حمید قبادی دبیر کارگروه مد و لباس کشور در گفتوگوی تفصیلی خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری فارس، با تأکید بر اینکه غول خفته مد و لباس در ایران بیدار شده است، گفت: بسیاری افراد تا 5 سال پیش معتقد بودند که اگر این حجم عظیم قاچاق لباس در ایران متوقف شود، ما دیگر لباسی برای پوشیدن نداریم، اما بعد از گذشت 5 سال همان افراد به این باور رسیدهاند که اگر فردا صبح هم تمام راههای ورود پوشاک قاچاق به ایران گرفته شود، هیچ اتفاقی در کشور رخ نمیدهد و ما ظرفیت تأمین نیازها را داریم.
50 درصد از ظرفیتهای موجود تولید پوشاک در کشور تعطیل است
قبادی تصریح کرد: هرچند در بدبینانهترین آمارها میزان قاچاق پوشاک به ایران 40 درصد عنوان میشود، اما باید بدانیم ما از بیش از 50 درصد ظرفیتهای موجود تولید پوشاک در کشور استفاده نکردهایم و درواقع این ظرفیت تعطیل است.
وی صنعت مد و لباس را یکی از ارزانترین حوزههای سرمایهگذاری برای اشتغال عنوان کرد و گفت: با متوسط 20 تا 30 میلیون تومان میتوان بهازای هر نفر در حوزه پوشاک شغل ایجاد کرد.
دبیر کارگروه مد و لباس کشور با اشاره به نزدیک شدن رویداد هفتمین جشنواره بینالمللی مد و لباس کشور اظهار داشت: جشنواره هفتم با اهداف خاصی که از مهمترین آنها جریانسازی و استفاده از ظرفیتها، معرفی توانمندیهای حوزه مد و لباس ایران به آحاد جامعه است آغاز به کار خواهد کرد.
قبادی بابیان اینکه مسیر اتکا به داخل و نگاه به امکانات داخلی با بهرهگیری از پیشکسوتان و صاحبنظران در ایجاد محتوا و فرهنگ توجه به داخل و استفاده از ظرفیتهای داخلی و فرهنگسازی از اهداف هفتمین جشنواره مد و لباس کشور خواهد بود، گفت: در بخش خارجی این جشنواره هم به توانمندی دیگر کشورها و بهرهگیری و استفاده از توان و تکنیکهای مورد تأیید در پیشبرد اهداف مد و لباس سود خواهیم برد.
وی یکی از مهمترین ویژگیهای این دوره جشنواره را نگاه به ظرفیت انجمنها، تشکلها و اتحادیههای غیردولتی خواند و گفت: بنا داریم از تمام این ظرفیتها استفاده کنیم.
دبیر کارگروه مد و لباس کشور تأکید کرد: این جشنواره تصمیم دارد الگوهای جدید را در قالب مجموعهای از آثار به جامعه معرفی کند.
قبادی در تصریح این هدف اظهار داشت: تا پیش از این فعالیتهای گستردهای را در جشنوارهها شاهد بودیم و نمونههای موفقی هم بهعنوان مد ایرانی به جشنواره وارد شدند، اما به دلیل اینکه تکستارهها در آسمان مد و لباس کشور بودند، نیازمند جمعبندی عملکرد حرفهایشان نبود. اما در این دوره با پیشنهاد اعضای شورای برنامهریزی، بخشی را پیشبینی کردیم که موضوع ارائه یک مجموعه را توسط تعدادی از هنرمندان که با عنوان خارج از مسابقه شرکت میکنند،دنبال کنیم.
ارائه طرحهایی در جشنواره هفتم فجر بهعنوان طرحهای جدید «مد ایرانی»
وی خاطرنشان کرد: بر این اساس گروهی از هنرمندان خارج از مسابقه با تکیه بر مفهوم مشخص (کاخ گلستان) و با اتکا بر پارچه داخلی، مجموعه طرحهایی را ارائه خواهند کرد که از این طرحها بتوان بهعنوان طرحهای جدید «مد ایرانی» یاد کرد تا جایی که مورد اقتباس هنرمندان و تولیدکنندگان قرار گیرد تا به اینصورت «مد ایرانی» به صورت دستهبندیشده با اعتنا به هنر و خلاقیت طراحان و هنرمندان مدعو و خارج از مسابقه دنبال شود.
دبیر کارگروه مد و لباس کشور با اشاره به اینکه امسال همزمان با برگزاری جشنواره در تهران، در 15 تا 20 استان کشور نیز جشنواره مد و لباس برگزار خواهد شد گفت: مجموعاً در سال 96 بنا داشتیم 22 نمایشگاه استانی برگزار کنیم که تا به امروز تعدادی برگزار شده و مابقی آن تا پایان سال اجرا خواهد شد.
