گروه سیاست خارجی – خط نیوز: میزگرد تجربه تلخ اعتماد در سالگرد توافق هسته ای بروکسل با حضور سید محمود نبویان نماینده مجلس شورای اسلامی و فریدون عباسی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی ایران در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد.
به گزارش خط نیوز، در این نشست حجت‌الاسلام سیدمحمود نبویان با اشاره به تجربه تلخ اعتماد به دشمنان جمهوری اسلامی در جریان مذاکرات هسته ای به موضوع توافق ژنو پرداخت و در این باره گفت: اختلاف اساسی ریشه در رویکردها دارد؛ یک رویکرد معتقد است که ما می‌توانیم روی پای خود بایستیم و پیشرفت کنیم و جوانانمان منشأ خدمت باشند و رویکرد دیگر معتقد است باید هرچه دیکته کردند بپذیریم و در عوض زندگیمان را کنیم.
نبویان ادامه داد: اگر بر فرض کاری به عزت و دین هم نداشته باشیم آیا کنار آمدن با آمریکا زندگی ما را درست می‌کند و آیا این مسئله چیزی جز ذلت و عقب ماندن برای دستاورد دیگری هم داشته است.
نماینده مردم تهران در مجلس با بیان اینکه ما در توافقات سال ۸۲ همه چیز خود را دادیم اما دوباره اینها بازگشتند افزود: هرچه که در این هشت سال قبل به برکت اساتید و نخبگان به دست آورده بودیم تقریباً همه را دادند.
وی با اشاره به متن اصلی توافقنامه ژنو خاطرنشان کرد:
وقتی که این متن منتشر شد دیگر حواسشان جمع بود که حتی یک کلمه هم از مذاکرات بیرون نیاید و ظریف هم در مجلس گفت که من دیگر یک کلمه نخواهم گفت. بنابراین باید از آنها پرسید که اگر مذاکره قابل دفاع است چرا عصبانی می‌شوید ازین که به دست کسی برسد؟نبویان با بیان اینکه در منطقه کسانی که مذاکره می‌کنند، ملت ایران همیشه بدهکار است، گفت: به ما می‌گویند شما نمی‌فهمید که مردم بیکار هستند و گرانی وجود دارد و ما باید مذاکره کنیم تا تحریم‌ها برداشته شود اما ما می‌گوییم چه کسی تحریم کرده همین کسانی که شما با آنها قدم می‌زنید.
این نماینده مجلس با انتقاد از اینکه کسانی که با چاقو گلوی ملت ایران را می‌برند تیم مذاکره‌کننده ما به آنها چشم امید بسته یادآور شد: اتفاقاً این مسئله برای ما جای تعجب ندارد چرا که آنها در این زمینه سابقه دارند.
وی ضمن برشمردن پنج بخش توافقنامه ژنو و ۲۸ تعهدی که ایران در این توافقنامه داده است، یادآور شد: طبق این توافقنامه کل مواد ۲۰درصد باید نابود شود و هیچ پیشرفتی در تأسیسات نطنز انجام نشود و هیچ سانتریفیوژ جدیدی نیز نباید در نطنز نصب شود و این تازه تا سه آذر است و ما در حال حاضر دوباره تعهد جدید داده‌ایم.
ظریف در جلسه غیرعلنی گفته است ما نمی خواهیم در فردو غنی سازی کنیم!
نبویان با بیان اینکه طبق این توافقنامه و تا سه آذر امضاء کرده بودند که سه چهارم نیروگاه فردو تعطیل شود، یادآور شد:
تیم ایرانی خودش می‌گوید ما اصلاً آن را نمی‌خواهیم و آقای ظریفی در جلسه غیرعلنی مجلس گفت که ما اصلاً نمی‌خواهیم در فردو غنی‌سازی صنعتی داشته باشیم.نبویان در ادامه با بیان اینکه آنها تعهد دادند که هرگونه فعالیت هسته‌ای در کشورمان باید با توافق آمریکا باشد یادآور شد: در این توافقنامه امضاء شده که مواد غنی‌شده تبدیل به اکسید شود و هیچ مرکز جدید غنی‌سازی نیز نباید ایجاد شود.
