بهینه‌سازی الگوی مصرف و کاهش ناترازی انرژی به‌ویژه بنزین یکی از مواردی است که مجلس یازدهم و دولت سیزدهم به جد در دستورکار خود قرارداده‌اند و همواره درصدد بررسی‌های کارشناسانه آن در جریان برنامه هفتم توسعه می‌باشند. این مهم که در سال‌های گذشته مغفول مانده بود حال اولویت‌دارشده و در جریان بررسی‌های آگاهانه و تخصصی قرارگرفته است. به عقیده نمایندگان مجلس شورای اسلامی و به‌ویژه اعضای کمیسیون انرژی، موضوع بهینه‌سازی مصرف انرژی از جنبه‌های بسیاری برخوردار است و از ابعاد مختلفی قابل‌بررسی است اما آنچه‌که در این فرآیند اهمیت دارد، تبیین سیاست فرابخشی و مستمر است. در حقیقت باید به دنبال راهکارهای بلندمدت بود تا چالش‌های اصلی حوزه انرژی از بین برود و حیات انرژی مستدام شود. شایان‌ذکر است تا بگوییم که بهینه‌سازی مصرف انرژی تنها نتایج قابل‌توجه اقتصادی نخواهد داشت و بستری مناسب برای سایر حوزه‌ها همچون افزایش بهره‌وری صنایع، کاهش آسیب‌های محیط زیستی، کاهش قاچاق سوخت و بدمصرفی انرژی را رقم خواهد زد. گفتنی است که اصلاح سازوکار اعطای بنزین به نفر در برنامه هفتم مطرح می‌باشد و تأکید دولت و مجلس به‌درستی بر اصلاح نظام سهمیه‌بندی بنزین در جهت بهینه‌سازی الگوی مصرف و کاهش ناترازی بنزین است. مسئله اصلاح سهمیه‌بندی بنزین و حرکت به سمت سهمیه مبتنی بر نفر در ماده ۳۱ گزارش برنامه هفتم توسعه آمده و همواره در دستورکار بررسی نمایندگان می‌باشد. تلاش دولت و مجلس شورای اسلامی این است که اعطای یارانه‌های انرژی عادلانه شود و با اصلاح نظام سهمیه‌بندی، بنزین به هر نفر به‌جای خودرو تخصیص یابد.
کارشناسان حوزه انرژی براین باورند که تغییر از یارانه‌های مبتنی بر خودرو به سهمیه‌های فردی، توزیع عادلانه یارانه‌ها را تضمین می‌کند چراکه هر فرد، صرف‌نظر از مالکیت خودرو، به یارانه‌های انرژی دسترسی خواهد داشت. باور آگاهان این حوزه این است که به‌موجب تحقق چنین روندی بهینه‌سازی الگوی مصرف در دستورکار قرار‌می گیرد و منافع اقتصادی برای خانوارها بیش‌ازپیش فراهم می‌گردد. از طرفی دیگر مادامی‌که صرفه‌جویی و بهینه‌سازی انرژی و همچنین کاهش مصرف تحقق یابد، تولید تقویت و زمینه صادرات نیز ایجاد خواهد شد.
