به گزارش خط نيوز به نقل از فرهیختگان، کنکور 97 هم با همه استرسهایش تمام شد؛ کنکوری که بیش از یک میلیون خانواده ایرانی را یک سال به خود مشغول کرده بود تا فرزندانشان ظرف تنها چند ساعت سرنوشت خود را رقم بزنند؛ سرنوشتی که قطعا مسیر زندگی آنها را برای همیشه تغییر خواهد داد و عدهای را به سرمنزل مقصود رسانده و برای عدهای دیگر اتفاقات خلاف تصورشان را به همراه خواهد آورد. شاید همین غیرقابل پیشبینی بودن راه داوطلبان باعث شده تا از کنکور بهعنوان «غول آموزشی» نام برده شود.
در طول چهار دهه گذشته بسیاری از مسئولان سعی داشتند نفس آن را ببرند و به حیاتش پایان دهند، اما ظاهرا این کار به سادگی بیانش نیست، بهگونهای که مسئولان مختلف آموزش عالی که از سال 1386 برای مبارزه با آن در میدان مبارزه گرد هم جمع آمدند تا با هماهنگی و همراهی یکدیگر به نبرد با آن بپردازند، هنوز نتوانستهاند در این راه موفق شوند و همین مساله باعث شد امسال نیز داوطلبان مجبور باشند خود به تنهایی و تنها با اتکا به توان علمیشان در میدان سرنوشتساز حاضر شوند.
علیرغم اینکه مسئولان امسال نتوانستند جلوی رویارویی داوطلبان با کنکور را بگیرند، اما در حاشیه برگزاری کنکور امسال مجتبی شریعتی نیاسر، معاون آموزشی وزیر علوم و ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش بهعنوان دو مسئول آموزش عالی اظهاراتی داشتند و درباره سرنوشت کنکور 98، اعمال سابقه تحصیلی داوطلبان و چرایی تعداد بالای داوطلبان گروه علوم تجربی صحبت کردند. آنطور که مجتبی شریعتی نیاسر، معاون آموزشی وزارت علوم درباره سرنوشت کنکور سال آتی صحبت کرده بود، فاز اول حذف کنکور برای سال 1398 کلید خورده و قرار است سال آینده شرایط ورود به دانشگاهها کمی دچار تغییر شود.
با این حال تغییرات مطرحشده از سوی این معاون نیز نمیتواند به معنی حذف کامل و قطعی کنکور باشد و داوطلبانی که قرار است سال آینده در رشتههای پرطرفدار شرکت کنند، باز باید از سد کنکور عبور کنند؛ سدی که حداقل برای رشتههای پرطرفدار فعلا باقی است و مشخص نیست در صورت حذف آن قرار است شیوه جذب دانشجو در آن رشتهها به چه شکل باشد. به عبارت دیگر به گفته شریعتی نیاسر، رشتههای پرمتقاضی به دلیل آنکه رقابت در این رشتهها سنگین است، امکان دارد تا مدتها در قالب کنکور دانشجو پذیرش کنند، هرچند معتقدیم در رشتههای پرمتقاضی نیز میتوان به تدریج پذیرش را به دانشگاهها واگذار کرد.
طرح وزارت علوم برای کنکور سال آینده
به گفته او، وزارت علوم طرحی دارد تا براساس آن بخشی از داوطلبانی که میتوانند بهصورت طبیعی وارد دانشگاه شوند، بدون شرکت در کنکور به هدف خود برسند و قرار است در فاز اول در رشتههای کممتقاضی با تدابیری که با همکاری دستگاههای دیگر از جمله آموزش و پرورش و وزارت بهداشت صورت گرفته، طرح بدون کنکور اجرایی شود و آن درصد از جمعیت کنکوری که میتوانند (با سوابق تحصیلی) وارد دانشگاه شوند، بدون حضور در فرآیند کنکور پذیرش شوند که در صورت انجام هماهنگیها این موضوع در سال98 اجرایی خواهد شد. البته در کنار صحبتهای معاون وزیر، ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور درباره تغییرات کنکور سال آتی اینگونه گفته بود: «اولا که به دلیل وجود دو نظام آموزشی ما دو نوع طراحی سوال خواهیم داشت و ثانیا نیز درصد تاثیر سوابق تحصیلی با مصوبه شورای سنجش و پذیرش اعلام خواهد شد.
