به گزارش خط نيوز به نقل از برنا، ماجرای آپشن‌های عجیب در قراردادهای فوتبالیست‌های ایرانی اتفاق جدیدی نیست. اولین فوتبالیست لیگ برتری که بحث آپشن‌های قراردادهایش رسانه‌ای شد سیدمهدی رحمتی بود که در دوره دوم حضورش در سپاهان قراردادهای نجومی با آپشن‌های عجیب می‌بست. در آن سال‌ها که رحمتی در دوران اوج فوتبالی‌اش قرار داشت هم قراردادهای بالایی با باشگاه اصفهانی امضا می‌کرد و هم بابت کلین‌شیت و مهار پنالتی دستمزد اضافه می‌گرفت اما در سال‌های اخیر اضافه کردن آپشن به قراردادهای ستاره‌های فوتبال تبدیل به یک «مد» شده و هر کسی بتواند امتیازات بیشتری بگیرد در این چشم و هم‌چشمی عجیب که دود آن فقط به چشم باشگاه‌های بدهکار و ورشکسته ایرانی می‌رود، برنده این بازی است.
در ادامه به بررسی دلایل و پیامدهای آپشن‌های قراردادهای بازیکنان ایرانی می‌پردازیم.
معضلی به نام سقف قرارداد
در دوره مدیریت علی کفاشیان در سال 89 قانون عجیبی به نام سقف قرارداد وضع شد. قانونی که به باشگاه‌ها اجازه نمی‌داد بیشتر از 350 میلیون قرارداد ببندند و همین باعث شد باشگاه‌هایی مثل استقلال، پرسپولیس، سپاهان و تراکتورسازی این قانون را دور بزنند چون هیچ ستاره‌ای حاضر به امضای قرارداد با این مبلغ نبود و همین باعث شد پدیده‌ای به نام آپشن در قراردادها گنجانده شود. در آن سال‌ها بازیکنانی مثل مهدی رحمتی، سیدجلال حسینی، محسن بنگر، کریم انصاری‌فرد، رضا حقیقی، مهرداد پولادی، پژمان منتظری، مجتبی جباری، فرزاد آشوبی، فابیون جانواریو، آرش برهانی، حسین کاظمی، غلامرضا رضایی، محمد قاضی، جواد نکونام و خیلی‌های دیگر بودند که در قراردادهایی که با باشگاه‌های خود داشتند موضوعی به نام سقف قرارداد را رعایت نکردند.
البته در قراردادهای رسمی که در سازمان لیگ به ثبت می‌رسید سقف قرارداد رعایت می‌شد اما مدیران وقت باشگاه‌ها خصوصا استقلال، سپاهان و پرسپولیس آپشن‌هایی در قراردادهای ستاره‌ها می‌گذاشتند تا به این طریق رقم پایین قراردادشان را جبران کنند. بعد از برداشته شدن سقف قرارداد و بازگشت قراردادها به رقم‌های واقعی باشگاه‌ها در رقابت برای خرید ستاره‌ها و برای راضی کردن آنها مجبور شدند بازهم ماجرای آپشن‌ها را ادامه دهند تا در جذب بازیکن از هم پیشی بگیرند. نتیجه این چشم و هم‌چشمی برای خرید بازیکنان باعث شد باشگاه‌های ایرانی هرسال بدهکارتر و ورشکسته‌تر باشند چون عملا نمی‌توانند پاسخگوی تعهدات خود باشند. البته این اتفاق برای باشگاه‌هایی مثل سپاهان و ذوب‌آهن کمتر اتفاق افتاد اما در مجموع باشگاه‌هایی که هیچ درآمدزایی ندارند و نمی‌توانند از سوپراستارهای خود درآمد به‌دست بیاورند مجبورند برای خرید بازیکن و قرار گرفتن در جمع مدعیان به هر طریقی که شده بازیکن بخرند بدون آنکه اطمینانی بابت پرداخت قراردادها و آپشن‌های آنها داشته باشند.
