سرانجام پس از وعده های مختلف در توزیع بسته حمایتی دولت، یا همان سبد کالا، توزیع این بسته از امروز آغاز شد.
مسئولان این طرح اعلام کردند که این بسته در بین سرپرستان خانوارهای خاص انجام خواهد شد. خانواده های تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی، مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی (با حقوق مستمری زیر پنج میلیون ریال)، خانوارهای کارگران مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی (با حقوق زیر پنج میلیون ریال)، کارکنان شاغل و بازنشسته نیروهای دولتی، خانوارهای طلاب و دانشجویان و خبرنگاران.
اما اقدام دولت در توضیح این سبد کالایی جنجالی در پرونده دولت یازدهم به یادگار گذاشت و رسانه ها با انتشار گزارش هایی به این موضوع پرداختند.
اگرچه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از توزیع مرحله اول سبد کالا در پایان روز اول توزیع سبد کالایی دفاع کرد و رسانه ها را به قضاوت زود درباره پوشش این اقدام دولت متهم کرد اما واقعیت گویا چیز دیگری بود.
جدا از ناعدالتی در توزیع این سبد کالایی و نادیده گرفتن شان و عزت مردم و سردرگمی و بلاتکلیفی مشمولان این طرح، اقدامی از سوی دولت تدبیر و امید در حال انجام است که پیشتر عنوان گداپروری بخود گرفته بود و یکی از پاشنه آشیل های دولت گذشته در رقابت انتخاباتی و انتقادات طیف طرفدار دولت یازدهم از دولت دهم بود.
اما ارائه طرح تحقیق و تفحص از چگونگی انتخاب اقلام سبد کالا به هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی از سوی نمایندگان شاید تنها کاری بود که نمایندگان مردم در این خصوص می توانستند انجام دهند.
نماینده مردم قائم‌شهر در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با مهر، از ارائه طرح تحقیق و تفحص از چگونگی انتخاب اقلام سبد کالا با امضای ۴۰ نماینده مجلس به هیات رئیسه خبر داد و گفت: صف های طولانی مردم برای گرفتن دو کیلو برنج و چهار مرغ در دهه فجر در شأن نظام نیست.
نماینده مردم قائم شهر در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: صف های طولانی مردم برای گرفتن سبد کالا در دهه فجر که خبرنگاران خارجی در کشور حضور دارند برای گرفتن مقدار کمی برنج و مرغ در شأن نظام نیست.
خبرگزاری مهر در ادامه این گفتگو یادآور شد: «چندی پیش دولت اعلام کرد برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر اقدام به اهدای سبد کالا می کند. این امر مورد اعتراض نمایندگان قرار گرفت زیرا اولا مشخص نبود دولت از چه راهی اعتبارات لازم برای سبد کالا را تامین می‌کند و ثانیا نمایندگان به راهکار دولت برای شناسایی اقشار آسیب‌پذیر جهت ارائه سبد کالا اعتراض داشتند، زیرا بسیاری از اقشار آسیب‌پذیر مانند کارگران و کشاورزان شامل افرادی که سبد کالا دریافت می کنند، نمی شود.»
خبرگزاری دانشجو نیز در این باره نوشت: «از آغاز روز جاری و با شروع توزیع سبد کالا در سراسر کشور، صف های طویلی روبروی بانک ها و فروشگاه های مد نظر تشکیل شده است.
بر اساس این گزارش، به دلیل ضعف برنامه ریزی و عدم آمادگی زیرساخت ها، صف های طویلی روبروی فروشگاه های مشخص شده شکل گرفته که غالباً با بی نظمی و نارضایتی مردم همراه است.»
این خبرگزاری در ادامه به اظهارات افرادی که دریافت کننده این بسته بودند پرداخت و نوشت: «به گفته یکی از افرادی که این سبد را دریافت کرده کیفیت کالاها بسیار پایین است و نوع بسته بندی آنها نیز اصلاً وضعیت مناسبی ندارد.
