کد مطلب: 68401
شنبه ۳۰ مهر ۱۴۰۱ ساعت ۱۱:۵۲
اشاره مهمی که نباید مغفول بماند
درباره تلنگر مهم رهبرانقلاب در دیدار با نخبگان/ چاه خطرناکی که جدی گرفته نمی‌شود
در دانشگاه های مطرح دنیا، بعضاً شاهد حضور اساتید و نخبگانی هستیم که تعداد مقالاتشان بسیار کم است اما در بالاترین سطوح مشغول فعالیت و اثربخشی هستند.
گروه سیاسی جهان نيوز، رضا صفری: سال هاست که در محیط های علمی، نوشتن مقاله و تعداد بالای آن، به عنوان یکی از مهمترین معیارهای ارتقاء و ارزش گذاری افراد در نظر گرفته می شود. متأسفانه این معیار باعث شده است که بعضاً مسیر علم و تحقیقات در کشورمان دچار انحراف شود. مقام معظم رهبری نیز در دیدار اخیر خود با نخبگان و استعدادهای برتر تحصیلی فرمودند: «امروز شاخص ارزیابی استاد و نخبه و غیره غالباً مقالات است؛ این درست نیست. البته من قبلاً هم این را گفته‌ام، من بارها تکرار کرده‌ام این را؛ شاخص ها را حل مسأله قرار بدهید. مسأله را ارائه بدهید، بخواهید حل کنند؛ این جمع، این گروه نخبه، این شخص نخبه، این استاد نخبه، یک مسأله ای را حل کند برای دستگاه‌های ذی‌ربط؛ این شاخصِ ارتقا باشد، این شاخصِ پذیرش به عنوان رتبه‌ی برتر باشد؛ این هم یک نکته است».
در این زمینه، بیان چند نکته خالی از فایده فایده نیست:
یک: اصل مقاله نوشتن یا پژوهش و تحقیق جای خدشه ندارد اما مشکل آنجاست که بسیاری از دانشجویان و اساتید ما در چاه «مقاله بازی و مقاله سازی» گرفتار شوند؛ به گونه ای که این معضل، مکمل معضل مدرک گرایی شده و ارزش ذاتی علم و هدف نهایی از کسب علم و دانش را تحت تأثیر قرار دهد.
دو: مقاله بازی به این معنا است که افراد برای به دست آوردن جایگاه، مزایا، حقوق و ... به دنبال تولید مقالات بالا بدون توجه به مسائل مهم و مورد نیاز جامعه و همچنین بدون توجه به اولویت ها، کیفیت و عمق را فدای کمیت و ظاهر کنند.
از سوی دیگر نیز، افراد دارای تعداد مقالات پایین را کم سواد و افراد دارای تعداد مقالات بالا را با سواد در نظر بگیریم و با این معیار به مقاله نوشتن اصالت ببخشیم. حال اینکه اصل مقاله و تعداد آن موضیت ندارد و مهم، ماندگاری و پویایی یک فعالیت علمی و میزان حل مسأله آن است.
سه: متأسفانه اصالت بخشیدن به مقاله موجب مقاله سازی هم شده است. به این بیان که برخی افراد برای خود دکانی باز کرده اند و از طرفی برخی افراد نیز که در سطوح اجرایی مشغول فعالیت اند و یا در حد استاد دانشگاه و ... هستند، حاصل دسترنج محققان و یا دانشجویان در نهایت به نام آنها تمام می شود.
چهار: در دانشگاه های مطرح دنیا، بعضاً شاهد حضور اساتید و نخبگانی هستیم که تعداد مقالاتشان بسیار کم است اما در بالاترین سطوح مشغول فعالیت و اثربخشی هستند. حال فرض بگیرید که مثلاٌ همان فرد، در ایران ارزش گذاری علمی شود؛ قطعاً اگر ملاک، مقاله نوشتن باشد، این اساتید و نخبگان، سال ها باید مقاله بازی کنند و بعد منتظر بمانند که آیا ارتقاء درجه برای آنها صورت می گیرد یا خیر؟
پنج: اگر مشاهده می کنیم که امثال ابن سینا، ملاصدرا و ... نام نیکی از آنها باقی مانده و دارای ارزش علمی هستند، این ارزش علمی، محصول تعداد تألیفات آنها نیست، بلکه محصول عمق نگری و توانایی حل مسأله و همچنین فایده رساندن آنها به جامعه علمی و دنیای علم بوده است.