خانه و ویلا برای سوپر استارها
از زمانی که محمدرضا زنوزی مالک باشگاه تراکتور شد ستاره‌های زیادی راه تبریز را در پیش گرفتند. این باشگاه که با مدیریت مالک متمول خود به صورت خصوصی اداره می‌شود توانسته ستاره‌های زیادی را در سال‌های اخیر جذب کند. ستاره‌هایی که اتفاقا از استقلال و پرسپولیس هم در سال‌های اخیر پیشنهاد داشتند ولی رقم بالای قراردادها و صاحب خانه و ویلا شدن در شهری مثل تبریز هر فوتبالیستی را وسوسه می‌کند تا فوتبالش را در تراکتور ادامه دهد. زنوزی امسال هم با قراردادی که جای خالی رقمش سفید بود توانست احسان حاج‌صفی را که از استقلال، سپاهان و حتی یونان هم پیشنهاد داشت در تبریز نگه دارد. البته ماجرای دادن ملک و ویلا به فوتبالیست‌ها فقط منحصر به تراکتور نیست و باشگاهی مثل سپاهان هم در این زمینه فعالیت‌هایی داشته است!
هر گل 5 میلیون تومان، هر کلین‌شیت 10 میلیون
شاید این یکی از عجیب‌ترین اما متداول‌ترین آپشن‌ها در قراردادهای فوتبالیست‌های ایرانی باشد. 2،3 سالی می‌شود که آپشن‌ها از پرداخت‌های زیر میزی یا دادن خانه و زمین به فوتبالیست‌ها فراتر رفته و آنها بابت هر کاری که در مستطیل سبز انجام می‌دهند باید پاداش دریافت کنند. مثلا یک مهاجم که استخدام می‌شود تا برای تیمش گل بزند در قراردادش آپشن می‌گذارد بابت هر گل مبلغی اضافه دریافت کند. شاید باور کردنی نباشد اما این آپشن قرارداد مهاجمی بوده که فصل پیش در یکی از تیم‌های پرطرفدار پایتخت به میدان رفت و بابت هر گلی که به ثمر رساند فارغ از مبلغ قراردادش پول جداگانه‌ای دریافت کرد. آپشن قرارداد درباره دروازه‌بان‌ها هم صدق می‌کند. دروازه‌بان فصل قبل یک تیم پرطرفدار در قراردادش آورده بود که به ازای هر کلین‌شیت باید 10 میلیون تومان اضافه دریافت کند و برای هر 10 کلین‌شیت هم رقمی به قراردادش اضافه خواهد شد. این دروازه‌بان در بخش دیگری از قراردادش هم قید کرده که برای مهار هر پنالتی 5 میلیون تومان پاداش بگیرد و جالب اینجاست که باشگاهش هم تمام این قید و بندها و آپشن‌ها را پذیرفت. حالا سوال اینجاست که مگر وظیفه یک گلر چیزی غیر از گل نخوردن است؟ پس چرا بابت وظیفه‌ای که بر دوشش گذاشته شده، باید پول بیشتری بگیرد؟
پول آب و برق و مدرسه و مهدکودک آقای سوپراستار
یکی از همین آقایان فوتبالیست که 20 سالی می‌شود در سطح اول فوتبال ایران حضور دارد و در تیم‌های پرطرفدار هم به میدان رفته، چندسال پیش در یک تیم متمول شهرستانی توپ می‌زد. آقای سوپراستار باشگاهش را موظف کرده بود هزینه منزل مسکونی و اتومبیلش را هم پرداخت کند. علاوه بر این هزینه خرید از سوپرمارکت و قبض آب و برق و گاز هم برعهده باشگاه بوده و آقای فوتبالیست هیچ کدام از هزینه‌های جانبی زندگی خود و خانواده‌اش را پرداخت نمی‌کرد. نکته جالب دیگر درباره آپشن‌های قرارداد آقای سوپراستار این است که حتی هزینه مهدکودک و مدرسه فرزندان او را هم باشگاه پرداخت می‌کرده تا او و خانواده‌اش هیچ هزینه‌ای را متقبل نشوند.