این نماینده مجلس با اشاره به اینکه از بند ۱۷ این توافق به بعد تعهد داده‌اند که تمام اطلاعات و دار و ندار هسته‌ایمان را ظرف سه ماه در کف دست آمریکا بگذارند تصریح کرد: تازه آنها می‌گویند چرا اسامی دانشمندان هسته‌ای خود را در اختیار ما قرار نمی‌دهید.
وی با بیان اینکه در این ۲۸ تعهدی که ایران در این توافقنامه داده سؤال ما این است حالا که شما همه چیز را پذیرفتید حداقل سه تعهد آخر را قبول نمی‌کردید یادآور شد: مردم و دانشجویان که هیچ مراجع و نمایندگان هم به زعم اینها کم سواد هستند و اینها مسائل و اطلاعات کلاس بالاست که فقط با سوادها باید داشته باشند.
در نتیجه توافق ژنو صنعت هسته ای ایران تقریبا تعطیل شد
نبویان به بندهای ۲۵ تا ۲۸ توافقنامه ژنو پرداخت و گفت:
برای صنعت هسته‌ای ما دیگر چه چیزی مانده است، نطنز را که تعهد کردند تقریباً خاموش بماند، فردو که قرار است چهار چهارم آن از کار بیفتد و خرج روی دست ملت می‌گذارد، اراک که کل آن اینگونه شد و آب سنگین، حق تولید سانتریفیوژ و ucf اصفهان و همه را دادند، آیا مگر صنعت هسته‌ای دیگر غیر از اینهاست؟نماینده مردم تهران در مجلس تصریح کرد: بنده به آقای عراقچی و ظریف گفتم چرا می‌گویید که ایران حق غنی‌سازی به دست آورده در حالیکه این توافق فقط یک برنامه غنی‌سازی برای ما در نظر گرفته که از ناحیه دو طرف یعنی ایران و آمریکاست و طبق آن به آمریکا تعهد داده‌اند که آمریکا باید رضایت دهد که آیا ایران نیاز عملی به غنی‌سازی دارد یا خیر.
وی افزود:
آقای عراقچی نیز گفت که بنده هم قبول دارم که ۲۰درصد را داده‌ایم اما آنها پذیرفتند که ما غنی‌سازی ۵درصد را داشته باشیم؛ من به او گفتم کجای این توافق چنین چیزی بوده که ما حتی نیم درصد هم غنی‌سازی داشته باشیم، شما حتی به آمریکا تعهد داده‌اید که مکان غنی‌سازی و زمان غنی‌سازی را هم آمریکا باید تعیین کند؛ آن وقت رئیس‌جمهور می‌گوید با این توافق ژنو قدرت‌های بزرگ به زانو درآمدند و تسلیم شدند.
نبویان با طرح این سؤال که ما در این توافق چه به دست آورده‌ایم. به برخی از تعهدات طرف غربی اشاره کرد و گفت: آنها گفتند ما تلاش می‌کنیم که سقف فروش نفت که یک میلیون بشکه است کمتر نشود و ثابت بماند و از سوی دیگر ۱۰۰میلیارد دلار پول ما را که آمریکا بلوکه کرده گفتند که ۸ میلیارد از پولتان را قسطی پس می‌دهیم و بعد از توافقنامه وقتی که نفت می‌فروشید ۲۰درصد را حق دارید به داخل بیاورید و ۸۰درصد آن بلوکه می‌شود از این رو در حال حاضر به جای ۱۰۰میلیارد ۱۴۰ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران بلوکه شده است.
بانک مرکزی گفته پول توافق ژنو شب ها خرد خرد می آید!
نماینده مردم تهران در مجلس با بیان اینکه ما برخی از افراد تیم مذاکره‌کننده را به مجلس آوردیم و از آنها پرسیدیم که پول بلوکه شده ما را پس دادند یا خیر،ادامه داد: گفته شد که این پول در بانک مرکزی است و یکی از مسئولان بانک مرکزی گفت که شب‌ها خرد خرد آن را می‌آوریم! وزیر صنعت هم گفت قبلاً دلال‌ها می‌آوردند الآن هم دلال می‌آورد! پس چه تحریمی برداشته شده است.
وی ادامه داد: مسئول مذاکره‌کننده ایرانی عصبانی بود و گفت برخی خیال کردند که طرف غربی باید به ما هواپیما بدهد در حالیکه آنها به ما قطعه می‌دهند آن هم با مذاکره!
