جریان اصلاحات با از دست دادن پایگاه اجتماعی خود و با نگاه ماکیاولیستی درصدد تحت‌فشار قرار دادن شورای نگهبان و جلب آرای خاکستری است تا در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ پیروز شود.
از سويی سناریوی تخریب شورای نگهبان و نهادهای نظارتی مدت‌هاست در دستورکار تئوریسین‌های مطرح اصلاح‌طلب قرارگرفته است. این سناریو که از مدت‌ها قبل از انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی به‌کار گرفته‌شده، تا انتخابات ۱۴۰۰ ادامه خواهد داشت.
موج جدیدی از تخریب‌ها علیه شورای نگهبان
اخیرا سعید حجاریان و عباس عبدی از تئوریسین‌های مطرح جریان اصلاح‌طلب درصدد به جریان انداختن موج جدیدی از تخریب‌ها علیه شورای نگهبان هستند. این دو در کنایه به شورای نگهبان گفته‌اند این شورا بهتر است فقط یک نفر را تأیید صلاحیت کند تا مردم به این‌یک نفر رأی دهند.
درواقع تئوریسین‌های اصلاح‌طلب همچنان کم‌وبیش بعد از شکست سنگینی که در انتخابات اسفند ۱۳۹۸ متحمل شده‌اند، امیدوارند که بتوانند از طریق تخریب شورای نگهبان و تکرار سخنانی مانند شرطی کردن حضور در انتخابات و زیرسؤال بردن نظام انتخاباتی کشور، ارکان حکومتی را تحت‌فشار بگذارند تا کاندیدای موردعلاقه‌شان توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شود
پروژه‌ای که بارها از سوی اصلاح‌طلبان امتحان شده، اما در انتخابات سال گذشته مجلس شورای اسلامی هیچ دستاوردی برای این جریان سیاسی نداشته است.
این روزها حال‌وروز اصلاح‌طلبان مساعد نیست.شکست سنگین آن‌ها در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، اختلاف در شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان و انتقادات شدیدی که نسبت به عملکرد محمدرضا عارف در رأس این شورا مطرح‌شده، همگی گویای این واقعیت است که در اردوگاه اصلاح‌طلبان شکاف عمیقی ایجادشده است به‌خصوص وقتی اعضای مطرح حزب کارگزاران سازندگی عملکرد رئیس دولت اصلاحات و محمدرضا عارف را موردنقد قرار می‌دهند و مخالفت جدی‌شان را از رفتارهای این دو ابراز می‌دارند.
حال‌وروز نامساعداصلاح‌طلبان و بی اعتمادی مردم
کارشناسان و تحلیلگران مسائل سیاسی براین باورند که جریان اصلاحات به خاطر عملکرد ضعیف مجلس دهم و دولت یازدهم و دوازدهم، نزد افکار عمومی جایگاه خود را ازدست‌داده و حتی قشر خاکستری که اصلاح‌طلبان روی آن حساب ویژه بازکرده‌اند، حاضر نیست بار دیگر از اصلاح‌طلبان و تئوریسین‌هایش حمایت کند.
تئوریسین‌های جریان اصلاحات از سعید حجاریان گرفته تا محمدرضا تاجیک و مصطفی تاج‌زاده به‌خوبی می‌دانند که شرایط سختی برای انتخابات ۱۴۰۰ در پیش رودارند؛ بنابراین یا دست به تهدید می‌زنند و یا شورای نگهبان را تخریب می‌کنند؛ ابزارهایی که بارها به آن متوسل شده‌اند، اما در بیشتر مواقع نتیجه مطلوبی کسب نکرده‌اند.
استفاده از آموزه‌های ماکیاولیسم در اردوگاه اصلاح‌طلبی
سیدکمال سجادی، سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» هجمه اصلاح‌طلبان به شورای نگهبان را بخشی از سیاست این جریان برای منفعل ساختن این شورا عنوان کرد و می‌افزاید: «اگر اصلاح‌طلبان به هدف خود برسند از دامنه انتقادات و تخریب‌ها علیه شورا می‌کاهند، اما اگر هدفشان تحقق نیابد حتی به این تخریب‌ها می‌افزایند.»
وی برخی از اصلاح‌طلبان را از شاگردان خوش‌حافظه مکتب ماکیاول توصیف کرد و در همین رابطه می‌گوید: «آن‌ها از هر وسیله‌ای استفاده می‌کنند تا شورای نگهبان را در موضع انفعالی قرار دهند درصورتی‌که این شورا نباید تضعیف شود؛ زیرا یک‌نهاد قانونی با شرح وظایف مشخص و ابزاری برای تأمین سلامت انتخابات است.»
این فعال سیاسی اصولگرا ادامه می‌دهد: «اصلاح‌طلبان ابتدا به شورای نگهبان هجوم می‌برند و اگر نظرشان جلب شد که هیچ، اما اگر نظرشان جلب نشد دست به تخریب و تهدید می‌زنند که تهدید به عدم مشارکت در انتخابات بخشی از این بازی است.»
سجادی با اشاره به اظهارات برخی از تئوریسین‌های مطرح اصلاح‌طلب که بر کاهش پایگاه اجتماعی جریان اصلاحات تأکید کرده‌اند گفت: «قشر خاکستری که از حامیان جریان اصلاحات محسوب می‌شود، حتی حاضر به حمایت از کاندیداهای اصلاح‌طلب در انتخابات مجلس شورای اسلامی نشدند.»
