این روزها برخی کودکان در حالیکه حتی به سن پیش از دبستان هم نرسیده‌اند، برای خود گوشی و یا تبلت اختصاصی دارند، انواع برنامه‌هایی که مخاطب آنها بزرگسالان است را در دسترس دارند و هر لحظه که بخواهند سر خود را با انواع محتواهایی که هیچ تناسبی با سنشان ندارد، گرم می‌کنند.
بازی با همسالان، تعاملات اجتماعی، یادگیری، ادراک کودکانه و ... همه در سایه گوشی و تبلت کمرنگ و یا محو شده و این روند می‌تواند رشد و به تبع آن آینده کودکان را بسیار تحت تاثیر قرار بدهد. موضوعی که شاید امروز یکی از دغدغه‌های اصلی والدین آگاه باشد که چطور کودک خود را از وابستگی به گوشی و تبلت در امان نگه دارند.
هفته کودک (۱۴ تا ۲۰ مهر) فرصت مناسبی است تا موضوع اعتیاد به گوشی را به عنوان یکی از مهمترین معضلات امروز دنیای کودکان بررسی کنیم. موضوعی که به عقیده یک روانشناس تبعات بسیار بد جسمی و روحی برای کودکان به همراه دارد.
خدیجه باقرآبادی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا، ابتدا به چرایی شروع وابستگی کودکان به تلفن همراه اشاره کرد و گفت: کودکان به خودی خود آشنایی با گوشی تلفن و تبلت ندارند و این والدین هستند که به دلیل بی‌حوصلگی و اینکه نمی‌خواهند برای کودک خود وقت بگذارند، گوشی در اختیارش قرار می‌دهند تا خیال خود را راحت می‌کنند.
وی با بیان اینکه کودکان به طور معمول از والدین خود الگو می‌گیرند، یادآور شد: از سوی دیگر وقتی کودکی می‌بیند والدین او ساعات متمادی از روز مشغول استفاده از گوشی هستند، کنار والدین می‌نشیند و محتواهایی که شاید برایش جذاب باشد را دنبال می‌کند و همین امر شروعی برای وابستگی کودکان به گوشی است.
باقرآبادی گفت: بازی با گوشی تلفن شاید برای کودکان خیلی جذاب باشد، اما مشکلات جسمی و روحی فراوانی را خصوصا برای کودکانی که هنوز به سن دبستان نرسیده‌اند ایجاد می‌کند که انحراف در مفاصل انگشتان دست، آسیب به چشم و گوش و... از مهمترین این موارد است.
این روانشناس با بیان اینکه برخی کودکان خصوصا آنهایی که زیر دو سال هستند هنگام استفاده از ابزارهای الکترونیکی با حجم زیادی از رنگ و صدا مواجه می‌شوند که برای آنها مخرب است، اظهار کرد: مغز کودکان تا قبل از سن مدرسه همچنان در حال شکل‌گیری و تکامل سلول‌های مغزی است و استفاده از گوشی تلفن همراه می‌تواند این فرآیند را تحت تاثیر قرار دهد.
باقرآبادی گوشه گیری، انزوا، افسردگی، بیش فعالی و چاقی را نیز از پیامدهای استفاده از گوشی تلفن همراه در کودکان اعلام کرد و افزود: کودکی که با منبع عظیمی از اطلاعات آن هم به صورت یکطرفه در ارتباط است و با افراد واقعی در دنیای واقعی تعامل کمتری دارد، قطعا با آسیب های متعددی مواجه خواهد شد.
وی از دست رفتن امکان تعامل با همسالان، عدم یادگیری مهارت‌های اجتماعی، ناتوانی در یادگیری حل مسئله و ... را از دیگر پیامدهای استفاده مکرر از گوشی برای کودکان برشمرد.
نمی‌توان گوشی را کامل از دنیای کودکان حذف کرد
این روانشناس با بیان اینکه در هر حال حذف کامل گوشی از دنیای کودکان آن هم در شرایط امروز عصر تکنولوژی که همه افراد به نوعی از ابزار دیجیتال استفاده می‌کنند ممکن نیست، یادآور شد: لازم است زمان استفاده از کودکان در گوشی مشخص و البته محدود باشد. برای مثال کودک یا دو ساعت در روز امکان استفاده از گوشی را داشته باشد و همین زمان نیز در طی روز تقسیم شود. اگر هم کودک در برابر این زمان محدود و مشخص مقاومت کرد، والدین نباید قوانین خود را تغییر دهند.
باقرآبادی نظارت بر محتوایی که کودک در همین زمان در گوشی دنبال می‌کند را نیز بسیار ضروری دانست و افزود: برخی بازی‌ها هستند که سرعت انجام آنها حتی برای بزرگسالان نیز بسیار زیاد است و از همین رو کودک را مضطرب کرده و عادت می‌دهد که مدام شکست بخورد.
این روانشناس افزود: برخی محتواها نیز خارج از توان فکری و ذهنی کودک است. همچنین فضاهایی مانند اینستاگرام و... به هیچ عنوان برای کودکان توصیه نمی‌شود.
وی افزود: بهترین گزینه برای ساعاتی که کودک از گوشی استفاده می‌کند مشاهده برخی کارتون‌ها و یا محتواهای آموزشی متناسب با سن کودک است. به علاوه نباید برخی برنامه‌ها که تفاوت فرهنگی فراوانی با ما دارد به کودک نشان داده شود، زیرا کودک توان درک این تفاوت فرهنگی را ندارد.
چگونه اعتیاد به گوشی را ترک دهیم
این روانشناس درباره کودکانی که به هر دلیل به گوشی اعتیاد پیدا کرده‌اند نیز گفت: ترک وابستگی به گوشی باید تدریجی و همراه با ظرافت باشد و هرگونه اجبار و روش‌های نادرست می‌تواند نتیجه نامناسب بدهد.
باقرآبادی در نظر گرفتن سرگرمی جایگزین برای کودکان را نیز ضروری برشمرد و ادامه داد: نمی‌توان گوشی را از کودک گرفت و او را در خانه حبس کرد، بلکه باید برنامه‌هایی مانند رفتن به پارک و شهربازی، بازی و... جایگزین آن شود.