نبویان ادامه داد: هیچ کشتی‌ای از ایران بیمه نشده و حتی وزیر صنعت گفت در بحث تحریم پتروشیمی یک کشوری که تحریم بودیم هم تحریم‌ها را برنداشته است و ما دوباره این سؤال را می‌پرسیم که چه داده و چه گرفته‌ایم.
نماینده مردم تهران در مجلس با بیان اینکه آنها گفته‌اند که ما ۱۵ سال بعد یک چهارم تحریم‌ها را بر می‌داریم و آن هم به سه شرط که احتمالاً هیچ وقت هم عملی نخواهد شد، گفت: من در صحبتی که با یکی از اعضای تیم مذاکره‌کننده داشتم متوجه شدم که آنها گفته‌اند در همان بحث هسته‌ای هم یک پنجم تحریم را بر می‌داریم.
وی با بیان اینکه برخی می‌گویند حرف‌های بنده منافع ملی را به خطر می‌اندازد، گفت: باید از آنها پرسید آیا حرف‌های من منافع ملی را به خطر می‌اندازد یا امضای توافقنامه ژنو، بنابراین حرف‌های من تنها منافع فتنه‌گران را به خطر می‌اندازد.
مصوبه صدا و سیما برای سانسور برخی اظهارات مقامات آمریکایی
نبویان در ادامه خاطرنشان کرد: این درست نیست که مصوبه کنید که صدا و سیما صحبت‌های جان‌کری و مسئولان آمریکایی درباره ادامه تحریم‌ها را پخش نکند آنها می‌گویند چرا مردم باید بفهمند که تحریم‌ها وجود دارد.
نماینده مردم تهران در مجلس با طرح این سؤال که باید بگویند که این توافق را چه کسی نوشته است، گفت: اگر آقای ظریف و عراقچی تنها دست روی قرآن بگذارند باور خواهند کرد که بگویند این توافق ژنو را چه کسی و در چه زمانی نوشته است. آیا این توافق که در ۳ آذر امضا شده با بحث عمان در ۵ آبان همان سال ارتباط دارد؟وی ضمن انتقاد از اضافه شدن اتحادیه اروپا در این توافقنامه خاطرنشان کرد: به یکی از مذاکره‌کنندگان گفتم تا پیش از این ما باید جواب ۱+۵ را می‌دادیم اما الآن باید جواب تمام کشورهای اروپایی را بدهیم اما آنها اضافه شدن EU را اشتباه تایپی عنوان کردند! این نشان می‌دهد که مذاکره کننده ما یک بار هم این متن را مطالعه نکرده است ما باز هم می‌پرسیم این را چه کسی نوشته و داده است.
نبویان تأکید کرد: تیم مذاکره‌کننده فعلی ضعیف است و باید یک تیم قوی به مذاکرات فرستاد و فرد قوی‌تر آقای فریدون نیست بنابراین باید یک آدم کارشناس و قوی بفرستید.
شرمن گفته است که ظریف و عراقچی درباره موضوع موشکی به ما تعهد داده اند
وی با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری در اسفند سال گذشته مبنی بر اینکه پرداختن به مسئله موشکی ابلهانه و احمقانه است، یادآور شد: دو ماه بعد از آن وقتی شرمن درباره این صحبت رهبری مورد سؤال خبرنگاران قرار گرفت در پاسخ به آنها گفته بود چه چیزی ابلهانه است، ظریف و عراقچی در این توافق تعهد موشکی داده‌اند؛ یکی از بندهای قطعنامه ۱۹۲۹ به بحث موشکی ایران اختصاص دارد.
نبویان افزود: ما در توافق ژنو بالای ۹۵ درصد از دستاوردهای هسته‌ای را واگذار کردیم و حتی یک درصد هم از تحریم‌ها برداشته نشد لذا من به یکی از اعضای مذاکره‌کننده گفتم که اگر این مال شخصی و برای خودتان هم بود اینگونه واگذار می‌کردید.
توافقی که هشدار رهبر انقلاب را در پی داشت
فریدون عباسی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی در میزگرد ۱۱ سال پس از توافقنامه بروکسل که با عنوان تجربه تلخ اعتماد و در دانشگاه تهران برگزار شد در ابتدای سخنانش اظهار داشت: در مردادماه سال ۸۱ منافقین به زعم خود فعالیت‌های مخفی ایران در نطنز و اراک را افشا کردند در حالی که هیچ مخفی‌کاری‌ای در کار نبود.
