به گزارش خط نیوز ؛
وقتی بشار الجعفری نمایندهی سوریه در سازمان ملل در جلسات شورای امنیت حرف میزند، میتوان بلاغت و متانت را در سخنانش دید. این داستان دربارهی رفتارهای شخصیاش هم صادق است. جعفری خیلی روان به ۴ زبان صحبت میکند، کما اینکه سه مدرک مختلف دکترا هم دارد. سرآغاز مسیر دیپلماتیکش را که بجویی به ۳۰ سال پیش میرسی. این مرد، خیلی چیزها دارد که بگوید، خیلی بیش از آنکه در ۳۰ دقیقه وقتی که در جلسات سازمان ملل دارد بتواند همهاش را بیان کند. آنچه در پی میآید ترجمهی کامل مصاحبهی خبرنگار مستقل بینالمللی «اوا بارتلیت» با بشار الجعفری است که در نشریه الاخبار لبنان منتشر شده. بارتلیت، مصاحبه را از گفتگو دربارهی نمایشگاه عکسهای یک عکاس سوری اهل حلب که درست در همان روز مصاحبه در مقر سازمان ملل افتتاح شده بود آغاز میکند: *چطور این نمایشگاه توانست متولد شود؟-از زمان آغاز آنچه «بحران سوریه» خوانده میشود، این اولین حرکت تنشزدایانه سازمان ملل محسوب میشود. در طول این چهار سال من با جدیت مشغول تلاش بودم که بشود کاری در سازمان ملل صورت داد. هر بار که خواستیم کاری بکنیم، مواجه شدیم با حجم عظیمی از کاغذبازی و بهانه و عذرخواهی و محرومیت از حقوقمان و ندیدهگرفتن و ... . خیلی خوشوقتم که بالاخره توانستیم این نمایشگاه را برپا کنیم. این نمایشگاه تصویر عمومی سوریه را نشان میدهد ولی بر روی آنچه بر حلب (یعنی دومین شهر بزرگ سوریه پس از دمشق) گذشته تمرکز کرده است. این نمایشگاه دربارهی سوریه است و ملت سوریه. دربارهی حکومت سوریه یا مخالفین سوریه یا گروههای جنایتار ائتلاف مخالفین سوری [ارتش آزاد] یا داعش نیست. این عکسها دربارهی سویه است، دربارهی آنچه در حلب روی داده. عکسهایی که نمیشود انکارشان کرد.
*فکر میکنی چرا سازمان ملل الان اجازه داد این نمایشگاه برگزار شود؟ خودت گفتی که پیش از این هر وقت می خواستی نمایشگاهی برگزار کنی اجازه نمیدادند.-نمایندگی سعودی، نمایندگی فرانسه، نمایندگی دانمارک، نمایندگی انگلیس، نمایندگی آلمان و ... همهشان فعالیتهایی از این دست ضد حکومت سوریه در مقر سازمان ملل صورت داده بودند. هر بار که از این موضوع شکایت میکردیم میگفتند: «شما هم میتوانید همین کار را بکنید.» ما این بار گفتیم «این نمایشگاه را داریم». با این حرف خلع سلاح شدند. این بار نمیتوانستند بگویند نه (میخندد) چون دائم میگفتند «تو هم میتوانی همین کار را بکنی». ضمن اینکه ما به آلمان یا فرانسه یا کشورهای دیگر حمله نکردهایم، فقط حقیقت موجود در کشورمان را به تصویر کشیدهایم.
