از زمانی که دونالد ترامپ ریاست جمهوری را در دست گرفته است، متحدان اروپایی این نگرانی را داشته‌اند که او به وعده خود برای خارج شدن از توافق هسته ای با ایران عمل کند.
پایگاه خبری بلومبرگ در یادداشتی با عنوان «هنر مذاکره مجدد توافق ایران» نوشته است: کابینه امنیت ملی ترامپ یک ایده متفاوت دارد. مقام های آمریکایی گفته اند که یک راهبرد جدید درباره توافق هسته ای برای تایید نهایی رئیس جمهور آماده شده است.
بلومبرگ در ابتدای این مطلب برای تبیین ایده خود به «جایی میان پاره کرده توافق و حفظ آن» اشاره کرده است.
به جای اینکه توافق هسته ای را لغو کند، آن را مستحکمتر خواهد کرد. این ایده را می توان به عنوان "لغو، فریب دادن و سر و سامان دادن" مطرح کرد. روز 14 سپتامبر، ترامپ احتمالا لغو تحریم هایی را که علیه بانک های ایرانی و صادرات نفت این کشور اعمال شده، بار دیگر تمدید خواهد کرد.
این شرط اصلی توافق هسته ای 2015 میلادی بوده است. بر اساس قانون مصوب کنگره آمریکا در سال 2015 میلادی، رئیس جمهور باید درباره این تحریم ها هر 120 روز تصمیم گیری کند.
ترامپ در ماه می لغو این تحریم ها را تمدید کرد و احتمالا این بار نیز مجددا لغو تحریم ها را اعلام خواهد کرد. این هویجی برای اروپایی هاست. البته انتظار می رود که ترامپ نگرانی های دولت آمریکا درباره توافق هسته ای 2015 میلادی را اعلام کند. بر اساس اعلام مقام های آمریکایی سه نقص عمده در توافق هسته ای وجود دارد. این نقایص شامل برداشتن محدودیت بر ذخایر اورانیوم غنی شده ایران با درجه غلظت پایین بین سال های 2025 تا 2030 میلادی است، ناکامی توافق هسته ای در ممنوعیت ایران از توسعه موشک های بالستیک و مقررات ضعیف درباره بازرسی از تاسیسات نظامی مشکوک ایران.
این گزارش در ادامه افزود: این بدان علت مهم است که قانونی که وزیر خارجه آمریکا را ملزم می کند تا پایبندی ایران به توافق هسته ای را تایید کند، شامل انعطاف پذیری زیادی است. نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل نیز سه شنبه در سخنانی در موسسه آمریکن اینترپرایز گفت، ترامپ در صورتی می تواند پایبندی ایران به توافق هسته ای را رد کند که به این جمع بندی برسد که توافق هسته ای موجب پیشبرد منافع ملی آمریکا نمی شود، حتی اگر ایران به صورت فنی از مفاد توافقنامه هسته ای تبعیت کرده باشد. مقام های آمریکایی گفته اند که ترامپ قصد دارد عدم پایبندی ایران را اعلام کند چرا که تهران به توسعه موشک های بالستیک ادامه می دهد.
این اقدام ترامپ موجب مرگ توافق هسته ای نخواهد شد. در عوض این موضوع را به کنگره ارجاع می دهد که می تواند برای رای دادن برای اعمال مجدد تحریم های مخرب علیه ایران تصمیم گیری کند. ترامپ تا 15 اکتبر باید درباره تاییدیه پایبندی ایران به توافق هسته ای تصمیم گیری کند. زمان بندی معافیت تحریم ها، و ضرب الاجل صدور تاییدیه، یک فرصت دیپلماتیک ایجاد می کند. هفته آینده مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک تشکیل جلسه خواهد داد و ترامپ نیز با رهبران فرانسه و بریتانیا دیدار خواهد کرد و احتمالا از آنها خواهد خواست تا آلمان را متقاعد نمایند تا از آغاز مذاکرات مجدد درباره توافق هسته ای با ایران حمایت کند.
با توجه به ضرب الاجل 15 اکتبر و نشست مجمع عمومی سازمان ملل، ترامپ برخی اهرم های فشار را همراه با اروپایی ها خواهد داشت، اروپایی هایی که از توافق حمایت کرده و بانک ها و شرکت های انرژی آنها منتظر عقد قراردادهای جدیدی با ایران هستند. اگر کنگره تحریم های مخرب را بار دیگر اعمال کند، سرمایه گذاران اروپایی مجبور خواهند بود تا بین انجام کسب و کار با آمریکا یا همکاری با ایران، یکی را انتخاب کنند.
مارک دوبویتز رئیس بنیاد دفاع از دموکراسی ها در این باره گفت: ترس واقعی که ترامپ از توافق هسته ای خارج شود، در حال ترساندن اروپایی هاست.
پیش از این فرانسه و بریتانیا آمادگی خود را برای آغاز مجدد مذاکرات بر سر توافق هسته ای اعلام کرده اند. دو دیپلمات آمریکایی گفته اند که همتایان فرانسوی و بریتانیایی آنها نشان داده اند که حاضر هستند ایران را به خاطر برخی معایب موجود در توافق هسته ای، تحت فشار قرار دهند.
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه ماه گذشته در جمع خبرنگاران تاکید کرد: امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه 29 آگوست اعلام کرده است که توافقنامه وین می تواند تکمیل شود آن هم از طریق کار برای دوره زمانی پس از 2025 میلادی و از طریق یک کار ضروری در زمینه استفاده از موشک های بالستیک.
ترامپ ثابت کرده است که فردی غیر قابل پیش بینی است. اگر راهبرد تیم امنیت ملی اش را رد کند، این اولین بار نخواهد بود که چنین کاری را انجام می دهد. ترامپ سه ماه صبر کرد تا در نهایت طرحی را برای جنگ افغانستان تصویب کرد. اما این پیشنهاد بیشتر با شخصیت ترامپ تناسب داشته است.
