خبرگزاری دولت سخنان مذاکره کننده سابق ۱+۵ درباره توافق ژنو را به دلایل نامعلومی از خروجی خود حذف کرده است.
به گزارش رجانیوز، ˈخاویر سولاناˈ که به مدت ۱۰ سال مسؤولیت مذاکرات هسته ای با ایران را بر عهده داشت، دستیابی به توافق ژنو را نشانه ˈسخاوتˈ ایران دانسته و گفته است که برای او شنیدن خبر چنین توافقی، باورکردنی نبود.
این در حالی است که مشروح سخنان سولانا که ابتدا روی خروجی خبرگزاری رسمی دولت (ایرنا) قرار گرفته بود، پس از یک روز از روی خروجی،حذف شده است. مشخص نیست دولت ترجیح داده است مردم در جریان کدام بخش از سخنان سولانا قرار نگیرند.
سولانا که سه شنبه شب در کنفرانس ˈحال و آینده گفت وگو با ایرانˈ با حضور وزیر امور خارجه و بیش از ۴۰ تن از دیپلمات ها، کارشناسان و محققان سیاست خارجی اسپانیا در مادرید سخن می گفت، درباره توافق اخیر ژنو اظهار داشت: ˈسخن گفتن در باره ایران، قبل و بعد از توافق بامداد یکشنبه در ژنو کاملاً متفاوت شده است.ˈ
وی افزود: ˈمن با توجه به تجارب گذشته، فکر می کردم دیگر دوره چنین توافقی گذشته است چون من با وجود ۱۰ سال تلاش در این زمینه شکست خوردم و نتوانستیم جلو برویم.ˈ
سولانا با بیان اینکه اگرچه نقش مستقیمی در این توافق نداشته، اما در ماه های اخیر تلاش بسیاری برای انتقال دیدگاه های خود به مقامات غربی طرف مذاکره و حتی روسیه داشته است، تصریح کرد: من با گامی که در ژنو برداشته شد، کاملاً موافقم و معتقدم همه ما باید اهمیت این توافق را بدانیم.
وی با اشاره به سوابق و تجارب خود در مذاکرات هسته ای با ایران گفت: در سال ۲۰۰۳ که ایران فقط کیک زرد داشت و در مراحل اولیه برنامه اتمی خود بود، روحانی و دولت خاتمی پذیرفت برنامه هسته ای خود را متوقف کند و ایران به پروتکل الحاقی منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای بپیوندد، اما با آمدن احمدی نژاد همه چیز دگرگون شد.
سولانا افزود: اگر غرب و اروپا در آن زمان با ایران توافق می کردند، برنامه اتمی ایران تا این اندازه پیشرفت نکرده بود، تعداد سانتریفوژها و سطح غنی سازی آن اینقدر بالا نمی رفت و از نظر فناوری هسته ای ایران تا این اندازه زیاد پیشرفت نمی کرد.
وی، سرعت پیشرفت ایران در زمینه هسته ای را در فاصله دو توافق هسته ای، انقلابی و دگرگون کننده توصیف کرد و اظهار داشت: پس از روحانی، لاریجانی آمد که او هم مذاکره کننده ای بسیار باهوش و باذکاوت بود، اما ما به دلیل یک مسأله کوچک نتوانستیم با آنها به توافق برسیم و آن این بود که ما همواره اصرار داشتیم باید برنامه هسته ای خود را متوقف کنید، اما هرگز سخنی از به رسمیت شناختن غنی سازی مطرح نمی کردیم.
مسؤول سابق سیاست خارجی اروپا گفت: پس از آن، ما همواره بر فریز در برابر فریز تأکید داشتیم و چون نپذیرفتند، آنها را بطور مرتب تحریم کردیم اما این تحریم ها تأثیری در توسعه فناوری هسته ای ایران نداشت.
وی با بیان اینکه ˈمن دیگر تصور نمی کردم هیچگاه ظرفیت چنین توافقی را با ایران داشته باشیمˈ، دستیابی به توافق ژنو را نشانه ˈسخاوتˈ ایران دانست و تصریح کرد: اگرچه در این توافق نیز بحث فریز در برابر فریز وجود دارد، اما قرار است ما در مقابل توقف فعالیتهای هسته ای، تحریم ها را از روی ایران برداریم.
سولانا گفت: وقتی نگاه می کنم این فریز در برابر فریز اگرچه همانند توافق قبلی است اما شرایط و نتایج آن برای ما بسیار بدتر است؛ ما در حالی به همان نتیجه سابق رسیده ایم که ایرانی ها از نظر تکنولوژیکی بسیار پیشرفت کرده اند. در آن زمان، سانتریفوژهای ایران به ۱۰ عدد نمی رسید، غنی سازی ۱۰ درصدی وجود نداشت و ....اما حالا ایران از هزاران سانتریفوژ، غنی سازی ۲۰ درصدی، سانتریفوژهای نسل جدید و توان علمی بسیار بالایی برخوردار شده است...
وی افزود: اگر ما سال ها پیش همین توافق را با ایران می کردیم و به سیاست تحریم روی نمی آوردیم، حالا شرایط، این گونه نبود. تحریم ها موجب شد از نظر اقتصادی مردم ایران رنج ببرند، اما باعث توقف برنامه هسته ای آن نشد.