وی به تناقض میان رفتارهای اصلاح‌طلبان اشاره کرد و یادآور شد: «حامیان جریان اصلاحات به‌ظاهر خود را طرفدار اقتصاد مقاومتی معرفی می‌کنند، اما در عمل به اصول اقتصاد مقاومتی اعتقادی ندارند.»
سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری معتقد است که «اصلاح‌طلبان در انتخابات اسفند ۹۸، کاندیداهای مطرحی را معرفی کرده بودند، اما چون کارنامه‌ای از خود برای ارائه کردن نداشتند، مورد اقبال مردم قرار نگرفتند؛ بنابراین برای انتخابات ۱۴۰۰ ترجیح می‌دهند دست به تهدید و تخریب بزنند.»
جنگ زرگری برای حفظ قدرت
اغلب تحلیلگران مسائل سیاسی براین نکته تأکید می‌کنند که مهم‌ترین مناصب دولتی در اختیار اصلاح‌طلبان بوده، اما در این مدت از شعارهایی که در سال ۹۲ و ۹۶ داده‌اند، فاصله گرفته‌اند و حفظ و افزایش قدرت و تأمین منافع فردی را مهم‌تر از تأمین منافع ملی و عمومی دانسته‌‌اند؛ بنابراین طبیعی است که برای حفظ قدرت و عواید حاصل از آن دست به تخریب نهادهای نظارتی بزنند و یا حتی جنگ زرگری راه بیندازند.
کنعانی‌مقدم: اصلاح‌طلبان، مظلوم‌نمایی می‌کنند
حسین کنعانی‌مقدم، فعال سیاسی اصولگرا و کارشناس مسائل سیاسی به خبرنگار «رسالت» می‌گوید: «یکی از شگردهایی که جریان تندروی اصلاح‌طلب در آستانه انتخابات دنبال می‌کند بحث مظلوم‌نمایی است و براین اساس درصدد کسب آرای خاکستری هستند که هیچ‌گونه وابستگی ایدئولوژیکی و جناحی به اصلاح‌طلبان ندارند.»
وی ادامه می‌دهد: «جریان اصلاحات از هرروشی برای تخریب نهادهایی که درگیر مسئله انتخابات هستند، استفاده خواهند کرد و چون گزینه‌های مدنظر اصلاح‌طلبان برای انتخابات ۱۴۰۰ توان موج‌آفرینی ندارند با مظلوم‌نمایی درصدد تحریم یا عدم شرکت در انتخابات برخواهند آمد.»
دبیرکل حزب سبز ایران عنوان می‌کند:
«اصلاح‌طلبان اگر می‌دانستند که شانس پیروزی در انتخابات ۱۴۰۰ رادارند، قطعا گزینه‌های زیادی را برای عبور از فیلتر شورای نگهبان در اختیاردارند، ولی چون شانسی برای پیروزی در خود نمی‌بینند برروی گزینه خاصی متمرکز نشده‌اند.»
بقای سیاسی اصلاح‌طلبان در گرو انتخابات ۱۴۰۰
براساس این گزارش تئوریسین‌ها و شخصیت‌های مطرح اصلاح‌طلب به‌خوبی می‌دانند که با از دست دادن کرسی‌های مجلس یازدهم، اگر این بار درانتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ و شورای شهر پیروز نشوند، قطعا حداقل برای یک دهه قدرت و مناصب مدیریتی را از کف خواهند داد و وضعیت این جریان سیاسی آشفته‌تر از گذشته می‌شود؛ بنابراین از تخریب و تهدید به‌عنوان آخرین ابزار برای پیشبرد اهدافشان استفاده می‌کنند؛ ابزاری که تاکنون نتیجه مثبتی در پی نداشته است.
ازآنجاکه برخی تئوریسین‌های اصلاح‌طلب مانند صادق زیباکلام، ریزش پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان را مورد تأکید قرار داده‌اند، سایر تئوریسین‌های اصلاح‌طلب هم خانه‌تکانی فکری و فردی درون این جریان سیاسی را امری مهم و ضروری تلقی می‌کنند تا در سال‌های آینده بتوانند در عرصه رقابت سیاسی موفق ظاهر شوند، اما مواضع روزهای اخیر تئوریسین‌های اصلاح‌طلب نشان می‌دهد که به‌شدت نگران بقای سیاسی اصلاح‌طلبان در سال‌های آینده هستند.
تخریب شورای نگهبان، زیرسؤال بردن سلامت انتخابات و شرطی کردن حضور ازجمله اتفاقاتی است که شکاف میان جریان اصلاحات و فروریختن چهره و جایگاه شخصیت‌های کاریزماتیک این جریان سیاسی را اثبات می‌کند؛ بنابراین انتظار می‌رود با توجه به وجود وضعیت نامساعد در اردوگاه اصلاح‌طلبان، تا انتخابات ۱۴۰۰ برشدت حملات، تخریب‌ها و شبهه‌افکنی‌ها افزوده شود که با هوشیاری و ایستادگی شورای نگهبان چنین پروژه‌هایی به شکست خواهد انجامید.
رسالت
