سال گذشته گزارشی منتشر کردیم از فعالیت گستردهی جریانات ضدانقلاب و حتی ضددین در حوزهی هنرهای تجسمی ایران، به ویژه در حوزههایی مثل عکاسی و گرافیک و سعی کردیم با انتشار برخی از اثار این هنرمندان، گوشهی کوچکی از این فعالیت گسترده را به اطلاع مخاطبان و مسئولان هنری کشور برسانیم، اما در کمال ناباوری اینروزها خبر میرسد که تعدادی از مهمترین هنرمندان همین جریان قرار است به عنوان نمایندهی فرهنگی رسمی جمهوری اسلامی در یکی از مهمترین نمایشگاههای هنری دنیا حضور پیدا کنند.
به گزارش خط نیوز به نقل از رجا، کمتر از سه هفته به برگزاری دوسالانهی ونیز ۲۰۱۵ باقیمانده است. دوسالانه یا بیینال(Biennale) ونیز نمایشگاهی شامل آثار هنری معاصر است که هر دو سال یکبار-در سالهای فرد- در شهر ونیز ایتالیا برگزار میشود. این دوسالانه درواقع اولین بیینال هنری دنیاست که هنوز هم یکی از مهمترین و معتبرترین نمایشگاههای جهانی هنر به حساب میآید.
این هفتمین حضور ایران در این دوسالانه است و قرار است آثار بسیاری از هنرمندان ایرانی و حتی غیرایرانی! به نمایندگی از کشورمان در در غرفهای به مساحت ۲هزارمتر در شهر ونیز ایتالیا در معرض دید مردم دنیا گذاشته شود.
نکتهی مهم اما این است که امسال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی امور اجرایی حضور ایران در بیینال ونیز را به بنیاد «فیضنیا» واگذار کرده است. تا جایی که حتی انتخاب هنرمندان توسط «مزدک فیضنیا» مدیر بنیاد و «مارکو منگوتزو» از متصدیان نمایشگاه در بیینال ونیز انجام گرفته است. و پس از پیگیریهای رسانهای بسیار هم بالاخره مدتی قبل فهرستی شامل ۴۷ هنرمند برای شرکت در این برنامه رسانهای شد.
نکتهی جالب و تاملبرانگیز اما این بود که این فهرست به جز دو یا سه هنرمند نام آشنا از جمله محمد احصایی، اولا شامل هنرمندانی بود که غالبا یا ناشناس و تازهکارند و حتی جایگاهی در درون مرزهای ایران هم ندارند، یا جزو هنرمندان تابلودار معاند با جمهوری اسلامیاند و دوما اینکه ۱۴ هنرمند از این فهرست هم اساسا ملیت ایرانی ندارند و از کشورهای عراق، هند، پاکستان و ... قرار است به نمایندگی از کشورمان در این نمایشگاه حاضر شوند.
جز حضور تعداد زیادی هنرمند غیرایرانی در این فهرست اما بزرگترین مسئلهی قابل تامل در انتخاب این افراد این است که در بین کسانی که قرار است به عنوان نمایندگان فرهنگ و هنر ایران به یکی از مهمترین رویدادهای هنری دنیا اعزام شوند اسم کسانی به چشم میخورد که نه تنها سابقه هنری مرتبط با فرهنگ اصیل ایرانی ندارند، بلکه در بسیاری موارد حتی با آثارشان فرهنگ ایرانی ـ اسلامی را به سخره گرفتهاند، افرادی از جمله «نیوشا توکلیان»، «شادی قدیریان»، «بابک کاظمی» و ... که آثار مسئلهدارشان به راحتی قابل دسترس است و عقاید آنان و نسبتشان با فرهنگ ایران برکسی پوشیده نیست.
(خط نیوز پیشاپیش بابت نمایش این تصاویر از مخاطبان خود، بهویژه بانوان محترم عذرخواهی میکند.)بخشی از مجموعه «مثل هر روز» اثر شادی قدیریان ضمن اینکه در بین اسامی شرکتکنندگان در این بیینال، نام خارجنشیننانی در آمریکا و انگلیس هم دیده میشود که در آثار برخی از این افراد، دیدگاه و اوضاعشان نسبت به فرهنگ اصیل کشورمان کاملا هویداست.
مسئلهی مهم اما این است که پس از انتخاب این افراد توسط «مزدک فیضنیا» و «مارکو منگوتزو»، این لیست در اختیار «مجید ملانورزوی» مدیر مرکز هنرهای تجسمی وزارت ارشاد دولت تدبیر و امید قرار میگیرد و وی هم این لیست را به عنوان نمایندگان جمهوری سلامی برای حضور در ونیز تأیید میکند.