وی افزود: یکی از مهمترین اهداف برگزاری نمایشگاههای استانی، فراگیر کردن مد و لباس ایرانی و بهرهگیری از ظرفیت دستگاهها و نهادهای استانی است تا در ترویج مد و لباس ایرانی محدود به تهران نباشیم.
وی بخش علمی دانشگاهی را یکی از بخشهای کمککننده به ارتقای علمی در حوزه مد و لباس عنوان کرد و ادامه داد: بخش مقالات و پایاننامهها در جهت تقویت مبانی نظری و فکری مد و لباس که ضرورتاً باید موردتوجه قرار بگیرند را در این جشنواره دنبال میکنیم ضمن اینکه دستاوردهای دانشگاهی هم معرفی خواهند شد و به این ترتیب یک همافزایی میان فعالان شکل خواهد گرفت.
الگوسازی هدف اصلی جشنواره هفتم مدو لباس فجر
دبیر کارگروه مد و لباس کشور به نقدهای واردشده به برگزاری جشنواره فجر در سالهای پیشین پرداخت و گفت: یکی از مهمترین نقدها به دورههای پیش، اولویت دادن به مسئله فروش در جشنواره بود که من معتقدم تا معرفی فعالیتها به کام مردم شیرین نشود و مورداستفاده قرار نگیرد ما در معرفی ضعف داریم، اما با جمعبندی شورای برنامهریزی بنا را بر فعالیتهای هنری و الگوسازی گذاشتیم که شاید جهت بیشتر این دوره هم بر همین مسئله باشد.
قبادی اظهار داشت: درخواستهای بسیاری در برگزاری نمایشگاههایی با امکان فروش طرحهای برگزیده هر سال به ما ارائه میشود، اما جمعبندی شورای برنامهریزی بر این بود که مبنا بر مسابقه و فعالیتهای الگوسازی و هنری باشد.
وی در خصوص ارائه محصولات کاربردی برای حضور در مسابقه نیز گفت:این مسئله از سال گذشته مورد استقبال شرکتکنندگان قرار گرفته و در دستورکار است.
دبیر کارگروه مد و لباس کشور ادامه داد: ساعت کار نمایشگاه و انتخاب مجموعه برج آزادی برای برگزاری آن از دیگر انتقادات وارده بود که امسال رفع میشود.
قبادی از آغاز به کار طرحی با عنوان همکاری تولیدکنندگان و طراحان خبر داد و گفت: با همکاری دفتر حقوقی و مالکیت معنوی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی این طرح حمایتی که بهنحوی به تعامل طراحان و تولیدکنندگان کمک میکند، اجرا خواهد شد.
وی در خصوص این طرح توضیح داد: در حال حاضر این ارتباط به صورت پراکنده وجود دارد و با هدفمند کردن آن هر طراحی به شکل حرفهای با تولیدکنندگان ارتباط برقرار خواهد کرد که برای آن حدود 6 روش و شیوه پیشبینی شده است.
دبیر کارگروه مد و لباس کشور معتقد است بیش از اینکه به فروش و ارائه طرحها به تولیدکنندگان اصرار کنیم، ایجاد یک نظام حقوقی کمک میکند که همه در ضبط و ثبت آمار و اطلاعات، بیشتر آگاهی داشته باشند و مسیر طراحان و تولیدکنندگان همراه شود.
قبادی به ذکر یک مثال دراینباره پرداخت و گفت: بهطور مثال تعداد زیادی از طرحهای ارائهشده در جشنوارهها به تولید رسیدهاند، اما نه کارگروه مد و لباس و نه طراح خالق اثر اطلاعی از آن ندارد. با این وجود تولیدکننده مایل به برقراری ارتباط حقوقی هست. با اجرای این طرح یک ضمانت حداقلی میان دو طیف به وجود میآید تا تلاش طراح موردحمایت حقوقی قرار بگیرد.
وی از برقراری یک رابطه مناسب میان اتحادیه تولیدکنندگان پوشاک تهران و برخی استانها با طراحان خبر داد و گفت: با اطمینان میگویم نگاه تولیدکنندگان به هنر طراحی و استفاده از ظرفیت طراحان بهشدت افزایش یافته و نگاهی که به دنبال آن بودیم کمکم در حال رشد است.
تغییر نگاه تولید کنندگان پوشاک از ژورنالهای ترک به هنر طراحی داخلی
دبیر کارگروه مد و لباس کشور یا یادآوری این نکته که تا چندین سال پیش نگاه تولیدکنندگان برای تولید محصولات به ژورنالهای ترک و سفرهای ترکیهای بود، اظهار داشت: در سالهای اخیر تا حدود زیادی این نگاه به هنر طراحی داخلی معطوف شده و میتوانم با اطمینان بسیاری از طراحان ویترینهای شهر را معرفی کنم.