آپشن دعوت به تیم ملی
این یکی دیگر از بقیه موارد هم عجیب‌تر است. سال گذشته چند بازیکن یک تیم پرطرفدار پایتخت آپشن دعوت به تیم ملی را هم در قرارداد خود گنجانده بودند. ماجرای این آپشن از این قرار بود که آنها در ابتدای فصل با باشگاه شرط کرده بودند در صورت دعوت به تیم ملی باید 300 میلیون تومان به قراردادشان اضافه شود! توجیه آقایان برای این آپشن هم این بوده که آنها حتما عملکرد فوق العاده‌ای داشته‌اند که توانسته‌اند به تیم ملی دعوت شوند. این در حالی است که دعوت یک بازیکن به تیم ملی بیشتر از اینکه به سود باشگاه باشد قطعا به سود خود بازیکن است و جای تعجب بسیار دارد که چرا باشگاه‌ها با گنجاندن چنین بندهایی در قرارداد بازیکنان موافقت می‌کنند. شاید باور کردنی نباشد اما در قراردادهای برخی از بازیکنان تیم‌هایی مثل استقلال، پرسپولیس، تراکتور و حتی سپاهان هم این بند وجود دارد که اگر تیم بتواند سهمیه آسیایی بگیرد پاداش چند صد میلیونی بگیرند که با این شرایط قطعا قهرمانی در لیگ و جام حذفی برای برخی از ستاره‌ها پاداش میلیاردی به دنبال خواهد داشت. حالا سوال اینجاست که اگر پرسپولیس و استقلال و سپاهان و تراکتور سهمیه نگیرند، چطور می‌توان به آنها لقب تیم‌های مطرح فوتبال ایران را داد؟
آنچه در گزارش آمد شاید تنها نمونه‌هایی از آپشن‌های عجیب در قراردادهای فوتبالیست‌های ایرانی باشد. این آپشن‌ها تنها بخشی از زیاده‌خواهی‌های فوتبالیست‌های ما است که اثری از وفاداری و تعهد به باشگاه هم در رفتارهای آنها دیده نمی‌شود. علاوه بر این مدیران باشگاه‌ها هم که فقط به خاطر چشم و هم‌چشمی و بدون در نظر داشتن منابع مالی که در اختیار دارند بازیکن می‌خرند و به آنها امتیاز می‌دهند، در امضای قراردادهای یکطرفه به سود بازیکنان متهمان اصلی هستند. متأسفانه به‌لطف زرنگی و نفوذ دلالان و ناآشنایی اغلب مدیران باشگاهی کشورمان چنین قراردادهایی با آپشن‌های عجیب در فوتبال ایران حسابی باب شده و جز با ورود نهادهای نظارتی و کنترل توسط وزارت ورزش (مثل آغاز برنامه کاهش رقم قراردادها در باشگاه استقلال) بساط این قراردادها برچیده نمی‌شود.
محمد پنجعلی: چشم و هم چشمی باعث ایجاد آپشن‌های عجیب در قراردادها شده
محمد پنجعلی در گفتگو با خبرنگار گروه ورزشی خبرگزاری برنا با اشاره به بندهای عجیبی که در گنجاندن آنها در قراردادهای فوتبالیست‌ها باب شده، اظهار داشت: یکی از دلایل اصلی بستن قراردادهای یک طرفه بین فوتبالیست‌ها و باشگاه‌ها بی‌ثباتی مدیران و مشخص نبودن آینده آنها در یک باشگاه است. یک مدیر چون می داند سرنوشتنش در یک باشگاه مشخص نیست و امکان دارد عمر مدیریتش کوتاه باشد می‌خواهد به هر قیمتی که شده بهترین بازیکنان فوتبال ایران را بخرد تا با نتیجه گرفتن تیمش عمر مدیریت او هم بلند شود.
او ادامه داد: به همین دلیل است که برخی مدیران به هر سازی که فوتبالیست‌ها می‌زنند می‌رقصند و حتی در مقابل خواسته‌های عجیب آنها کوتاه می‌آیند. مدیران در باشگاه‌های ایرانی می‌دانند حتی امکان دارد عمر مدیریت‌شان به یک فصل هم نرسد به همین دلیل برایشان اهمیت ندارد یک بازیکن را با چه قیمتی می‌خرند چون در زمان پرداخت و تسویه حساب شاید خودشان مدیر نباشند. بی‌ثباتی مدیریت در باشگاه‌های ایرانی حتی باعث می‌شود مدیران به فکر جور کردن منابع مالی برای پرداخت قراردادها نباشند و این بار سنگین را به دوش مدیران بعدی می‌گذارند و آنها هم به همین ترتیب بدهی‌ها را که هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود به نفر بعدی محول می‌کنند.
مدیر آکادمی باشگاه پرسپولیس بیان کرد: البته چشم و هم‌چشمی بازیکنان هم در این موضوع بی‌تاثیر نبوده است. بازیکنان وقتی می‌بینند همبازی‌شان چنین شرط‌ها یا بندهایی را در قراردادش می‌گذارد و باشگاه هم قبول می‌کند او هم پیش خودش می‌گوید چرا من برای خودم آپشن نداشته باشم؟ تا وقتی هم که مدیریت در فوتبال اصلاح نشود چنین اتفاقاتی بازهم تکرار می‌شود و باشگاه‌ها هر روز ورشکسته‌تر می‌شوند.