«منیر فرمانفرمانیان» یکی از منتخبین برای حضور در بیینال ونیز پوران جینچی؛ مقیم در آمریکا
این درحالیست که اتفاقات هنری مانند دوسالانهی هنری ونیز از بهترین فرصتها برای نشان دادن جریان فرهنگی اصیل ایرانی- اسلامی به مردم و نخبگان فرهنگی دنیاست و طبعا با این نگاه، جای هنرمندان پیشکسوت و مبتکر از جمله استاد اردشیر مجردتاکستانی پیشکسوت صاحبنام و محقق رشته نگارگری، مسعود نجابتی صاحب مکتب و یکی از اساتید تأثیرگذار در عرصه گرافیک، علی بنیصدر مبتکر مینیاتور مدرن، سیدمسعود شجاعیطباطبایی به عنوان مطرحترین کاریکاتوریست ایرانی در جهان، محمود آزادنیا نقاش و کاریکاتوریست و همچنین صدها هنرمند مطرح و تاثیرگذار دیگر در لیست اعزامی دولت به ونیز خالیست.
مجید ملانوروزی؛ مدیر مرکز هنرهای تجسمی وزارت ارشاد
جز این اما موضوع جالب توجه دیگر در فهرست هنرمندان انتخاب شده، حضور طیف هنرمندان کریستی در این جمع است. آثار غالب این افراد طی سالهای گذشته در حراج کریستی جایگاه ثابتی داشته است و ارتباط این دو جریان هنری این گمانه را ایجاد کرده است که رابطهای جدی بین دلالان هنر ایران و واسطههای نمایشگاه ونیز وجود دارد. ضمن اینکه تعدادی از این چهرههای شرکتکننده، پایه ثابت نمایشگاههای بینالمللی و ضدایرانی هم هستند.
نیوشا توکلیان؛ عکاس
شاید خواندن این جملات از «مارکو منگوتزو» رئیس کمیسیون فرهنگی آکادمی بررا میلان که تصدی نمایشگاه ایران را در ونیز به عهده دارد، دردناک باشد؛ او درباره نمایشگاه ایران در بیینال ونیز میگوید: «با توجه به اینکه ایران در دورههای اخیر تحت نظر است باید در این دوره توجه بیشتری به آثار داشته باشیم ضمن اینکه این نمایشگاه معرف ایران فقط در عرصه هنر نیست و ایران میتواند در تمام عرصهها خودش را به دنیا بشناساند». آیا حقیقتاً در این دوره و با برخی از هنرمندان مسئلهدار میخواهیم فرهنگ اصیل ایرانی را به جهان بشناسانیم؟!
با همهی این اوصاف اما حضور فعالان ضدانقلاب و بعضا ضددین به عنوان نماینده جمهوری اسلامی سوالی است که در مورد افراد دایرانی این لیست مطرح است، درحالیکه یکی دیگر از مسائل مهم پیرامون انتخاب هنرمندان این است که چرا برخی از هنرمندان کشورهای همسایه از جمله افغانستان، پاکستان، هند، آذربایجان و عراق باید در غرفه ایران حضور داشته باشند و معرف فرهنگ ایرانی باشند. ضمن اینکه در انتخاب هنرمندان غیرایرانی نیز دیدگاه خاصی حاکم است؛ به عنوان مثال در بین این هنرمندان نام «سایره وسیم» به چشم میخورد که در آثارش به حمایت از استکبار جهانی پرداخته است و اقتدار او را به رخ کشیده است.
پرچم آمریکا در اثر «سایره وسیم»
بنابراین باید منتظر توضیح مدیران وزارت ارشاد و مدیر مرکز هنرهای تجسمی این وزارتخانه در مورد لیست افراد اعزامی به بیینال ونیز باشیم. حضور چهرههای هنری مسئلهدار، هنرمندان خارجنشین و هنرمندان غیرایرانی در غرفه رسمی جمهوری اسلامی ایران طبعا نهتنها دستاوردی برای ایران ندارد، بلکه به سخره گرفتن فرهنگ اصیل ایرانی – اسلامی توسط مدیران فرهنگی خود جمهوری اسلامی هم هست. اقدامی مشابه حضور فیلمهای سیاه داخلی در جشنوارههای جهانی که طبعا مدیران ارشاد باید نسبت به آن پاسخگو باشند.