سولانا اینجا و چند جای دیگر از خبرنگاران و تلویزیون اسپانیا خواست این بخش و بخشهای دیگر سخنان او را منتشر نکنند.
او گفت: در مذاکرات با لاریجانی ما گفت وگوهای سیاسی، اقتصادی، انرژی، بین المللی و ... داشتیم، اما هرگز بحث غنی سازی را روی میز نگذاشتیم؛ آنهم در شرایطی که حتی تردید وجود داشت که ایران بتواند به غنی سازی پنج درصد برسد؛ چه رسد به ۲۰ درصد حالا....
وی سپس به نقل بخش هایی از خاطرات و اتفاقات مذاکرات هسته ای در دوره خود پرداخت و از جمله گفت: ما حتی به رهبری ایران اولتیماتوم دادیم که باید ظرف ۴۸ ساعت به خواسته های ما پاسخ دهد و پیشنهادهای ما را بپذیرد، اما در این زمینه نیز شکست خوردیم و آنها خواسته های ما را نپذیرفتند.
سولانا، پیوستن آمریکا به مذاکرات هسته ای و نیز پیروزی ˈحسن روحانیˈ در انتخابات ریاست جمهوری را نقاط عطفی در پیشرفت این مذاکرات دانست و تصریح کرد: پس از آنکه به دعوت آقای روحانی برای مراسم تحلیف او به تهران رفتم، در طول دو روز اقامت در آنجا مذاکرات خوبی با او، ˈاکبر هاشمی رفسنجانیˈ، ˈعلی اکبر ولایتیˈ و ...داشتم. اکنون همه وعده هایی که روحانی به من داده بود، محقق شده و او نشان داده است که قصد فریب ندارد.
سولانا در ادامه سخنانش، مذاکره تلفنی روحانی و اوباما و نشست وزیران خارجه آمریکا و ایران در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد را اتفافات مهمی دانست که بسیاری از درها را به سوی حل مشکلات مربوط به مسأله هسته ای ایران باز کرد.
وی افزود: من در جریان مذاکرات نخست ژنو و مخالفت فرانسه با رآکتور تولید پلوتونیوم در اراک بودم، اما آنچه بامداد یکشنبه این هفته رخ داد، برایم قابل باور نبود. این یک توافق برای اعتماد سازی است و من از آن خوشحال هستم و علناً اعلام می کنم که آنچه در نتیجه آن شنبه و یکشنبه سخت رخ داد، بسیار مهم و ارزشمند است و باید آن را پاس داشت.
وی تصریح کرد: در زمان حاضر ما در شرایط ایده آل قرار داریم؛ با این حال، برخی نظیر عربستان و اسرائیل می گویند چرا برنامه هسته ای ایران متوقف شده است نه منحل و به همین دلیل، اعتراض دارند.
سولانا با بیان اینکه در قبال توافق ژنو، صادرات نفت ایران به چین و هند و برخی کشورها ادامه خواهد یافت، تحریم طلا برداشته خواهد شد و برخی مبادلات تجاری با ایران به ویژه با اهداف انسانی صورت خواهد گرفت، اظهار داشت: عربستان نگران بمب اتمی ایران نیست چون پاکستان به سعودی ها بمب اتم می دهد، بلکه نگرانی سعودی ها، افزایش قدرت و وزن ایران در سطح منطقه است.
وی افزود: اسرائیل نیز اصرار دارد که ایران نباید هیچگونه پیشرفت هسته ای داشته باشد و به قطعنامه سازمان ملل استناد می کند؛ اما حالا دیگر شرایط عوض شده است و دیگر نمی توان به نابودی برنامه هسته ای ایران فکر کرد، بلکه ما فقط باید سطح غنی سازی آن را کنترل کنیم.
سولانا خاطرنشان کرد که در میان کشورهای منطقه، واکنش امارات در قبال توافق ژنو برایش تعجب آور بوده است که با وجود اختلافات و نگرانی هایش نسبت به ایران، بلافاصله آن را به رسمیت شناخته است.
به عقیده سولانا، مسأله راهبردی خاورمیانه در شرایط کنونی، نحوه توزیع قدرت در آن است و برای چنین کاری نیز غرب قدرت مانور اندکی دارد.
وی گفت: اگر ما بتوانیم مسأله اتمی را در حوزه امنیت منطقه وارد کنیم، مسایل بزرگ دیگری نظیر اختلافات شیعه و سنی و صلح با اسرائیل را هم می توانیم حل کنیم.
این دیپلمات ارشد اروپایی در ادامه سخنانش، ذکاوت و توانمندی ایرانی ها و آمریکایی ها را در انجام مذاکرات اخیر با وجود فقدان روابط دیپلماتیک دوجانبه، امری تحسین برانگیز خواند و ضمن ستایش نقش اروپا در ایجاد این ارتباط و انتقاد از رژیم صهیونیستی در مخالفت با توافق ژنو، تصریح کرد: اگرچه توافق ژنو هنوز یک مرحله از توافق نهایی و جامع میان ایران و غرب است اما این تغییر، چنان تند و با اهمیت است که باید همه از آن راضی باشیم.