قبادی در خصوص سنجش تأثیرگذاری فعالیت طراحان در تولید لباسهای ایرانی ـ اسلامی نیز گفت: این مسئله در موضوع پایاننامههای ما دیده شده است.
وی با اشاره به اینکه مدسازی ایرانی ـ اسلامی هنوز جایگاه صد درصدی خود را در کشور پیدا نکرده است، ابراز داشت: در این چندساله بخشی از ظرفیتها معرفی شده و موفقیتهای متعددی داشتهایم، البته در کنار این موفقیتها نواقص بسیاری نیز وجود دارد و هنوز آنطور که مایلیم تمام بازار را مد و لباس ایرانی ـ اسلامی در بر نگرفته است.
دبیر کارگروه مد و لباس کشور تأکید کرد: باید نسبت به جریانهای عمومی و جهانی مد و لباس سرعتعمل بیشتری داشته باشیم.
ذائقه سازی میتواند در ترویج مد و لباس ایرانی ـ اسلامی مؤثر باشد
قبادی بابیان اینکه مدسازی اسلامی ـ ایرانی مقولهای توأم با فرهنگ ایرانی و شاخصهای فرهنگی و عرفی ماست و کشورهای پیرامونی ما دارای مد نیستند، اظهار داشت: ارائه چند طرح لباس به معنای مدسازی اسلامی نیست.
وی خاطرنشان کرد: ذائقهسازی و ایجاد تعلقخاطر میان مصرفکننده اثر میتواند در ترویج مد و لباس ایرانی ـ اسلامی مؤثر باشد.
دبیر کارگروه مد و لباس کشور ادامه داد: با اطمینان میگویم حتی کشوری مثل ترکیه در مسیر مدسازی موفق نبوده، گرچه دانشگاهها و مدارس مد در این کشور راهاندازی شده است.
به گفته قبادی ترکیه از مدسازی جنبههای صنعتی و تجاریسازی آن را دنبال میکند و این به معنای موفقیت این کشور برای ورود به مدسازی مبتنی بر فرهنگ جامعه ترکیه نیست.
وی با اشاره به اینکه اصول فرهنگی و نهادینهای در کشورهای اسلامی (ترکیه، کشورهای خلیجفارس و مالزی) وجود دارد، گفت: استفاده از این اصول فرهنگی نهادینهشده به معنای مدسازی نیست، بلکه به معنای تکرار رفتارهای فرهنگی گذشته است.
دبیر کارگروه مد و لباس کشور افزود: طراحی و رفتارهای خلاقانه در برشها، مفهوم و عناصر متعددی در مد دخالت دارند که به گفته کارشناسان چنین چیزی در طرحهای ارائهشده این کشورها وجود ندارد و نمیتوان با تغییر رنگ و پارچه ادعای مدسازی کرد.
قبادی تأکید کرد: مسیر مدسازی نیاز به ایجاد ذائقه و تشکیل عناصر مد داشته و الزاماً با چند تغییر جزئی امکانپذیر نیست.
وی ادامه داد: اینکه بتوانیم مسیر مشخصی با نگاه پایداری موقت در جریان مد فراهم کنیم، از اهداف کشور ماست که در حال طی کردن این مسیر هستیم، گرچه کشورهای پیرامون ما هم تلاشهایی میکنند.
دبیر کارگروه مد و لباس کشور با اشاره به اینکه مدسازی همچنان در اختیار 4 کشور پایتخت جهانی مد قرار دارد، ابراز داشت: برخی برندهای مهم جهانی به دنبال استفاده از طرحهای اسلامی هستند که این به دلیل تقاضای موجود در جامعه جهانی است.
قبادی اضافه کرد: ما هم به دنبال قرارگیری طرحهایمان در مسیر الگوهای برند جهانی هستیم. حضور در نمایشگاههای کشورهای خارجی کمک میکند تا طرحهای ایرانی هم وارد بازار جهانی شود.
طراحی پارچه در کارخانجات نساجی ما نیازمند بازنگری جدی است
وی با تأکید بر اینکه نساجی ایران ورشکسته نیست و این شعار استعماری است، گفت: ما مشکلاتی در صنعت نساجی داریم، اما ورشکسته شدن این صنعت اشتباه است.
دبیر کارگروه مد و لباس کشور تصریح کرد: یکی از بخشهای جدی هفتمین جشنواره مد و لباس معرفی نساجی ایران خواهد بود، همانطور که در 3-2 سال گذشته بخش نساجی و پارچههای تولید داخل را در جشنواره گنجانده بودیم.
قبادی افزود: بسیاری از لباسهای موجود در کشور با پارچه ایرانی تولید میشود، اما این صنعت دچار مشکلاتی نظیر طراحی پارچه است. یعنی مسیر طراحی پارچه در کارخانجات نساجی ما نیازمند بازنگری جدی است؛ چراکه بسیاری از کارخانهها از این هنر بهرهمند نیستند و یا برخی تجهیزات بهروزی ندارند تا نیازهای جامعه را تأمین کنند.
