديده مي‌شود.
سيستم بيمه درماني کانادا يکي از جامع‌ترين بيمه‌هاي درماني دنيا را ارائه مي‌کند، به اين صورت که يک بيمار از لحظه ورود به بيمارستان تا مرخص شدن هيچ هزينه‌اي را پرداخت نمي‌کند، همين طور ويزيت در مطب پزشکان هم با ارائه کارت بيمه به صورت رايگان است، چگونه؟
اين بيمه تا حدود 80 درصد قيمت داروها را هم تحت پوشش دارد، در کانادا، تمامي شهروندان و افرادي که انواع اقامت دائم کانادا را دارند، واجد الشرايط دريافت بيمه خدمات درماني هستند؛ نظام بهداشت و درمان کانادا مشهور به Medicare ترکيبي از برنامه‌هاي فدرال و ايالتي است که هدف آنها اطمينان از دسترسي تمامي کانادايي‌ها به خدمات درماني بدون توجه به وضعيت مالي آنهاست. تمامي هزينه‌هاي خدمات درماني در کانادا از منبع ماليات‌ها تامين مي‌شود؛ براي استفاده از خدمات پزشکي رايگان افراد بايد بيمه خدمات درماني عمومي داشته باشند. افرادي که بيمه خدمات درماني عمومي دارند يک کارت به نام کارت بهداشت يا Health Card دريافت مي‌کنند که بايد هنگام مراجعه به مراکز پزشکي همراه داشته باشند.
يکي ديگر از کشور هاي موفق در اين زمينه ژاپن است.
هزينه‌هاي عمومي در ژاپن از طريق نرخ بالاي مشارکت بيماران در هزينه‌ها و کاهش ميزان هزينه‌هاي درماني، پايين‌تر از ميانگين هزينه‌ها در ميان کشورهاي عضو سازمان توسعه و همکاري‌هاي اقتصادي نگه داشته شده است.
از سال 1996 تاکنون موارد مهمي که در صنعت بيمه ژاپن واقع شده، شامل "بازنگري در قانون بيمه ژاپن" و "حذف تعرفه" بوده است.
با مطالعه اين موارد تنها به اين موضوع پي
مي بريم که چاره اي جز اصلاح در روندهاي اداري و بيمه اي و بازنگري در قانون بيمه و درمان، براي پيشرفت در اين زمينه نداريم و بايد مطالبه اصلاح اين شرايط را به طور جدي دنبال کنيم.
در ادامه سيامک مره صدق، عضو کميسيون بهداشت و درمان مجلس دهم با اشاره به يکي از بيماري هايي که هزينه درمان بالايي دارد، در گفت وگو با رسالت گفت: به طور مثال ناباروري يکي از بيماري هايي است که مردم از هزينه هاي بالاي آن گله مند هستند اما درمان ناباروري هيچ جاي دنيا تحت پوشش بيمه هاي
پايه نيست.
وي افزود: زيرا ناباروري يک بيماري بسيار گران قيمت
است که نه تنها در ايران بلکه در هيچ کشور اروپايي تحت پوشش بيمه نيست، تنها جاي دنيا که هزينه هاي
ناباروري تحت پوشش بيمه هاي پايه است، استرالياست.
مره صدق ادامه داد: به دليل پيشرفتي که هر روز در اين علم صورت مي گيرد، قيمت داروهاي آن هم بسيار گران است، تلاش هايي شده که اين بيماري تحت پوشش قرار بگيرد و هم اکنون نرخي که براي ناباروري و درمان ناباروري در مراکز دولتي و وابسته به دولت دريافت مي شود به مراتب از نرخ کلينيک هاي
آزاد کمتر است.
وي با اشاره به اين که بدهکاري دستگاه هاي مربوط به درمان به يک ديگر باعث ناهماهنگي مخارج درماني کشور شده است، بيان داشت: وزارت بهداشت و بيمه ها
هم مجبورند بين مخارج موجود و هزينه هايي که دارند يک هماهنگي ايجاد کنند، متاسفانه چندين ماه است که بيمه ها به داروخانه ها و بيمارستان هاي
دولتي بدهکارند، از طرفي هم هزينه نگهداري بيمارستان و تجهيزات آن ها بسيار زياد افزايش پيدا کرده است.
عضو کميسيون بهداشت و درمان با بيان اين که تحريم هاي
اقتصادي بر همه چيز اثر گذاشته، تاکيد کرد: افزايش قيمت دلار اتفاق افتاده، از طرفي هم درست است که آمريکا ادعا مي کند که تحريم ها بر موضوعات دارويي اثر نمي گذارد، اما تحريم ها بر مسائل دارويي هم اثر خواهد گذاشت، حتي اثر رواني تحريم ها
مي تواند تغييرات بسياري ايجاد کند.
سيامک مره صدق به سه برابر شدن قيمت تجهيزات بيمارستاني اشاره کرد و گفت: من مسئول يک بيمارستان خيريه هستم، زماني حدود يک سال پيش ما تجهيزات لازم بيمارستان را به صورت قسطي تهيه مي کرديم با قيمتي يک سوم اکنون، اما درحال حاضر همين تجهيزات را بايد به صورت نقدي و به قيمت ۳ برابر خريداري کنيم.