*تو نمایندهی جمهوری عربی سوریه در سازمان ملل هستی، سویه هم که بخش مهمی از اخبار را به خود اختصاص داده است. از تو دعوت میکنند که در شبکههای بزرگ تلویزیونی حضور پیدا کنی؟-من به صورت اساسی با رسانهها در سازمان ملل و از طریق stakeout (همان تریبون رسانهای مخصوص دیپلماتها وسفرا) مرتبطم. گهگاهی هم در شبکههای تلویزیونی حضور پیدا می کنم. ولی اگر راستش را بخواهی، این شبکهها وقتی مصاحبه را ضبط میکنند، بیست دقیقه حرف میزنی ولی فقط ۲۰ ثانیه یا ۱۰ ثانیهی آن را که با حرف های خودشان متناسب باشد پخش میکنند. خودت که مصاحبههای اندرسون کوپر و کریستین امانپور و دیگران را دیدهای. اینها دائما تلاش میکنند با حقیقت بازی کنند. همهی تلاششان را میکنند که بحث را از مسیر اصلیاش منحرف کرده و به جزئیات منفی و کوچک بکشانند تا مجموعا تصویری منفی از آنچه من میگویم در ذهن مخاطب نقش ببندد. در عین حال همان موقع که من مشغول صحبتم گاهی یک تکه فیلم با رویکرد منفی درباره وقایع سوریه پخش میکنند تا حکومت سوریه را به فلان کار و بهمان کار متهم کنند. این یعنی آنکه به صورت غیرمستقیم به بینندهها میگویند این سفیر، حقیقت را نمیگوید. میبینی چطور با حقیقت بازی میکنند؟ مثلا کریستین امانپور موقع مصاحبه با من علنا دربارهی سلاح شیمیایی دروغ میگفت. رسما دروغ میگفت. یک ذره از حقیقت را بیان نمیکرد. به همین خاطر به او گفتم: «یک چیز را میدانی؟ تو خودت هم یک نوع سلاح کشتار جمعی هستی! چون افکار عمومی را مسموم و فکرشان را از نکات اساسیای که میگویم منحرف میکنی.»
*در حال حاضر اجازهی بیرون رفتن از شعاع ۴۰ کیلومتری از مقر سازمان ملل را نداری. چطور چنین محدودیتی را توجیه میکنند؟-بله همینطور است. هیچ دلیلی برای این کارشان به من ارائه نکردهاند، هیچ توضیحی هم ندادهاند. فقط به من اخطار دادند که از این لحظه به بعد اجازه ندارم از شعاع ۴۰ کیلومتری دورتر بروم. این یک تصمیم حاکمیتی آمریکا است. درحالیکه من سفیرم در سازمان ملل نه در آمریکا. آنها دارند از این موضوع [که مقر سازمان ملل در آمریکا است] سوء استفاده میکنند. در کل این مسئله توجیه معقولی ندارد. من طبق توافقنامهی دیپلماتیک وین حق رفت و آمد دارم. ولی اگر آنها میخواهند اینطور رفتار کنند، بگذار بکنند!
*حالا که بحث از سفر شد، اخیرا گزارشی منتشر شد مبنی بر اینکه یک شکایتنامهی رسمی تسلیم سازمان ملل کردهای و در آن از سناتور جان مک کین و برخی سران کشورها که به صورت غیر قانونی به سوریه سفر میکنند و با تروریستها جلسه میگذارند شکایت کردهای.-بله. این مسئله در رسانهها، خبری شد. من نمیخواستم این نامه خبری شود و فقط خواستم که با اعضای شورای امنیت در میان گذاشته شود ولی به هر حال به بیرون درز کرد. اما من تأیید میکنم، بله. من این نامه را ارسال کردم تا نظر دبیر کل و اعضای شورای امنیت را به این مداخلهی آشکار و وحشتناک در امور داخلی کشورم و همچنین زیرپا گذاشتن حق حاکمیت ملی ما از طریق عبور غیرقانونی از مرزهای کشور، جلب کنم.
در این نامه تنها چند اسم مشخص ذکر شده بود، درحالیکه تعداد این قبیل افراد هزاران نفر است. ما فقط چند اسم را ذکر کردیم، از جمله سناتور آمریکایی جان مک کین که میرود و با داعش در حلب جلسه میگذارد. در تصویر یکی از این جلسات، شخصی از داعش و افرادی از دیگر مجرمین «میانهرو» دیده میشود. سلاحهای آمریکایی که به این مجرمین «میانهرو» داده میشد آخرش سر از دست جبهة النصرة و داعش در آورد. البته میدانی که همهی اینها «میانهرو»اند! یا مثلا وزیر خارجهی اسبق فرانسه برنار کوشنر به صورت غیرقانونی وارد سوریه شد. اصلا میتوانی تصور کنی؟! سناتوری از آمریکا و یک وزیر فرانسوی و نیروهای اطلاعاتی ترکیه و ... [به صورت غیرقانونی وارد یک کشور میشوند] و بعدش هم میآیند میگویند: «میدانید، ما بینهایت دربارهی گسترش تروریسم نگرانیم!»
