قدس آنلاین:موضوع اعطای حق مسئولیت فنی تجهیزات پزشکی بیمارستانها به داروسازان این روزها حواشی بسیاری داشته و با انتقاد متخصصان تجهیزات پزشکی روبهرو شده است، موضوعی که از چند وقت پیش هدف قرار گرفته بود و در نهایت پیشنویس آن به امضای وزیر بهداشت رسید و به دانشگاههای علوم پزشکی ابلاغ شد.
به اعتقاد کارشناسان و متخصصان تجهیزات پزشکی برخی به دنبال منافع اقتصادی در تلاش هستند با حذف مهندسان پزشکی، داروسازان را بر مسند بنشانند و این مسئله میتواند عواقب بسیاری به دنبال داشته باشد، چرا که تجهیزات پزشکی با سلامت و جان مردم سر و کار دارد.
مدیریت تجهیزات پزشکی، نیازمند دانش تخصصی
ناصر صدر ممتاز، استاد بازنشسته گروه مدیریت دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص اعطای حق مسئولیت فنی تجهیزات پزشکی بیمارستانها به داروسازان میگوید: رشته تخصصی تجهیزات پزشکی با صرف هزینههای مادی و معنوی زیادی از سالها پیش دانشآموختگان توانمندی دارد که میتوانند با تکیه بر دانش و اطلاعات خود سرمایههای عظیمی را که در حوزه تجهیزات پزشکی در مراکز درمانی و بهویژه بیمارستانها وجود دارد، مدیریت کنند.
وی یادآور میشود: نباید فراموش کرد مراکز بیمارستانی پیش از ورود دانشآموختگان مهندسی تجهیزات پزشکی مبالغ ریالی و ارزی زیادی را به دلیل نظرهای غیرکارشناسانه صرف خرید و تهیه تجهیزات پزشکی غیرکارآمد و یا غیرضروری میکردند، بهگونهای که سالها بدون اینکه بستهبندی آن باز شود در انبار بیمارستانها نگهداری میشدند و چه بسا حتی مسئولان بیمارستانها هم از وجود آنها در انبارها بی اطلاع بودند. اما با ورود دانشآموختگان این رشته که نظام آموزش عالی کشور تا مقطع دکترا برای آنها سرمایهگذاری کرده است، با برقراری پیوند بین دانشگاه و صنعت شرایط به گونهای رقم خورد که باوجود همه بیمهریهایی که در عرصه تولید به متخصصان این رشته شده است، تجهیزات پزشکی کشور در برخی از زمینهها حتی در سطح بینالملل – در حوزههایی نظیر مانیتورها، تختهای اتاق عمل... - حرفی برای گفتن دارد و محصولات خود را به کشورهای اروپایی صادر میکند.
تصمیمی بدون ارزش
به گفته وی این منطق که سازمانهای غذا، دارو و تجهیزات در یک سازمان تجمیع شوند، بسیار سخیف و فاقد ارزش و حتی تصور آن هم غیرممکن است. حالا پرسش اساسی این است که آیا در کوریکلوم آموزشی داروسازان درسی در خصوص آشنایی فنی با مقوله تجهیزات پزشکی گنجانده شده است که اکنون بتوانند این عرصه را مدیریت کنند؟ آیا میشود حوزهای را بدون دارا بودن دانش و تجربه لازم در آن زمینه مدیریت کرد؟ مسئولانی که در کمال بیتدبیری این تدبیر را اندیشیدهاند تصور کردهاند حوزه تجهیزات پزشکی در سرنگ و آنژیوکت خلاصه میشود. هرچند سرنگ و آنژیوکت نیز برای تولید و دانش فنی نیازمند دانش تخصصی است و دانش تجهیزات پزشکی به قدری گسترده است که به طورحتم دانشآموختگان داروسازی هوشمندتر از آن هستند که با قبول این مسئولیت، اعتبار خود را زیرسؤال ببرند، چرا که اگر امروز این اتفاق رقم بخورد دور از انتظار نخواهد بود که در آینده شاهد تأسیس داروخانه توسط افراد غیر داروساز باشیم.
مدیر بیمارستان نیکان که سابقهای ۴۵ ساله در حوزه درمان دارد، میافزاید: دانش آموختگان تجهیزات پزشکی در مقاطع مختلف نمیتوانند ریاست دانشآموختگان داروسازی که فاقد آشنایی با مبانی فنی و فناوری هستند بپذیرند و در کار دچار تعارض خواهند شد، چرا که مقوله تجهیزات پزشکی و نظارت فنی بر این حوزه نیازمند دانش تخصصی و اشراف مهارتی است. امروزه همه رشتهها با حرکت به سوی تخصصی شدن و تحصیل در گرایشهای مختلف در حال تکامل است، به عنوان نمونه برای رشته ارتوپد دهها گرایش وجود دارد و رشتههای دانشگاهی از حالت جنرال و عمومی خارج شده، اکنون چگونه مسئولان ما تصمیم گرفتهاند مدیریت دو رشته کاملاً متفاوت را در هم ادغام کنند!