وي با تاکيد بر اين که شرايط اقتصاد درمان به سامان نيست، گفت: وضعيت پيچيده اي براي بيمارستان ها
به وجود آمده است، حتي نيازهاي روزمره شان را بايد به صورت نقدي خريد کنند و اين باعث شده بسياري از بيمارستان ها حتي در پرداخت حقوق کارکنانشان به مشکل بخورند. شرايطي که از نظر اقتصاد درمان وجود دارد به سامان نيست.
مره صدق با بيان اين که عدم پرداخت بموقع تعهدات دولت به بيمه ها به کل بخش درمان آسيب زده است افزود: وزارت بهداشت هم درگير اين مشکلات است، وزارت بهداشت از بيمه ها طلب دارد، بيمه ها از دولت طلب دارند و متاسفانه يک چرخه معيوبي ايجاد شده است که به علت اين بدهکاري که به دليل عدم پرداخت بموقع تعهدات دولت به بيمه ها باز مي گردد، کل بخش درمان دارد آسيب مي بيند.
عضو کميسيون بهداشت و درمان با اشاره به درست اجرا نشدن طرح تحول سلامت، ابراز کرد: نکته دوم اين است که متاسفانه به برخي از نکات طرح تحول سلامت کم توجهي مي شود؛ يکي مسئله پزشک خانواده و طرح ارجاع است، منتها وقتي طرح ارجاع را به صورت کامل در تمام کشور اجرا نکنيم اين طرح تحول سلامت به صورت دقيق و کامل قابل اجرا نخواهد بود.
وي با يادآوري اين که مراجعه ۸۰ درصد بيماران به پزشک متخصص بي دليل است، مي گويد: هيچ جاي دنيا بيمه هزينه اولين مراجعه بيمار به يک پزشک فوق تخصص را پرداخت نمي کند، بيمار ابتدا بايد به پزشک خانواده مراجعه کند و در ۸۰ درصد مواقع مشکلش حل خواهد شد، اما متاسفانه امروز درصد قابل توجهي از وقت پزشکان متخصص و فوق تخصص درگير ويزيت بيماراني مي شود که پزشک خانواده هم مي تواند مشکل آن ها را برطرف کند.
مره صدق ادامه داد: اين دو اشکال دارد؛ هم وقت و انرژي پزشکان متخصص را مي گيرد و بنابراين دقت آن ها را براي کارهاي تخصصي و فوق تخصصي کاهش مي دهد و از طرف ديگر هزينه بسياري را بي دليل
بر دوش بيمه ها مي‌گذارد، يکي ديگر تعيين الگوريتم درماني است به اين ترتيب که نحوه استفاده از خدمات پاراکلينيکي بايد بر اساس يک نظام علمي و مرحله اي باشد، اما در کشور ما متاسفانه بيمار با اولين مراجعه اي
که به پزشک دارد خواستار اين است که انواع و اقسام آزمايش هاي پزشکي و به ويژه آزمايش هاي تخصصي و گرانقيمت را برايش در
دفترچه بيمه بنويسد، در نتيجه بيمه هم بايد مبلغ اين ها را پرداخت کند و اين به نظام درماني آسيب مي زند.
وي با بيان اين که اکنون در تهران به اندازه کل اروپا آزمايش سي تي اسکن و ام آر آي داريم و همين هزينه هاي
اضافي به توان سيستم مالي درماني کشور آسيب
مي زند، افزود: همچنين ميزان مصرف از تصويربرداري در کشور ما 10 برابر مصرف در اروپاست، اين ها همه باعث تحميل هزينه هاي اضافي و سنگين بر دوش سيستم تامين درماني کشور مي شود و در دراز مدت توان مالي اين سيستم را کاهش مي دهد.
مره صدق ۳۰ الي ۴۰ درصد مراجعات را هزينه اضافي دانست و گفت: طبق آمار، ۳۰ الي ۴۰ درصد مراجعاتي که به پزشکان مي شود نياز به دارو ندارد و يک تغيير رفتاري و غذايي براي درمان اين افراد کافي است، ولي ما مي بينيم با اولين مراجعه به پزشک، چندين دارو و آزمايش هاي مختلف تجويز مي شود. عضو کميسيون بهداشت و درمان مجلس در پايان با بيان اين که فرهنگ اشتباه براي سلامتي و اقتصاد درمان کشور مضر است، خاطر نشان کرد: فرهنگ جامعه در اين زمينه بايد تغيير کند، برخي فکر مي کنند هرچه هزينه دارو و ويزيت پزشک گران تر باشد درمان موثر تر خواهد بود، يا برخي تصور مي کنند اگر پزشکي دارو تجويز نکند کارش را درست انجام نداده است، در صورتي که اين موضوع چيزي جز ضرر به سلامتي و اقتصاد درمان کشور وارد نمي کند.
گذشته از همه اين مشکلات ريز و درشت، گراني پروسه درماني و هزينه هاي دارو به دليل همان چرخه معيوبي است که ايجاد شده، البته بيمارداري و مخارج آن در گذشته هم کم نبوده اما امروز با وجود گراني دلار، که بر همه چيز تاثير گذاشته، تحريم هاي
اقتصادي و بار رواني اين تحريم ها باعث گران تر شدن پروسه درمان شده است.
رسالت