او از پذیرش 83 درصد دانشجویان با سابقه تحصیلی در سال گذشته و همچنین پذیرش 85 درصد از دانشجویان در سال جاری نیز گفته بود که در اینباره سوالاتی مطرح میشود و اولین آن این است آیا کسانی که سر جلسه کنکور به هر دلیلی غیبت داشتهاند نیز میتوانند از سابقه تحصیلی خود استفاده کنند یا اینکه فقط داوطلبان حاضر و آنهم تنها در صورتی که تاثیر مثبت در نتیجه آنها داشته باشد، از سابقه تحصیلی برخوردار خواهند شد؟
نکته قابلتامل درباره صحبتهای هر دو مسئول این است که آنها از اعمال سابقه تحصیلی به جای برگزاری کنکور به این شکل صحبت کردهاند و البته خدایی درباره این موضوع و رشتههای پرطرفدار نیز اینگونه گفته بود: «اعمال سابقه تحصیلی تنها برای 10 تا 15 درصد رشتههای پرمتقاضی بوده که باید افزایش پیدا کند و رایزنیها با سه وزارتخانه آموزش و پرورش، بهداشت و علوم نیز در حال انجام است. البته اگر بخواهیم نگاهی کلی به اعمال سابقه تحصیلی داشته باشیم، باید بگوییم که در کنکور امسال میزان تاثیر سوابق تحصیلی برای دارندگان دیپلم ۲۵ درصد و برای دارندگان پیشدانشگاهی پنج درصد علاوهبر ۲۵ درصد است.»
خدایی همچنین از امکان ورود بیش از ۸۵ درصد داوطلبان از طریق عدم شرکت در کنکور صحبت میکند و میگوید: «در حال تهیه سازوکاری هستیم که دانشگاهها بتوانند خودشان پذیرش داشته باشند.»
سوالاتی که همچنان بیجواب ماندهاند
طبیعتا صحبتهای مطرحشده از سوی این دو مسئول، خالی از سوال و ابهام نیست؛ سوالاتی که از همان سال 1386 و با مطرح شدن جایگزینی سابقه تحصیلی به جای کنکور ایجاد شده بود. سوالاتی از این جنس که اگر ملاک پذیرش در دانشگاهها تنها سوابق تحصیلی باشد، ظرفیت پذیرش برای همه داوطلبانی که خواهان تحصیل در رشتههای پرطرفدار بوده و از سویی نیز همگی دارای معدل بالای 19 هستند، چه میشود؟ آیا در شرایط فعلی امکان برگزاری امتحانات هماهنگ و کشوری برای مقاطع دبیرستان و پیشدانشگاهی وجود دارد؟ برای تحصیل در رشتههای پرطرفدار بعد از ملاک قرار دادن سابقه تحصیلی، صرفا پذیرش از طریق دانشگاه خواهد بود؟ نحوه سوالات امتحانی قرار است دستخوش تغییرات اساسی شود و سوالاتی از این دست که قطعا نیازمند شفافسازی بهنگام است تا داوطلبانی که قرار است از سال آینده با طرح جدید وارد دانشگاهها شوند، در ماههای منتهی به برگزاری کنکور دچار سردرگمی نشوند.
قوانین و هدایتهای تحصیلی جمعیت داوطلبان تجربی را افزایش داده است
از بحث کنکور و سرنوشت آن در سال آینده که بگذریم، موضوع چرایی عدم اقبال بیش از نیمی از داوطلبان به گروه علوم تجربی مطرح میشود. به گفته ابراهیم خدایی، امسال 642 هزار نفر در این گروه آزمایشی شرکت کردهاند که 13 درصد آنها یعنی 81 هزار و 120 نفرشان دانشجو یا فارغالتحصیل هستند؛ رقم بالایی که خدایی دلیل افزایش آن را هم به هدایت تحصیلی دانشآموزان در دوره متوسطه ربط میدهد و هم رای دیوان عدالت اداری میداند که براساس آن محدودیت شورای عالی برنامهریزی وزارت علوم و بهداشت مبنیبر تحصیل رایگان تنها در یک مقطع برداشته شده است.