*چند باری شاهد بودیم که هنگام سخنرانی تو در جلسات سازمان ملل ناگهان «مشکل فنی» در میکروفونات به وجود آمد و صدا قطع شد. یا مثلا پخش ویدئویی جلسه ناگهان با «مشکل فنی» مواجه شد که هیچ تفسیری ندارد.-این مسئله چندین بار اتفاق افتاده است. من تنها سفیر در تاریخ سازمان ملل از سال ۱۹۴۵ تا کنون هستم که سخنرانیهایش قطع می شود یا اساسا ضبط نمیشود. این مسئله تا پیش از این در جلسات سازمان ملل مطلقا سابقه نداشته است. حتی دو مورد از سخنرانیهایم بالکل ضبط نشدند. یک مرتبهاش وقتی بود که سفیر در کرسی رئیس مجمع عمومی نشسته بود و جلسه را اداره میکرد. چیزی که قضیه را زشتتر میکرد آن بود که خود بان کی مون هم در سالن نشسته بود و این حرکت رئیس جلسهی مجمع عمومی را تأیید کرد. این مسئله باعث عکسالعمل منفی خیلی از سفرا شد که دخالت کردند ولی دبیرکل و رئیس مجمع عمومی بیطرف نبودند. این مسئله از همان روزهای اول، با توجه به کارهای زشتشان مشخص بود.
این مسئله فقط مختص به من است. مثلا هر بار که من در جلسهی شورای امنیت صحبت میکنم، یک مترجم بد انتخاب میکنند که از ترجمهی کامل آنچه میگویم ناتوان باشد، به همین دلیل مردم پیام من را درک نمیکنند. این کار را عمدا میکنند. یک روز قرار بود در جلسهی شورای امنیت صحبت کنم، یک از کارمندان سازمان ملل را دیدم که داشت با مترجمین صحبت میکرد. دستش را حرکت داد و با این کار از دو مترجم خواست جایشان را عوض کنند. این را با دو چشم خودم دیدم. آن مترجمی که خوب بود را با یک مترجم بد عوض کردند و با این کار، تضمین کردند پیام من به صورت کامل منتقل نشود. این کار را در جلسات مجمع عمومی هم تکرار میکنند.
سازمان ملل اعتبار خود را از دست داده است. خیلی از آرمانها و مبانی مؤسسینش را دور شده است. سازمان مللی که امروز میبینیم هیچ ربط و شباهتی به آنچه در منشور ملل متحد آمده است ندارد. وقتی که یکی از هیئتهای پاسدار صلح سازمان ملل اشتباهی مرتکب میشود، مثلا نیروهای صلحبان سازمان ملل در جولان اشغالی سوریه (اندوف)، مسئولان سازمان ملل این خطاها را لاپوشانی میکنند و اطلاعات این امر را با شورای امنیت در میان نمیگذارند. مثلا اسرائیل در حال حاضر با جبهة النصرة در جولان همکاری میکند. به تروریستها کمک میکند و زخمیهایشان را در بیمارستانهای اسرائیل درمان میکند. تلویزیون اسرائیل نتانیاهو را در حال عیادت از آنها نشان داد ولی گزارش دبیرکل سازمان ملل کماکان این مسئله را نفی میکند و به دنبال راهحلی برای این مسئله نیست و به وجود همکاری بین اسرائیل و تروریستهای حاضر در جولان اذعان نمیکند.
*این مسئله خیلی مهم است، خصوصا که رسانهها[ی غربی-عربی] رئیس جمهور اسد را متهم میکنند که به نوعی مسئول ایجاد داعش و دیگر گروههای تروریستی است. واقعا مسئول گسترش تروریستها در سوریا کیست؟-حتما آن گزارشهای نگرانکننده را خواندهای که میگوید داعش از پادگان بوکا سر برآورد، همان زندان معروف آمریکاییها در عراق. بغدادی، خلیفهی داعش، در بوکا زندانی بود و آمریکاییها بودند که او را آزاد کردند نه رئیس جمهور سوریه. کسانی که در پاریس کشتار به راه انداختند در سوریه میجنگیدند و حالا به فرانسه بازگشته بودند. خود فرانسه به آنها اجازه داده بود که به سوریه و عراق بروند، جایی که افراد بسیاری را کشتند، و سپس به صورت طبیعی [و قانونی] به فرانسه بازگشتند و پلیس فرانسه هم به آنها اجازهی ورود داد. اینها همان تروریستها هستند اما وقتی سوریها را میکشند خوبند و وقتی فرانسویها را میکشند بداند.