اعتراض دیگر مردم این بود که چرا مجبور شده اند کالاهایی خاص را بگیرند که بی کیفیت هستند؟ چرا به جای این کار، دولت آنها را برای تهیه کالای مورد نیاز خود از فروشگاه های مورد نظر آزاد نگذاشته است؟
انتقاد دیگری که برخی کارشناسان مطرح کردند رانت هایی است که با منحصر کردن کالاها و فروشگاه ها به برخی افراد می رسد و سودهای بی حسابی احتمالاً نصیب آنها می شود.
از زمان مطرح شدن توزیع سبد کالا مخالفت ها و موافقت های زیادی با آن صورت گرفت، اما دولت همچنان از آن حمایت کرد و آن را برای کمک به اقشار نیازمند موثر دانست.»
خبرگزاری فارس نیز با انتشار گزارش ویدئویی از وضعیت توضیح بسته حمایتی دولت نوشت: تعداد زیادی از افرادی که از ساعات ابتدایی آغاز طرح توزیع سبد کالا در فروشگاه‌های زنجیره‌ای در صف‌های طویل حضور یافتند، پس از ساعت‌ها انتظار متوجه شدند سبد کالا به آنها تعلق نمی‌گیرد؛ این در حالی است که آنها پیش از این تاییدیه دریافت سبد کالا را از طریق پیامک دریافت کرده بودند.
خبرگزاری تسنیم نیز در گفتگویی با جمیل علیزاده شایق رئیس انجمن برنج به این مووع پرداخت. وی با اشاره به اینکه متأسفانه علی‌رغم اعلام انجمن برنج در ارائه برنج ایرانی در سبد کالای رایگان دولت، مسئولان نبود بسته بندی ۵ تا ۱۰ کیلویی برنج ایرانی را بهانه کرده و حاضر به قراردادن برنج ایرانی در سبد کالا نبودند، اظهارداشت: از همان روزهای اعلام ارائه سبد کالا به مردم ما از آمادگی خود برای عرضه برنج ایرانی به جای هندی سخن گفتیم اما دولت توجهی به این موضوع نکرد.
وی با اشاره به اینکه متأسفانه امروز برنج هندی در بسته بندی برنج های ایرانی به مردم عرضه می شود، افزود: امروز در حالی در بسته بندی برند هایی از جمله "محسن" ، "آوازه" برنج هندی عرضه می شود که این کارخانجات پیش از این داعیه فروش برنج صددرصد ایرانی را در سطح بازار اعلام کرده بودند.
رئیس انجمن برنج اضافه کرد: در این میان مسئولین و به ویژه سازمان استاندارد، وزارت صنعت سکوت کرده و برنج هندی را در قالب بسته بندی برنج ایرانی به مردم عرضه می کنند. حال در اینجا این سؤال مطرح می شود که چرا مسولین برخورد لازم را با این گونه کارخانجات که از اعتماد مردم سوء استفاده می کنند را انجام نمی دهند!
باشگاه خبرنگاران نیز با انتشار گزارشی به وضعیت امروز در محل های توزیع این سبد کالایی واکنش نشان داد.
این خبرگزاری نوشت: «براساس مشاهدات خبرنگار ما از فروشگاه‌های مختلف کالاهای عرضه شده از برندهای متفاوت است به نحویکه در یکی از فروشگاه‌های رفاه سطح شهر تهران، برنج هندی در بسته بندی‌های برنج محسن و برنج آوازه توزیع می‌شد اما در سایر فروشگاه‌ها از برنج های هندی با برند های متفرقه استفاده می‌شود، این موضوع درباره بسته‌بندی‌های انواع روغن نیز وجود دارد و برندهای روغن‌های توزیع شده در فروشگاه‌های مختلف متفاوت است.