بی‌شک تحقق زمینه صادرات می‌تواند ارزآوری قابل‌توجهی را ایجاد کند و با توجه به دیپلماسی فعال اقتصادی و سیاسی دولت سیزدهم، بازارهای مقصد قابل‌توجهی را متقاضی سازد. در بررسی بیشتر این موضوع و همچنین راهکارهای بهینه‌سازی الگوی مصرف و کاهش ناترازی انرژی به گفتوگو با عبدالعلی رحیمی مظفری، عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی و علیرضا ورناصری، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
عبدالعلی رحیمی مظفری، عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون انرژی مجلس:
تبیین الگوی مصرف بنزین و اصلاح نظام سهمیه بندی ضروری است
عبدالعلی رحیمی مظفری، نماینده مردم سروستان و عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح پیشنهاد تخصیص بنزین به کد ملی هر شخص در کشور به‌جای اعطای بنزین به خودرو پرداخت و با اشاره به تأکید دولت و مجلس به‌درستی بر اصلاح نظام سهمیه‌بندی بنزین در جهت بهینه‌سازی الگوی مصرف و کاهش ناترازی بنزین در جریان برنامه هفتم اظهارکرد: اگر روزی به چنین عدالتی برسیم و سازوکارهای موردنیاز این مهم را فراهم‌سازیم، نتایج خوبی اتفاق خواهد افتاد. تخصیص بنزین مادامی موفق خواهد بود که برحسب کدملی هر فرد باشد و معیار خودروی هرفرد نباشد؛ می‌گویند هرکه بامش بیش، برفش بیشتر! بنابراین اگر مبنا در تخصیص بنزین، خودرو باشد هرآن کس که خودروی بیشتری دارد، سهمیه بیشتری دریافت خواهد کرد و هرآن کس که وسیله نقلیه ندارد، سهمی دریافت نخواهد کرد. این مهم در تمامی حوزه‌های انرژی رؤیت می‌گردد؛ به‌طور مثال فردی که خانه یا مغازه بزرگ و تعداد بالاتری دارد، برق و گاز بیشتری مصرف می‌کند و به همین خاطر الگوی مصرف نسبی تعیین‌شده است.
وی با تأکید بر ضرورت تبیین الگوی مصرف بنزین افزود: متأسفانه تاکنون نتوانسته‌ایم برای بنزین الگوی مصرف مشخص تعیین کنیم و با نظارت بر میزان مصرف، بهینه‌سازی را رقم بزنیم. در حوزه بنزین و سهمیه‌بندی آن موارد بسیاری قابل‌توجه و ارزیابی است؛ جداسازی خودروهای عمومی و شخصی، تعیین سازوکارهای بازار بنزین، سهمیه خانوارها و راهکارهای جلوگیری از ایجاد دلالی در این فضا ازجمله مباحث قابل‌توجه و مهم می‌باشد.
عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی درباره الگوی مصرف فعلی و میزان ناترازی موجود تصریح کرد: در مقایسه با متوسط میزان و مصرف دنیا، سهم بسیار بالایی داریم و از بهینه‌سازی دور می‌باشیم. این امری غیرقابل‌انکار است و می‌بایست در راستای جبران این ناترازی بکوشیم.
نماینده مردم سروستان در مجلس یازدهم بابیان اینکه ناترازی‌های موجود در بخش بنزین متأثر از عوامل متعددی است، همچنین خاطرنشان کرد: اینکه ناترازی‌های موجود تا چه اندازه ناشی از مصرف نادرست مردم می‌باشد و تا چه اندازه به سبب سیاست‌های نادرست است، امری قابل‌بررسی است. آنچه که در این میان اهمیت دارد، ارتباط یکایک این عوامل با یکدیگر است.
او با تأکید بر لزوم فرهنگ‌سازی استفاده از بنزین یادآور شد: مجموع عواملی همچون مصرف نادرست، سیاست‌های غلط، کیفیت خودروها، میزان استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی و فرهنگ‌سازی استفاده از بنزین موجب شده تا ناترازی فعلی پدید آید. وی در پایان این گفتوگو همچنین بیان کرد: بی‌شک عوامل مختلف در کنار یکدیگر نهادینه‌شده و موضوع ناترازی بنزین را رقم‌زده است. در این میان عدم اراده مسئولان برای تصمیمات شجاعانه و قاطعانه در حوزه سوخت نیز امری قابل‌توجه است.
