خط نیوز: دکتر محمد سلیمانی، وزیر اسبق ارتباطات و فنآوری اطلاعات و نماینده مردم شریف تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در مجلس شورای اسلامی در یادداشتی اختصاصی برای رجانیوز؛ با عنوان "اقتصاد مقاومتی نیازمند اقدامات عملی است" به بخش مغفول مانده بیانات اخیر مقام معظم رهبری در خصوص اقتصاد مقاومتی پرداخته و تحلیل جامعی از وضعیت اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی در کشور پرداخته است. در ادامه متن کامل این یادداشت آمده است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیه العظمی خامنه ای در دیدار اخیر با مسئولان نظام (دوم تیر۱۳۹۴) دو مساله اصلی را مطرح کردند: یکی اقتصاد مقاومتی و دیگری هسته ای. بدلیل اهمیت و ویژگی مساله هسته ای در شرایط روز، رسانه ها و تحلیل گران و صاحب نظران عمدتاً به بخش هسته ای فرمایشات ایشان پرداختند و متأسفانه عملاً بخش دیگر فرمایش ایشان که در مورد اقتصاد مقاومتی بود مغفول ماند. اجازه می خواهم نکاتی را در این مورد به سمع و نظر شما روزه داران مخلص برسانم.
بنده اولین بار اقتصاد مقاومتی را در سال ۱۳۸۹ از فرمایشات رهبری شنیدم و حساس شدم. از آن تاریخ مکرر ایشان به این بحث مهم در جمع مردم و مسؤلان می پردازند و تذکر می دهد، ولی شخصاً اقدامات سه قوه و سایر دستگاهها و بخش خصوصی و بخش عمومی غیر دولتی را در خور آن فرمایشات و مطالبات رهبری نمی دانم و بنظرم می رسد نوعی کم کاری و سستی و بی انگیزگی در کار است.
سال گذشته اینجانب پیشنهاد ایجاد کمیسیون ویژه اقتصاد مقاومتی را در مجلس تهیه کردم و تعدادی زیادی از نمایندگان محترم امضا فرمودند، ولی عده ای زیر یک خم آن رفتند و به بهانه وجود کمیسیون ویژه حمایت از تولید و اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، آن پیشنهاد را بر زمین زدند و به قول خودشان صفا کردند. ولی چه شد؟ هر از گاهی در پشت تریبون ها سخنرانی هائی انجام می شود، اما از اجرا صحبتی نمی شود . آیا مشکل کمبود قانون است یا اجرا؟ کمبود همت و انگیزه و اراده است یا کم فهمی در مورد اهمیت اقتصاد مقاومتی یا ناتوانی و نا امیدی و بی تدبیری؟ هر چه باشد، سخنان و بیانات اخیر رهبر نشان می دهد که ایشان مطالبه اساسی دارند.
توجه کنیم که ایشان در سال ۱۳۸۳ خطاب به نمایندگان مجلس فرمودند : "آن روزی که بنده مسأله مبارزه با فساد را گفتم، توقعم این بود که مجلس شورای اسلامی سینه سپر کند و جلو بیاید و در این میدان حرکت کند تا ما دیگر احتیاج نداشته باشیم دنبال کنیم ". دقت کنید این یک فرمول و مدل برای تمام گفته های رهبری با مسئولان است. رهبری برای مسئولان فقط و موعظه و نصیحت و اخلاق نمی گویند. فرمایش ایشان حکم است و از متن بالا چنین بر می آید که توقع و مطالبه دارند تا مجدد ایشان تکرار نکنند. ولی می بینیم هر جلسه ایشان در مورد اقتصاد مقاومتی صحبت می کنند و مطالبه می کنند. ولی سه قوه کشور و سایر نهاد و سازمانها انگار نه انگار که خطاب و دستور به آنهاست. ایشان در بهمن سال ۱۳۹۳ در دیدار مردم آذربایجان فرمودند:
"اول سال راجع به اقتصاد مقاومتی صحبت کردم، مسئولین هم انصافاً تلاش می کنند و من تصدیق می کنم تلاشهائی دارد انجام می گیرد- در طول این سالها همیشه تلاش هائی بوده است-
لکن کافی نیست. آنچه ما می خواهیم بگوئیم، این است که باید یک
نفس جدیدی به این کار داده شود ." یا در بهمن ۱۳۹۳ در دیدار با اعضای ستاد بزرگداشت روز ملی مهندسی فرمودند: "شاید هزار مرتبه از طرف مسئولین - با کم و زیادش- تایید شده، مسئولین مختلف، فعالان اقتصادی، حتی فعالان سیاسی، مسئولین دولتی، مجلس و غیره مکرر گفته اند اقتصاد مقاومتی، اقتصاد مقاومتی، خب، خوب است
لکن با اسم و با تکرار زبانی هیچ اتفاقی نمی افتد، هیچ اتفاقی نمی افتد، با بردن اسم دارو و تکرار اسم دارو هیچ بیماری خوب نمی شود، دارو باید مصرف شود. شما در مجلس، در دولت نگاه کنید ببینید و واقعاً برای اقتصاد مقاومتی به همان مفهوم حقیقی خودش چه کارهائی انجام گرفته و چه کارهائی باید انجام بگیرد. این را به نظر من به طور جدی دنبال کنید". این نوع فرازها فراوان در فرمایشات معظم له در سه چهار ساله اخیر وجود دارد. به نظر حقیر مطالبه رهبری بر زمین مانده است و پاسخ در خور شایسته از طرف دولت، مجلس و قوه قضائیه و بخش خصوصی و عمومی داده نشده است. پس باید دنبال شود. با مرور فرمایشات ایشان موارد زیر را می توان جزو مطالبات مطرح کرد:
۱- استفاده از همه ی توان و ظرفیت کشور: دولت یک سلسله اقدامات اجرائی در این رابطه باید انجام دهد.
