به گفته یک اقتصاد دان شهیر ایرانی، فهم دلار در ایران به فهم افکار اقتصادی شهروندان عادی منجر خواهد شد.
تا چند روز قبل که هر شهروند می‌توانست با ارائه کارت ملی، مبلغ 2200 دلار از صرافی های منتخب، ارز بگیرد، خودروهای پارک شده در اطرف چهار راه استانبول، مملو از چهرهای ژولیده ای بود که فلاکس چای به دست، منتظر بودند تا با طلوع صبح، جزء 20 تا 30 نفری باشند که معمولاً هر صرافی، پذیرش می کند.
در روزهای آخر طرح، اختلاف قیمت این 2200 دلار در بازار و صرافی برای دریافت کننده سودی تا 5 میلیون تومان به همراه داشت.
اولین نفری که در صف دریافت دلار از صرافی بانک ملی ایستاده بود، به خبرنگار الف گفت که از ساعت 15 بعد از ظهر روز قبل کنار خیابان منتظر بوده تا اسمش امروز در اول صف آمده است. این طرح البته با بخش نامه بانک مرکزی، مانند بسیاری طرح‌های موقت دیگر ملغی شد و البته به بروز چند مورد زد و خورد در جلوی صرافی ها انجامید.
در روزهای اخیر دلار مرز 31 هزار تومان را رد کرد و در آستانه فتح کانال 32 هزار تومان بود که با تزریق جریانات ارزی پرفشار با سرمنشا حاکمیتی تا یک قدمی 31 هزار تومان عقب نشست و فعلاً در همان جا آرام گرفته است.
رئیس جمهور در واکنش به افزایش نرخ دلار از «خبر دقیق» خود گفت و اظهار کرد: « خبر دقیق دارم که عده ای شبانه روز در تلاش هستند تا با بالا بردن نرخ دلار، مذاکرات را به اقتصاد گره بزنند، تا خواسته های خود را به ملت تحمیل کنند»
علی صالح آبادی، رئیس بانک مرکزی نیز در پاسخ به سوال خبرنگاری در مورد قیمت 32 هزار تومانی دلار، گفت : « نه بابا چه خبره!» ویدئو این مکالمه کوتاه بازتاب زیادی در شبکه های اجتماعی داشت.
صالح آبادی در پاسخ به سوالات خبرنگاران در خصوص التهابات ارزی، پاسخی را داد که به طرز عجیبی قبلاً از سوی سیف و همتی نیز تکرار شده بود، وی گفت ما از نظر دارایی ارزی مشکلی نداریم و هر جا کمبود است، به ما اعلام کنند تا ارزی تزریق شود و منابع متنابهی ارز نیز به بازار هدایت شده است.
به زعم برخی، مدیران بانک مرکزی با ارائه این پاسخ به صورت تلویحی و غیرمستقیم به مخاطب می گویند که گران شدن دلار، به ما، مکانیسم عرضه و تقاضای ارز و سیاست های ارزی بانک مرکزی مربوط نیست، بلکه پارامترهای سیاسی و عوامل روانی ناشی از آن است که، باعث افزایش قیمت دلار شده است.
پس از آنکه آسوشیتد پرس و چند خبرگزاری دیگر از «واکنش سرد» طرف های مذاکره کننده در وین، خبر دادند، با توجه به سوابق پیشین، قابل پیش بینی بود که نتایج مقطعی این مذاکرات بر بستر های روانی بازار تاثیر بگذارد و دپو کنندگان ارز، از آن برای رونق قیمت های ارزی استفاده کنند. اتفاقی که تقریباً هر بار رخ داده است.
گویا دلار و نرخ آن با جان و روان اقتصادی ایرانیان و همچنین سطح ادراک و فهم آنها از مسائل غامض اقتصادی عجین شده است. نرخ ارز در کشور ما نه تنها تاثیر بسزایی بر قیمت اقلام وارداتی دارد، بلکه به شکل عجیب و غیر قابل توضیحی ( از نظر علم اقتصاد) باعث افزایش قیمت کالاهایی نیز می شود که کوچکترین ربطی به واردات ندارند.
با توجه به درهم تندیدگی زنجیره تولید و پیوند عمیق همه عوامل اقتصاد نوین به هم، سیاستگذار دولتی نباید فراموش کند که تصمیمات حوزه سیاست و بین الملل، می تواند تاثیری هر چند آنی بر شاخص های اقتصاد داخلی داشته باشد.
حسن روحانی رئیس جمهور پیشین، دلار را با قیمت 3200 تومان از دولت قبل، تحویل گرفت و آن را با نرخ 24 هزار تومان به سید ابراهیم رئیسی تحویل داد. این افزایش 630 درصدی نرخ ارز، تاثیر منفی به سزایی در برنامه های اقتصادی دولت قبل داشت.
به زعم برخی کارشناسان که در روزهای اخیر در مورد سیاست های ارزی دولت گفتگو کرده اند، دولت جدید نیز از این قانون مستثنی نیست و در صورت کاهش بیشتر ارزش پول ملی، نمی توان به تحقق وعده های اقتصادی خوش بین بود.
در حال حاضر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به عنوان لیدر سیاستگذاری ارزی، در دست تفکر اقتصادی است که بر آمده از دانشگاه امام صادق (ع) است.
باید دید آیا صالح آبادی، مخبر، محسن رضایی، خاندوزی و دیگر ژنرال های اقتصادی دولت رئیسی خواهند توانست ترمز دلار را بکشند، یا باید منتظر افزایش قیمت بیشتر بود.