کیفیت توزیع سبد کالایی در همه فروشگاه‌ها یکسان نیست و برخی متصدیان فروشگاهی برخورد مناسبی با مردم ندارند. مردم برای دریافت سبد کالایی در دمای ۵- درجه و در حالیکه در برخی نقاط تهران با بارش برف و باران مواجه هستند در حیاط فروشگاه و در مقابل انبار فروشگاه ها صف های طویل تشکیل داده‌اند. به نظر می‌رسد همان گونه که آقای روحانی اشاره داشت برخوردهایی از این دست در شأن مردم شریف ایران نباشد چرا که سیاست‌هایی از این دست می‌توانست با رعایت بسیاری از مناسبات اجتماعی و با مدیریت و برنامه‌ریزی بهتر اجرا شود.
در هر صورت در وضعیت بوجود آمده بهترین حالت آن است که مردم به تدریج و در روزهای مختلف برای دریافت سبد کالایی مراجعه کنند تا با مشکلات ذکر شده مواجه نشوند چرا که از صبح امروز در خصوص برخی کارتهای بانکی نظیر بانک تجارت، پاسارگاد، صادرات و در برخی فروشگاه‌ها بانک ملی با اختلال شبکه مواجه است.
بدیهی است اگر دولت قرا راست در طول چهار سال آینده در مسیر اجرای پروژه‌های بزرگ ملی گام بردارد بایستی علاوه بر کار کارشناسی قوی در تدوین و تنظیم برنامه‌های خود، بستر را برای تولید و استخراج اطلاعات دقیق از مختصات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور فراهم کند.»
خبرآنلاین نیز در کفتگویی با علی قنبری که ایشان را استاد دانشگاه تربیت مدرس معرفی کرده و معلوم نیست چه مقامی در این موضوع عهده دار است به شایعاتی در خصوص آلوده بودن بسته کالایی پرداخت. این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که "شایعه های زیادی وجود دارد که برنج ها و مرغ های سبد کالا آلوده است. با توجه به این موضوع بعضی مردم ابراز نگرانی کرده اند و می گویند این سبد ها را تحویل نمی گیرند" گفت: آلوده بودن کالاهای داخل سبد کاملا جو سازی است. نباید به این شایعات توجه کرد. دولت سعی می کند اقلام سالم و مورد تایید در اختیار مردم قرار دهد. اجباری هم ندارد که کالای مساله دار در سبد بگذارد. مسلما این کالا ها مورد تایید سازمان استاندارد و معاونت غذا و دارو قرار خواهد گرفت.
وب سایت جهان نیوز نیز با عنوان "سبدکالا، کابینه را دچار اختلاف کرد/ برخی وزرا تا مرز استعفا رفتند" به استقبال این موضوع رفت.
به نوشته این وب سایت، بیاتیان عضو هیات رییسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس از اختلاف بین وزرا در نحوه و فرایند توزیع سبد کالا خبر داد و گفت: شنیده های غیر رسمی حاکی از آن است که برخی از وزرا تا مرز استعفا هم پیش رفتند.
مشرق نیز در گزارشی از محل اعتبار این بسته کالایی با وجود اظهارات برخی از اعضای دولت فعلی مبنی بر خالی بودن خزانه نوشت: توزیع سبد کالایی میان بیش از ۱۰ میلیون خانوار کشور از امروز آغاز شده است، اما همچنان درباره محل تامین اعتبار ۱۵۰۰ میلیارد تومانی این کار، ابهامات پابرجاست.
این وب سایت نوشت: «دولت یازدهم از زمان روی کار آمدن در مرداد ماه امسال، مدعی شده که دولت را با خزانه خالی تحویل گرفته و هر ماه نیز برای پرداخت یارانه نقدی خانوارها نزدیک به ۱۰۰۰ میلیارد تومان کسری دارد.
از سوی دیگر، دولت یازدهم طرح عظیم مسکن مهر را نیز به علت پول نداشتن، به کندی انجام میدهد ،که سبب نیمه‌تمام ماندن، حدود یک میلیون واحد مسکن مهر در سراسر کشور شده است و همچنین پرداخت بودجه طرح‌های عمرانی در سال جاری به دلیل کسری بودجه تقریبا متوقف شده است.