۲- به میدان عمل آوردن ۴ میلیون دانشجویان کشور: برای این امر باید درب صنعت نفت و گاز به عنوان کشوری که در دنیا از نظر منابع اول است به روی جوانان باز شود. ما باید چندین هزار دانشجوی خود را درگیر تحقیق و توسعه در زمینه نفت و گاز کنیم. باید چندین هزار دانشجو را درگیر تحقیق و توسعه در معدن کنیم.
۳- بهره برداری از ظرفیت های استفاده نشده: وجود جمعیت حدود ۴۰۰ میلیون نفری در دایره اطراف ایران اسلامی، دیکته می کند که اساس تجارت ما بر اساس صادرات گذشته شود. باید چرخه تجارت را معکوس کرد و ایران را پایگاه صادرات نمود. مأموریت همه مناطق آزاد و ویژه کشور باید به صورت ضرب العجل تغییر یابد و آنها به عنوان پایگاه صادرات و ترازیت تبدیل مأموریت پیدا کنند.
۴- استفاده از زیر ساخت های اساسی کشور: باید نسبت به اجرای طرحهای مهم در بخش انرژی، حمل و نقل، ارتباطات، نیروگاهها، سدها و همچنین تجربه مدیریت متراکم در کشور اقدام عملی کرد.
۵- استفاده از منابع جدید تأمین کالا: همانطوریکه دشمن سازمان تحریم ایجاد کرده است، ایران هم باید سازمان مقابله با تحریم در سراسر جهان ایجاد نماید و با شناسائی منابع جدید و مطمئن تأمین کالا اقتصاد کشور را رونق دهد.
۶- کوتاه کردن دست غرب زدگان و مرعوبین غرب و حاکم کردن معتقدان به اصل "ما می توانیم". یکی از چالشهای بزرگ وجود افراد مرعوب غرب و تکنوکراتهای منفعل و بدون جسارت است. چرخه مدیریت اقتصاد و صنعت و کشاورزی باید به مدیران معتقد به اصل "ما می توانیم" واگذار گردد. لذا پاکسازی هائی در حیطه مدیریتی کشور لازم است.
۷- صداقت با مردم: باید مشکلات را مستقیم با مردم در میان گذاشت و از آنها کمک خواست. پایداری و مقاومت مردم به میزان صداقت مسئولین وابسته است. باید در حوزه اعتماد سازی به نسل دانشمند و کاردان کشور کار زیادی صورت گیرد.
۸- ترویج مدیریت جهادی: اقتصاد مقاومتی بدون کار جهادی بی معنی است. تکیه بر مدیریت جهادی است که ایجاد عزم راسخ می کند و از سهل انگاری و راحت طلبی و ریخت و پاش ها جلوگیر می نماید. معیار سنجش مدیریت ها باید شیوه مدیریت جهادی باشد.
۹- ترویج فرهنگ اقتصاد مقاومتی با تکیه بر صرفه جوئی و مصرف کالای داخلی: مقابله با واردات غیر ضرور و بدون اولویت باید توسط دولت تحقق عینی یابد و گزارش مستمر به مردم داده شود.
۱۰- بازنگری در سیاست های پولی و ایجاد تحول در نظام بانکی کشور: واقعیت این است که اقتصاد بدون همراهی بانکها قابل تحول نیست. بانکها باید به زیر چتر اقتصاد مقاومتی بیایند و نقدینگی خود را به سمت تولید هدایت کنند و از بازارهای سوداگری و دلالی خارج شوند. بانکها باید سود دراز مدت ملی را بر سود کوتاه مدت شخصی ترجیح دهند. بانک در جزء جزء اقتصاد مقاومتی حضور و تأثیر مستقیم مثبت و منفی دارد. لذا مدیریت بانکها به سمت اقتصاد مقاومتی از واجبات است.