به گفته وی در این جشنواره به دنبال این هستیم که مراکز عرضه پارچههای ایرانی را دستکم برای 50 کارخانه توسط یک مرکز پخش فراهم کنیم که این اتفاق بزرگی است؛ چراکه هزاران نوع پارچه به جامعه مد و لباس معرفی میشود.
دبیر کارگروه مد و لباس کشور گفت: ضعف و ناتوانی معرفی و شناسایی توانمندیهای نساجی کشور موجب شده که به نام ورشکستگی نساجی از آن یاد شود، درحالیکه به تأیید بسیاری از دستاندرکاران و کارشناسان ما در این حوزه ورشکست نشدهایم.
قبادی با اشاره به اینکه اقدامات چند سال گذشته در حوزه نساجی امیدواریهای گستردهای را به وجود آورده است، از معرفی تعداد زیادی از این کارخانجات در پایان سال 96 (سال اقتصاد مقاومتی) خبر داد و اظهار داشت: روابط عمومی کارگروه مد و لباس کشور فروشگاههای عرضه و کارخانجاتی که در این زمینه فعال هستند را معرفی خواهد کرد.
وی در خصوص تولید لباس از طرحهای ارائهشده در جشنواره نیز اظهار داشت: الزام ما تولید انبوه طرحها نیست، هرچند این اتفاق رخ داده اما آثار متعدد ارائهشده زمینه الگوسازی را فراهم میکند.
دبیر کارگروه مد و لباس کشور در پاسخ به این سؤال که شما بر چه اساسی اعلام کردید ایران میتواند بهعنوان قطب پنجم مد جهانی معرفی شود، پاسخ داد: به گفته کارشناسان و اساتید داخلی و خارجی ظرفیتهای هنری و فرهنگی گسترده و خلاقیتهای زیادی در بین هنرمندان ایرانی وجود دارد که اگر در مسیر صحیح و هوشمندانه مد و لباس قرار بگیریم، ایران به جایگاه بالایی در این حوزه راه یابد.
ایران در دوره صفویه مد ساز بود
قبادی ادامه داد: نگاه تاریخی و مذهبی هم مؤید این مسئله است. بر اساس تحقیقات انجامگرفته، در حدود 400 سال گذشته و در دوره صفویه، ایران مدساز بوده، بسیاری از نمونههای موجود در دنیا از ایران به خارج از کشور منتقل شده است بهخصوص زمانی که با آموزههای دینی آمیخته شدند.
وی تصریح کرد: کارگروه به دنبال شناسایی این ظرفیتها و در گام بعدی قرار آن در یک مسیر حرفهای با استفاده از تکنیکهای جهانی است.
دبیر کارگروه مد و لباس کشور بابیان اینکه ما در موضوع محتوا توانمند هستیم، اظهار داشت: پایاننامهها و تحقیقات متعددی در این زمینه در سالهای اخیر به صورت کاربردی تهیه شده و در کارگروه مد و لباس مورد ارزیابی قرار گرفته است. این پایاننامهها به صورت هدفمند دنبال میشود تا در آیندهای نزدیک تبدیل به قطب پنجم مد دنیا باشیم،اما این ادعا نیاز به ایجاد زیرساختها و همافزایی بیشتر فعالیتها دارد.
ضعف برندسازی در ایران یک نقیصه جدی است
قبادی در ادامه اظهار داشت: مشکلات متعددی در این مسیر وجود دارد، ضعف برندسازی در ایران یک نقیصه جدی است که سعی میکنیم در سال 97 به آن بپردازیم.
به گفته وی بسیاری از خانههای مد موجود در کشور در حال حاضر هم میتوانند با برندهای جهانی رقابت کنند، اما اینکه ما به همین تعداد دلخوش باشیم، ما را به مقصود نمیرساند.
وی ارائه نشان «با افتخار ساخت ایران» را به دنبال حل این معضل خواند و گفت: با همراهی اتحادیههای سراسر کشور حدود 10 هزار واحد صنعتی را که تولید ایرانی را عرضه میکنند، نشان «با افتخار ساخت ایران» را دریافت خواهند کرد. همچنین تعداد زیادی از تولیدکنندگان در سال 96 از این نشان استفاده کردهاند.
دبیر کارگروه مد و لباس کشور ادامه داد: به دنبال ایجاد مزیتهایی برای استفادهکنندههای از نشان با افتخار ساخت ایران هستیم اما در حال حاضر استفاده از این نشان مزیت ویژهای ندارد و بیشتر فعالان بر اساس عرق ملی و علاقهمندیشان از آن استفاده میکنند.
گفتگو از: سمیرا خباز، میثاق بدیعی