در این شرایط، دولت یازدهم که بارها بر راستگویی و صداقت و عدم قانون‌گریزی تاکید کرده، باید توضیح دهد که محل تامین اعتبار سبد کالایی کجا است؟ چرا دولت از مجلس بابت تامین اعتبار این طرح، مجوز نگرفته است؟ آیا باز هم از صندوق توسعه ملی استقراض شده است؟ آیا این همان روند دولت احمدی‌نژاد در خرج کردن درآمد نفت برای امور کوتاه‌مدت نیست؟
ضمنا مجلسی‌ها نیز که نسبت به تخلفات دولت قبل، بسیار حساس بودند متاسفانه چشمان خود را به روی این تخلف دولت بسته‌اند.»
تابناک نیز با انتخاب عنوان "عملا کاری کرده‌اند که کارگران نتوانند سبد کالا بگیرند" برای اظهارات علیرضا محجوب از قول وی نوشت: اینکه تمام کارکنان دولت از رئیس اداره گرفته تا کارمندان سبد کالا بگیرند، ولی حقوق ۵۰۰ هزار تومانی را برای کارگران معیار قرار دهند، عادلانه نیست. اگر ملاک مزدبگیری است که کارگران نیز مزدبگیر هستند. اگر ملاک چیز دیگری است، بگویند تا ما هم بدانیم.
ایرنا نیز در گزارشی نوشت: توزیع مرحله نخست سبد کالایی در حالی از ساعت اولیه روز جاری(یکشنبه) آغاز شد که برخی پس از ایستادن در صف های طولانی، بدون دریافت سبد کالایی خود روانه منزل شدند.
وب سایت الف در یادداشتی نوشت: «به گفته رئیس کارگروه مزد مجمع عالی نمایندگان کارگران کشور، پایه حقوق قانون کار ۴۸۷ هزار و ۱۲۵ تومان است، که با اضافه شدن هزینه ۵۰ هزار تومانی بن کارگری مصوب وزارت کار و حق اولاد، حق مسکن، بن خواروبار و سایر موارد، حقوق کارگران بالای ۵۴۰ هزار تومان خواهد بود، در نهایت هیچ کارگری مشمول دریافت سبد کالا نمی شود.»
اما این نارضایتی ها از سیاست اقتصادی دولت یازدهم به رسانه های خارجی نیز کشیده شد.
وب سایت انگلیسی بی بی سی در گزارشی ویژه از نارضایتی مردم گفت.
دویچه وله آلمان نیز با عنوان "بازگشت از صف‌های طولانی سبد کالایی با دستان خالی" نوشت: ۸۷ درصد بازنشستگان و ۱۳ میلیون کارگر از دریافت این سبد محروم شده‌اند. اعتراضات شهروندان محتاج رو به فزونی است.
این وب سایت در ادامه نوشت: هوای بارانی و برفی منهای ۵ درجه شاهد صف‌های طویل در برابر فروشگاه‌های توزیع سبد کالایی یارانه‌ای بود. ولی بسیاری شهروندان که از ۷ صبح در
صف‌های طولانی ایستاده بودند، دست خالی و سرخورده به خانه‌‌های خود بازگشتند.
این اولین گام دولت تدبیر و امید بود، اما گویا گامی همراه با بی تدبیری و ناامیدی. طرحی که از سوی رئیس جمهور محترم به عنوان هدیه دولت به مردم نام گرفته بود در شان و متناسب با عزت مردم نبود.
به نظر می رسد باید دولت تدبیر و امید در ادامه مسیر اجرای برنامه واگذاری سبدهای کالایی و یا اجرای هدفمندی یارانه ها که زمزمه های تورم سنگین به همراه گرانی عجیب مواردی مانند بنزین از آن به گوش می رسد، کمی با تدبیر عمل کرده و امید را از مردم سلب نکند و اگر فعلا امکان انجام چنین پروژه های بزرگی را ندارد، با کارشناسی های قوی‌تر و مطالعات بیشتر و برنامه هایی دقیق تر، طرح‌های خود اعمال کند.