۱۱- طرد تفکر وابستگی به غرب و کمک گرفتن از بیرون: آنچه مسلم است اقتصاد مقاومتی درون زا است. لذا ضرورت دارد در استراتژی توسعه و پیشرفت کشور، بطور کلی تفکر انتظار از بیرون خشکیده شود. هر نوع امید به بیرون مغایر اقتصاد مقاومتی است. استراتژی توسعه و پیشرفت کشور باید متکی بر درون کشور باشد.
۱۲- کاهش وابستگی به فروش نفت خام: اقتصاد مقاومتی در مقابل اقتصاد نفتی است. باید نفت و گاز را تبدیل به کالا کنیم و بعد هم خود مصرف کنیم و هم صادر کنیم. آن موقع است که به داشتن نفت و گاز افتخار می کنیم و اقتصادمان سالم و پویا می ماند.
۱۳- برنامه ششم: برنامه ششم باید دارای شاکله اقتصاد مقاومتی باشد. همه سرفصلها باید با اقتصاد مقاومتی محک بخورد. جسورانه باید مفاد مغایر با اقتصاد مقاومتی را حذف نمود. تجلی اقتصاد مقاومتی در برنامه ششم جزو مطالبات رهبری است.
۱۴- حذف قوانین مزاحم: مدتهاست هیات رئیسه مجلس قول شناسائی و حذف قوانین مزاحم را داده است. ولی هنوز اثری از عمل نمایان نیست. این مطالبه جدی رهبری مدتهاست مطرح شده است ولی متأسفانه سستی و کاهلی شده است.
۱۵- نظارت بر اجرای اقتصاد مقاومتی: باید توجه داشت که نیل به آرمان اقتصاد مقاومتی نیازمند نظارت مستمر است. جایگاه مجلس نظارت هم است. ولی متأسفانه بطور کلی مجلس در این امر حاشیه نشین و بدون تحرک است. فراهم کردن ساز و کار مناسب برای نظارت بر اقتصاد مقاومتی می تواند با ایجاد کمیسیون ویژه اقتصاد مقاومتی تحقق یابد.
۱۶- صندوق توسعه ملی باید در خدمت اقتصاد مقاومتی باشد: بطور کلی ایجاد این صندوق در راستای اقتصاد مقاومتی بوده است و سنگ بنای آن بر این اساس گذاشته شده است. ولی متأسفانه در سالهای گذشته دولت با گرفتن مجوزهای مختلف و با اعمال فشار و یا با برداشت های بعضاً غیر قانونی، این صندوق را دچار معضل کرده که ضربه اش به اقتصاد مقاومتی وارد شده و می شود.
۱۷- تولید داخلی: یکی از مؤلفه های اصلی اقتصاد مقاومتی تکیه بر تولید داخلی است. در این رابطه باید مواظب دمپینگ ها بود، نباید گذاشت برای تولید داخل، رقیب خارجی درست شود یا درست کنند. تولید داخل ستون فقرات اقتصاد مقاومتی است. بازاریابی برای محصولات ایرانی جزو مأموریت های دولتی و بخش خصوصی باید باشد. حفظ سهم بازار ایران در بازار های جهانی باید با جدیت عمل شود. باید بازارهای منطقه را متعلق به خود کنیم. حمایت قضائی از تولید داخلی ضرورتی مغفول مانده است.
۱۸- صاحبان سرمایه : باید بستری فراهم گردد که صاحبان سرمایه عملاً سرمایه خود را به سمت تولید داخل سوق دهند و آن را بر هر فعالیت دیگری ترجیح دهند.
۱۹- مصرف تولید داخل: فرهنگ مصرف تولید داخل همراه با افزایش کیفیت و کاهش قیمت به صورت مسئولانه باید تحقق یابد.
در نهایت اقتصاد مقاومتی دارای الگوی علمی متناسب با نیازهای کشور، درون زا، مردم بنیاد، دانش بنیان، عدالت محور، بارور در همه شرایط است و ظرفیتهای آن منابع انسانی، منابع طبیعی ( نفت، گاز، معدن و ......... ) موقعیت جغرافیایی، زیر ساخت های نرم افزار و سخت افزاری می باشد.
دکتر محمد سلیمانی، وزیر اسبق ارتباطات و فنآوری اطلاعات و نماینده مردم شریف تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در مجلس شورای اسلامی.