علیرضا ورناصری، عضو کمیسیون انرژی مجلس:
اولویت بهینه‌سازی مصرف انرژی اسقاط خودروهای فرسوده است
علیرضا ورناصری، عضو کمیسیون انرژی و نماینده مردم مسجدسلیمان در مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح بهینه‌سازی الگوی مصرف و کاهش ناترازی بنزین پرداخت و دراین‌باره اظهارکرد: به‌منظور بهینه مصرف کردن انرژی به‌ویژه بنزین نیازمند در دستورکار قراردادن برخی راهکارها می‌باشیم. در شرایط حال حاضر میزان بنزین تولیدی کشور ۱۰۰ الی ۱۰۵ میلیون لیتر می‌باشد. این در حالی است که میانگین مصرف کشور ۱۱۰ الی ۱۱۶ میلیون لیتر ارزیابی می‌شود. به‌تازگی دولت با کمک پتروشیمی‌ها تراز تولید و مصرف را برقرار کرده است اما همچنان ناترازی مطرح و در برخی از فصول سال قوت می‌گیرد.
وی درخصوص واردات بنزین افزود: در برخی از فصل‌های سال که مصرف انرژی افزایش می‌یابد، نیاز به واردات پیدا می‌کنیم و به‌منظور تراز تولید و مصرف این اقدام را در دستورکار قرار می‌دهیم اما به طورکل‌واردات بنزین همیشگی نیست. ورناصری با تأکید بر لزوم حفظ جایگاه صادراتی جمهوری اسلامی ایران در باشگاه صادرکنندگان بنزین تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهای عضو باشگاه صادرکنندگان بنزین است که متأسفانه به سبب مصرف بالای بنزین در کشور، جایگاه کمرنگ‌تری پیداکرده است. اگر شرایط تراز تولید و مصرف و همچنین بهینه‌سازی مصرف انرژی مهیا نشود، جایگاه صادراتی خود را از دست خواهیم داد.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با تأکید بر لزوم بهینه‌سازی مصرف بنزین در کشور همچنین خاطرنشان کرد: مصرف بهینه بنزین یکی از مسائل اصلی دولت‌ها طی ادوار گذشته بوده و همواره مطرح است. در این مسیر برخی سیاست‌ها همچون اصلاح قیمت حامل‌های انرژی، تقویت ناوگان حمل‌ونقل، سهمیه‌بندی و بهبود کیفیت خودروهای داخلی حائز اهمیت بوده است. نماینده مردم مسجدسلیمان با اشاره به لزوم بهبود کیفیت ساخت خودروهای داخلی متذکر شد: سالانه یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید می‌شود. مابه ازای این میزان، ۶ میلیون خودروی فرسوده را دارا می‌باشیم که همواره درحال تردد می‌باشند.
چنانچه محصولات جدید وارد بازار شوند و در مقابل خودروهای فرسوده جمع‌آوری شود، ۳۲ میلیون لیتر صرفه‌جویی در مصرف بنزین رقم خواهد زد. بی‌شک اثرات این راهکار گامی در راستای بهینه‌سازی مصرف سوخت در کشور خواهد بود.
او با تأکید بر جایگزینی خودروهای فرسوده با خودروهای نو و باکیفیت همچنین یادآور شد: امیدواریم دولت نسبت به بهینه‌سازی مصرف انرژی و افزایش کیفیت خودروهای داخلی اهتمام ویژه بورزد. ضرورت دارد تا مصرف بنزین در کشور کنترل شود و راهکارهای قابل‌اجرا در دستورکار قرار گیرد.
ورناصری با اشاره به بررسی‌های مربوطه کمیسیون انرژی گفت: در دستورکار مجلس شورای اسلامی به‌منظور بهینه‌سازی الگوی مصرف و کاهش ناترازی انرژی راهکارهای مختلفی مطرح و موردبررسی قرارگرفته است. به‌محض اتمام بررسی‌ها و نظرات کارشناسی این راهکارها عنوان و تشریح خواهند شد.
وی در پایان این گفتوگو با تأکید بر لزوم بهینه‌سازی مصرف انرژی اظهارکرد: بهینه‌سازی مصرف با عملیاتی شدن راهکارهای مطرح و همچنین خارج شدن خودروهای فرسوده ممکن خواهد بود. مجلس همواره درصدد تنظیم سیاست‌های کارآمد است و می‌کوشد تا کمترین آسیب اقتصادی به مردم وارد شود.
