کد مطلب: 15659
سه شنبه ۴ تير ۱۳۹۲ ساعت ۱۴:۱۹
در قطر چه خبر است؟
مهدی محمدی
شیخ حمد پادشاه قطر صبح امروز اعلام کرد که قدرت را به پسرش واگذار می کند. این خبر پس از آن اعلام شد که چندین بار منابع مختلف خبر از کودتا در کاخ پادشاهی قطر داده بودند؛ خبرهایی که هرگز تایید نشد.
اتفاقی که صبح امروز در قطر افتاد کمی غیر منتظره بود. برای نخستین بار در طول تاریخ دیکتاتور های عربی یک پادشاه بدون اینکه زور بالای سرش باشد، بدون خشونت از قدرت کناره گیری کرد.
شیخ حمد پادشاه قطر صبح امروز اعلام کرد که قدرت را به پسرش واگذار می کند. این خبر پس از آن اعلام شد که چندین بار منابع مختلف خبر از کودتا در کاخ پادشاهی قطر داده بودند؛ خبرهایی که هرگز تایید نشد.
اکنون به درستی مشخص نیست که پشت پرده چه خبر است. در واقع هنوز هیچ کس نمی داند چه عامل یاعواملی در طول چه مدی از زمان کار را به اینجا رسانده است. اما چند چیز هست که آنها را می دانیم.
بدون شک طرف های مختلفی هستند که از این این اتفاق خوشنودند. در میان اعراب سعودی از همه خوشحال تر است. علت این است که در ماه های گذشته پس پرده نزاعی عمیق میان سعودی و قطر بر سر نفوذ و تاثیر بیشتر در دنیای عرب و خاورمیانه و ارتباطات بهتر با غرب جریان داشته است. سعودی که همواره خود را برادر بزرگتر می داند به شدت از بلندپروازی های قطر ناراضی بوده و احساس می کرده که سلطه و اقتدار تاریخی اش در دنیای عرب در حال به چالش کشیده شدن از جانب بازیگری است که تا همین اواخر تقریبا هیچ وزنی در معادلات جهانی و حتی منطقه ای نداشته است. حتی درباره سوریه ماه هاست که دو طرف درگیر اختلافاتی عمیق هستند. سعودی از یک رویکرد سیاسی حمایت می کند در حالی که قطر همراه با ترکیه و اسراییل مطلقا حاضر نیست از ایده مسلح کرده معارضه دست بکشد. به همین دلیل است که برخی منابع می گویند عملا امریکایی ها تقسیم کاری میان سعودی و قطر ایجاد کرده اند. سعودی پرونده لبنان را به دست گرفته و قطر هم متولی پرونده سوریه شده است.
سوریه هم بی شک از این اتفاق خوشحال است. قطر اکنون مهم ترین حامی معارضه خشن و مسلح سوری است و بی شک اگر در این حمایت خللی ایجاد شود آن وقت آخرین امید معارضه هم ناامید خواهد شد.
به یک معنا می توان گفت حتی امریکایی ها هم از این امر ناخشنود نیستند. دولت امریکا از ترس افتادن آینده منطقه به دست تکفیری ها و آغاز مجدد عملیات های تروریستی در غرب، به هیچ وجه مایل نیست تجربه عراق و لیبی را در سوریه تکرار کند. به همین دلیل اولا خواهان ضعیف شدن اسد و قطع پیوند او با ایران حزب الله است نه اسقاط او و دوم اینکه با مسلح شدن شورشیان به سلاح هایی که واقعا بتواند معادله نبرد در سوریه را دگرگون کند مخالف است. این موضع امریکایی ها از یک سال پیش به این طرف است و تا کنون هم عوض نشده است. قطر اما یکی از جدی ترین طرف هایی است که تا کنون در این معادله اخلال کرده است و عملا بازی را در پیش گرفته که با آنچه امریکا برای آینده سوریه اندیشیده در تعارض است.
جالب است که بگوییم حتی عراق و افغانستان هم از اتفاقی که برای قطر رخ داده خوشحالند. عراقی ها مدت هاست می گویند چرا باید اجازه داده شود یک کشور مینیاتوری چند صد هزار نفری اینطور در منطقه آتش افروزی کند. تروریسم سنی در عراق امروز به همان میزان که از سعودی تغذیه می کند، مدیون قطر است. ضمن اینکه افزایش حضور تکفیری ها در سوریه که مقصر اصلی آن قطر است اصلی ترین نقش را در انتقال ناآرامی ها به عراق و بی ثبات کردن آن در ماه های گذشته داشته است.
در افغانستان حامد کرزای بدون شک از کنار رفتن ملک حمد سرخوش است. قطر بیش از یک سال است که طالبان یعنی مهم ترین مخالفان سیاسی کرزای را در دوحه میزبانی می کند. در حالی که امریکایی ها با طالبان وارد مذاکره شده اند دولت افغانستان اعلام کرده است که وارد این مذاکرات نخواهد شد تا زمانی که طالبان خود را به عنوان بخشی از جامعه سیاسی افغان تعریف کند. در واقع تا آنجا که به افغانستان مربوط می شود قطر اصلی ترین حامی کسانی بوده است که خواهان یک دولت ضعیف هستند.
ما هنوز نمی دانیم در دوحه چه اتفاقی افتاده است. ولی می دانیم تعداد کسانی از این اتفاق خوشحالند با آنها که دلشان برای پادشان قطر تنگ می شود قابل قیاس نیست.
