به گزارش الف، یک روز بعد از اینکه در عصر روز جمعه (12 آذرماه) مذاکرات هسته‌ای ایران با کشورهای 1+4 در هتل کوبورگ وین به دلیل اخذ نظر مشورتی طرف‌های اروپایی حاضر در این مذاکرات با پایتخت‌هایشان متوقف شد تا در هفته آینده مجدد گفت‌وگوها از سر گرفته شوند، قیمت ارز در بازار آزاد از کانال 30 هزار تومان عبور کرد.
در واکنش به این موضوع بانک مرکزی از طریق صرافی ملی کماکان سیاست تزریق ارز به قیمت 27 هزار تومان را ادامه داد و روز یکشنبه حتی 107 تومان قیمت را پایین آورد. با این حال در بازار ارز برخی تحت تاثیر جو روانی حاکم بر جامعه تقاضای بیشتری داشتند و دلار کماکان میل به صعود داشت.
بازار تحت تاثیر عوامل سیاسی
در این رابطه کامران ندری، استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع) معتقد است نوسانات ارزی این روزها بیشتر تحت تاثیر عوامل سیاسی است تا اقتصادی و به خبرنگار الف می‌گوید: در روزهای اخیر در برنامه‌های اقتصادی دولت تغییری ایجاد نشده است. موضوعات مرتبط با آینده اقتصادی و بودجه‌ای موثر بر بازار ارز هم مطرح نیستند.
این اقتصاددان می‌افزاید: نوسانات چند روز گذشته بازار ارز منهای روزهای تعطیل تحت تاثیر اخبار مثبت و منفی است که از نتیجه مذاکرات برجامی به گوش می‌رسند.
سیگنال‌دهنده‌ها در حال جولان دادن
از نگاه برخی فعالان بازار ارز در روزهای گذاشته اخبار چندان خوشایندی از حال و هوای مذاکرات هسته‌ای به داخل مخابره نشد، بنابراین دلیل گرانی‌های ارز چندان عجیب نیست. البته سایت نور نیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی حال و هوای بازار ارز را بیشتر مربوط به سیگنال‌دهنده‌ها و افرادی می‌داند که قصدشان سوء استفاده و سوداگری در بازار ارز است.
سایت خبری الف نیز پیشتر در این زمینه طی گزارشی هشدار داده بود که برخی ذینفعان بازار ارز می‌خواهند در بازار از طریق نوسان‌گیری سوداگرانه سودجویی کنند. (لینک)
بازار نسبتا آرام شده است
با همه این حرفها در روز سوم هفته جاری به نظر می‌رسد «تاحدی» بازار رنگ و بوی با ثباتی به خود گرفته است. البته چنین سیگنالی در بازار هنوز خیلی قوی نیست اما نمودارهای قیمتی دلار در روزهای اخیر می‌تواند موید این قضیه باشند.
نمودار قیمت دلار در ماه‌های اخیر
با این حال هنوز فضای انتظاری برای مذاکرات هسته‌ای در روزهای آینده اصلی‌ترین محرک بازار ارز محسوب می‌شوند و نوسانات احتمالی قیمت و میل به صعود تحت تاثیر این موضوع است.
برخی کارشناسان این ثبات نسبی و ضعیف را ناشی مداخله بازارساز در بازار می دانند که طی آناقدام به جمع آوری ارز‌های کف بازار کرده است. درحالی‌که برآورد می‌شود معادل 40 میلیارد دلار در خانه‌های مردم ارز ذخیره شده باشد که عرضه و فروش آنها می‌تواند در بازار تحولات جدی ایجاد کند.
چرا ممکن است ثبات شکل گرفته باشد؟
اصغر سمیعی، رئيس اسبق کانون صرافان به تازگی در گفت‌وگو با سایت رویداد 24 می‌گوید امکان دارد دلیل ثبات نسبی فعلی حاکم بر بازار این باشد که بازار در قیمت‌های فعلی به نوعی با احتیاط به استقبال مذاکرات رفته است.