عباسی ادامه داد: در آن زمان چون رژیم صدام در کنار ما بود و با توجه به ناامنی‌های افغانستان دولت وقت باید از کیان کشور دفاع می‌کرد لذا کار ساختمان‌سازی و خاک برداری به هیچ عنوان مخفی‌کاری نداشت و کاملاً مشاهده می‌شد اما منافقین برای خودشیرینی در مجامع بین‌المللی اقدام ایران را مخفی‌کاری عنوان کردند.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه در ۱۵ مرداد سال ۸۲ نامه سه کشور اروپایی برای تعلیق کلیه فعالیت‌های هسته‌ای به ایران داده می‌شود،افزود: در این باره موضع مثبت ایران در دیدار خاتمی با البراده‌ای بیان شد و در سوم شهریور ۸۲ نیز ایران مذاکره با آژانس برای پروتکل الحاقی را اعلام رسمی کرد.
وی با اشاره به تصویب نخستین قطعنامه شورای حکام در ۲۱ شهریور سال ۸۲ خاطرنشان کرد: پس از آن و در مهرماه سال ۸۲ نیز توافقنامه سعدآباد منعقد شد که شامل تعلیق همه فعالیت‌ها بود.
عباسی با بیان اینکه در این توافق تعهدات ایران در قطعنامه آمده اما تعهدات اروپایی‌ها درج نشده است افزود: طبق آن تعهدات ایران اجرایی و فوری اما تعهدات اروپایی‌ها فاقد قید لازم‌الاجرا بود و معیاری برای رفع نگرانی این سه کشور تعیین نشد.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی بر همین اساس به هشدار مقام معظم رهبری در ۱۱ آبان سال ۸۲ و بعد از این توافقنامه اشاره کرد و گفت: رهبری فرمودند که اگر مراکز قدرت فزون‌خواهی کنند و ما هم عقب‌نشینی کنیم درست نیست.
وی با اشاره به تصویب امضای پروتکل الحاقی از سوی ایران در ۳۰ آبان ۸۲ ، در عین حال به درخواست اروپا برای تصویب دومین قطعنامه علیه ایران در شورای حکام پرداخت و گفت: در همان زمان ما شاهد آغاز داوطلبانه پروتکل الحاقی بودیم و در ۴ اسفند نیز توافق بروکسل که شامل پیشروی بیشتر آن سه کشور اروپایی بود صورت گرفت.
در ادامه عباسی با اشاره به استمرار تعهدات موافقتنامه سعدآباد به تصویب سومین قطعنامه شورای حکام علیه ایران به پیشنهاد این سه کشور اروپایی در ۲۵ اسفند سال ۸۲ اشاره کرد و گفت: این در حالی بود که ما در اول خردادماه شاهد تعامل بیشتر ایران و تبیین برنامه‌های مشروح هسته‌ای به آژانس بودیم.
رئیس سابق انرژی اتمی با بیان اینکه در ازای آن چهارمین و پنجمین قطعنامه علیه کشورمان در شورای حکام از سوی سه کشور اروپایی که با آنها مذاکره می‌کردیم به تصویب رسید، گفت: در ۶ آبان سال ۸۳ رهبری به این روند تذکر دادند.وی یادآور شد: پس از روی کار آمدن دولت نهم بعد از شش ماه از آن وقایع ما به صورت اجرایی تعلیق‌ها را برداشتیم و شروع به کار کردیم.عباسی تأکید کرد: در دولت فعلی برداشت ما از رفتار دولت و تیم مذاکره کننده این است که از نظر آنها برنامه هسته‌ای هیچ فایده‌ای برای ما نداشته و ما چیزی جز دردسر نداشته‌ایم که باید از شر آن خلاص شد.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با اشاره به تخصص‌ها و پیشرفت‌های علوم پایه و رشته‌های فنی، بیان داشت: ما قاطعانه می‌گوییم که دانشمندان مکانیک، متالوژی و سایر رشته‌های این چنینی را معرفی می‌کنیم.