دانشآموختگان داروسازی اعتبار خود را زیرسؤال نبرند
دکتر صدرممتاز میافزاید: این ادغام به قدری سبک است که باید گفت زمان آزمون و خطا در عرصههای مدیریتی کشور به پایان رسیده است و این عرصه -مدیریت تجهیزات پزشکی- که منابع عظیم مالی را در حوزه بیمارستانی به خود اختصاص داده، نیازمند مدیریت آگاهانه و تشکیلاتی جدا از سازمان غذا و دارو است و این تفکر از اساس مردود است که واجدان دانش طبابت در همه حوزهها میتوانند صاحب نظر باشند، چرا که گستره علم در هر یک از حیطهها به قدری توسعه یافته است که هیچ یک به خود اجازه ورود در سایر حوزهها را نمیدهند؛ در واقع این تصمیم اشتباه وزارت بهداشت نه تنها به ضرر دانشآموختگان تجهیزات پزشکی و سرمایههای ملی است بلکه به اعتبار دانشآموختگان داروسازی نیز آسیب خواهد زد.
عواقب اعطای مسئولیت تجهیزات پزشکی به داروسازان
رئیس انجمن صنفی متخصصان تجهیزات پزشکی کشور با انتقاد از اعطای مسئولیت تجهیزات پزشکی بیمارستانها به داروسازان در گفتوگو با ما میگوید: باید توجه داشت که در امور فنی و تخصصی تجهیزات پزشکی و ملزومات مصرفی هیچ رشتهای به جز مهندسی پزشکی صلاحیت کافی ندارد، زیرا تجهیزات پزشکی ارتباط مستقیم با جان بیماران در بخشهای مختلف از جمله ارتوپد، چشم، گوارش، قلب، مغز و اعصاب و غیره دارد و نیازمند دانش تخصصی و مهارت علمی است.
احمد مسلمی اعطای مسئولیت تجهیزات پزشکی بیمارستانها را مرتبط با شکستهای وزارت بهداشت در حمایت از داروسازان میداند و میافزاید: به نظر میرسد معاملهای اتفاق افتاده و وزارت بهداشت چون نمیتواند مشکل داروسازها را حل کند، دست به اقدامهای اینچنینی میزند.
وی با اشاره به عواقب اعطای مسئولیت تجهیزات پزشکی بیمارستانها به داروسازان ادامه میدهد: داروسازان که این مسئولیت در حال اعطا به آنهاست هیچ مهارت علمی و فنی در زمینه تجهیزات پزشکی ندارند. ما اکنون در دوران تحریم به سر میبریم و عمده بار تأمین تجهیزات پزشکی و نظارت بر مصرف، تأیید کیفیت و پیشگیری از ورود محصولات تقلبی و قاچاق بر عهده مهندسان پزشکی به عنوان مسئول فنی تجهیزات پزشکی بیمارستانهاست، اما اگر این بخشنامه اجرایی شود، داروسازانی که دانش و تخصصی در حوزه فنی تجهیزات پزشکی و ملزومات مصرفی ندارند، بیمارستانها را با چالش روبهرو خواهند کرد. حالا وزارت بهداشت نه تنها براساس استاندارد جهانی کارشناس تجهیزات پزشکی در بیمارستانها جذب نمیکند، بلکه حق مسئولیت فنی را هم از مهندسان پزشکی سلب کرده است که موج ناامیدی را در بین دانشجویان و دانشآموختگان این رشته تخصصی به جریان خواهد انداخت تا جایی که حتی شرکتهای دانشبنیانی که در حوزه تجهیزات پزشکی فعالیت دارند را با یأس و ناامیدی مواجه خواهد کرد.
ناآشنایی مدیران سازمان غذا و دارو با تجهیزات پزشکی
مهندس مسلمی میگوید: متأسفانه چند سالی است که مدیریت تجهیزات پزشکی تحت نظارت سازمان غذا و دارو قرار گرفته است که دو دلیل عمده در این تصمیمگیری قابل پیشبینی است. دلیل نخست نگاه مدیران ارشد سازمان غذا و دارو و آشنا نبودن آنها با ملزومات و تجهیزات پزشکی است که موجب شده چنین تصمیمی گرفته و حقوق صنفی دانشآموختگان تجهیزات پزشکی نادیده گرفته شود و دومین عامل وضعیت حقوقی و قانونی داروسازان در چند ماه اخیر است. به طوری که دیوان عدالت اداری دریافت تعرفه خدمات دارویی را لغو کرده است و بر اساس مصوبه شورای مقرارت وزارت اقتصاد، تأسیس داروخانه دیگر مدلهای مورد تأیید انجمنهای داروسازان را نخواهد داشت، که در هر دو مورد یعنی هم تصمیمگیریهایی که در مورد دانشآموختگان داروسازی و هم تصمیمی که در مورد دانشآموختگان تجهیزات پزشکی گرفته شده است تبعاتی را به همراه خواهد داشت که در حوزه تجهیزات پزشکی فراتر از تبعات اقتصادی خواهد بود و در صورت اجرا غیرقابل جبران است.