رئیس هیئت موسس کانون صرافان توضیح می‌دهد دلیل دیگر این است که - اگر بخواهیم به تیم اقتصادی دولت جدید خیلی خوش‌بین باشیم- ممکن است بازارساز با دخالت صحیح در بازار، از ریزش مصنوعی و تلاطم غیر واقعی رو به پایین، با تزریق منفی (یعنی خرید ارز) و به موقع جلوگیری کرده و باعث ثبات نسبی در این مقطع شده است.
اظهار نظر مقامات غربی وزن بیشتری دارد!
اما از نگاه ندری، اقتصاددان چند عامل در شرایط جو روانی بازار ارز موثر هستند که یکی از آنها اعتماد مردم به سیاست‌گذاری‌ها و مدیریت کلان کشور است، وی در این رابطه به خبرنگار الف می‌گوید: اقتصاد ایران در سال 97 سخت‌ترین شرایط تحریمی را تجربه کرد. در آن مقطع ارتباطات ما با دنیا قطع شد اما اگر آمادگی برای مقابله اقتصاد با تنش های تحریمی در دوره ای پیشین وجود داشت، اقتصاد ایران باید خودش را با شرایط تحریمی انطباق می‌داد. حداقل اوضاع کشور نباید خراب‌تر از دوره‌های مشابه قبل می‌شد.
این اقتصاددان با اشاره به اینکه اخبار منفی که از سمت غربی‌ها مخابره می‌شود نیز بر فضای عمومی جامعه اثر زیادی دارد، تاکید کرد: وقتی رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران سفری کرد و در مصاحبه‌ای بعد از بازگشت از بی‌فایده بودن سفرش به ایران سخن گفت این صحبت بر فضای اقتصادی ایران تاثیر زیادی داشت. اما اگر یک مقام ایرانی همین امروز مصاحبه کند و نسبت به اوضاع کشور ابراز امیدواری کنید همان تاثیر را نخواهد گذاشت.
وی تاکید می‌کند: انتظار و تصمیم‌ها در میان فعالان بازار هم براساس نظرات فردی مثل گروسی بیشتر است تا اینکه این افراد نگاه کنند وزیر اقتصاد ایران چه نظری را مطرح می‌کند.
دلار 18 هزار تومان می‌شود؟
با وجود این نگاه نه‌چندان خوشبینانه استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع)، وی معتقد است اگر در مذاکرات هسته‌ای وین اتفاقات خوبی برای طرف ایرانی بیفتد تاثیر آن بر بازار ارز مثبت خواهد بود.
این موضوع در تحلیل نشریه اکونومیست با خوشبینی بیشتری منعکس شده است. این نشریه در گزارشی اعلام کرده نرخ دلار در سال ۲۰۲۲ در ایران به ۲۰ هزار تومان می‌رسد و در سال ۲۰۲۳ باز هم کاهش پیدا می‌کند و ۱۸ هزار تومان می‌شود.
واحد اطلاعاتی اکونومیست پیش‌بینی کرده آمریکا در نیمه اول سال ۲۰۲۲ میلادی، بخشی از تحریم‌های نفتی ایران را لغو می‌کند و همین مساله سبب رشد جزئی در اقتصاد ایران می‌شود.
انتشار لایحه بودجه 1401 با بازار چه می‌کند؟
هرچند گزارش اکونومیست چشم‌انداز مثبتی را پیش‌روی بازار ارز ترسیم کرده است و با وجودی که یک سیگنال نامحسوس و نسبی ثبات در این بخش دیده می‌شود، اما انتشار لایحه بودجه دولت در سال 1401 بعد از تقدیم آن به مجلس طی روزهای آتی می‌تواند یک تاثیر مهم بر بازار ارز داشته باشد.
به خصوص که چندی پیش در خبر یکی از خبرگزاری ها آمده بود دولت در لایحه بودجه سال آینده قیمت دلار را در کانال 35 هزار تومان لحاظ کرده است که اگر صحت این خبر تایید شود انتظار افزایش قیمت در روزهای آینده چندان بعید نخواهد بود. با این حال عملکرد رسانه‌ها به‌ویژه رسانه‌های اقتصادی که اصلی‌ترین مرجع اعلام قیمت‌های ارز و رصد تحولات این بازار هستند بسیار مهم خواهد بود و لازم است این رسانه‌ها در روزهای اخیر بسیار مسئولانه عمل کنند و مراقب سیگنال دادن‌های غیرواقعی در بازار باشند.