دانشمندان هسته ای از دهه ۶۰ آغاز به فعالیت کردند
وی با بیان اینکه شهدای هسته‌ای ما این محاسبات را در سال‌های ۶۵ تا ۷۰ داشته‌اند افزود: یکی از اساتید گفته بود که فعالیت‌های هسته‌ای یک لیوان آب هم دست ملت ایران نداده است در حالی که باید به او گفت من که رشته‌ام هسته‌ای بوده آیا باید بگویم تاریخ و جامعه‌شناسی به درد نمی‌خورد؟ در حالی که فعالیت هسته‌ای در عین حال اشتغال‌زایی کرده است.
عباسی با بیان اینکه من شنیده‌ام که تعداد تحصیل کردگان دولت آقای روحانی در آمریکا بیش از دولتمردان اوباماست، یادآور شد: اگر به صورت خوشبینانه دلیل این امر را بررسی کنیم احتمالاً عدم پیشرفت علم و تکنولوژی در کشور را دلیل این امر مطرح می‌کنند اما چرا فضاهای علمی را نباید در دانشگاه‌های خود باز کنیم.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی تأکید کرد: ما غیر از اجماع نخبگانی و اغنای افکار عمومی راهی برای پیشرفت مسائل راهبردی نداریم.
وی در همین زمینه به دعوت از صاحبنظران حقوق، علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و حتی روانشناسی در دو سال آخر دولت دهم اشاره کرد و افزود: آقای روحانی اخیراً از دانشگاهیان خواسته که اظهارنظر کنند اما در دولت دهم ما این امر را پایه‌گذاری کردیم.
عباسی ادامه داد: ما حتی از کسانی که مخالف آقای احمدی‌نژاد هم بودند برای این جلسات دعوت می‌کردیم و ابایی نداشتیم؛ حتی از مخالفینی که علیه جمهوری اسلامی ایران هم قلم می‌زدند هم دعوت کردیم چرا که مباحث هسته‌ای به سازمان انرژی اتمی ربط داشت و زمانش رسیده بود که ما دستاوردهای هسته‌ای را بیان کنیم اما اولین کاری که بعد از روی کار آمدن کردند این تشکل را جمع کردند.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه اگر کشور ما در حوزه فنی و مهندسی و علوم پایه رشد نمی‌کرد ما نمی‌توانستیم غنی‌سازی را انجام دهیم، افزود:
برخی‌ها رآکتور اراک را با رآکتور چرنوبیل مقایسه کرده‌اند که احتمالاً نشان می‌دهد آنها وقت مطالعه کافی نداشته‌اند چرا که این دو هیچ ربطی به یکدیگر ندارند.وی یکی از زحماتی که برای رآکتور اراک کشیده شد این نکته دانست که به بخش خصوصی اعتماد کردند و افزود:حساس‌ترین قسمت‌های رآکتور که ساخت محفظه آن است به داخل کشور واگذار شد و ۵ سال طول کشید چرا که فلزی با درجه هسته‌ای و ابزار خاصی برای ماشین‌کاری نیاز داشت. اما شجاعتی که بخش خصوصی در ساخت تجهیزات رآکتور پیدا کرد، بزرگترین دستاورد بود.
گاف صالحی به روایت عباسی
عباسی ضمن انتقاد از رئیس سازمان فعلی انرژی اتمی گفت: ایشان با اینکه در وزارت خارجه هم بوده اما گاف سیاسی می‌دهد و گفته که میزان تولید پولوتونیوم را در طراحی اراک پائین آوردیم در حالی که هدف ما اصلاً تولید پولوتونیوم نیست.رئیس سابق انرژی اتمی یادآور شد: من معتقدم در رابطه با دولت نهم و دهم نه در رابطه با احمدی‌نژاد بلکه در خصوص کلیت دولت و وزرا و مسئولان آن اجحاف صورت گرفته است و از سوی دیگر ما در دولت نهم و دهم هیچ مورد اختلافی با آژانس نداشته‌ایم.
وی با بیان اینکه بخش خصوصی پس از حمایت دولت ادعای بزرگی مبنی بر ساختن ۷۰ تا ۸۰ درصد نیروگاه بوشهر مطرح کرد یادآور شد: نباید روحیه بخش خصوصی را خراب و تضعیف کنیم چرا که دیدگاه سیاسی یک عده متفاوت است و ما باید بدانیم که به هر حال تاوان استقلال خود را پس می‌دهیم.