در سال ۲۰۱۲ وزیر خارجهی فرانسه لوران فابیوس خودش گفت که جهادیون (آن موقع آنها را تروریست نمیخواند) دارند امتحان خوبی پس میدهند. فکرش را بکن این حرف را وزیر خارجهی فرانسه زد! وزیر خارجهی یک عضو دائم شورای امنیت که مأموریتش حفظ امنیت و صلح جهانی است. در توصیف کارهای کثیف آنها گفت که دارند امتحان خوبی پس میدهند.
وزیر کشور وقت فرانسه (که امروز نخستوزیر فرانسه است و بالای سر اجساد کشتهشدههای پاریس گریه میکنند) آن روز چه گفت؟ آن روزها وزیر کشور فرانسه گفت: «هیچ کاری نمیتوانم بکنم تا مانع سفر جهادیون فرانسوی به سوریه برای انجام فریضهی واجب جهادشان شوم.» وزیر کشور فرانسه نمیتواند کاری بکند تا جلوی تروریستهایی که از فرانسه به سوریه میآیند تا سوریها را بکشند بگیرد! و طبعا این تروریستها از طریق ترکیه وارد خاک سوریه میشدند. چرا نمیتواند؟ به دلیل آزادی بیان، آزادی نمیدانم چه ... آزادی دروغگویی: «نمیتوانم جلویشان را بگیرم!»
البته الان دیگر میتواند جلویشان را بگیرد چون عواقب کاری که آن موقع کرده بود را دارد درک میکند. ما پیش از این در صحبتهایمان به آنها هشدار دادیم و گفتیم: با برگهی تروریستها بازی نکنید، چون به سمت خودتان کمانه میکنند. آن موقع خیال کردند که ابرقدرتند و میتوانند این خطر از از سر خودشان بگذرانند. خیال کردند در مقابل وبای تروریسم در یک دژ مستحکم در امان خواهند بود.
از طرف دیگر امروز علنا میگویند که آمریکاییها و ترکیهایها اقدام به آموزش تروریستها در ترکیه در بهار آینده خواهند کرد. مسئله را علنی و بدون خجالت بیان میکنند. اردنیها هم همین کار را در پایگاههای مخفیای که در شمال آن کشور که توسط فرانسه و انگلیس و آمریکا اداره میشود انجام میدهند. این ماجرا در عربستان و قطر هم جریان دارد. این رفتار واقعا خجالتآور است. حالا با این وجود باورت میشود که مدیریت مرکز مبارزه با تروریسم سازمان ملل به عهدهی عربستان است؟ باورت میشود که تأمین مالی کمیتهی همپیمانی تمدنها (که وظیهاش گفتگو بین فرهنگها و تمدنها و ادیان مختلف است) از طرف قطر انجام میشود؟ اینها با پولهای کثیفشان سازمان ملل را میخرند.
*در بحث آثار باستانی ویران شدهی سوریه، جان کری اخیرا اشاره کرده است که آمریکا وظیفه دارد از آثار باستانی سوریه محافظت کند. با توجه به دخالت آمریکا در جنگ سوریه، نظرت درباره ی این موضع وزیر خارجه آمریکا چیست؟-این آدم به کلی از جریان واقعیتها دور است. این را یک نظامی آمریکایی که با او در ویتنام همرزم بود به من میگفت. میگفت: «این آدم از همان موقع هم از مرحله پرت بود.» البته او تنها کسی نیست که [در آمریکا] اینطور است. البته از طرف دیگر افراد پاکی هم در مجلس سنا و افراد خوبی در کنگره حضور دارند که با طرح دولت آمریکا برای حمله به سوریه مخالفت کردند. افراد خوبی هم پیدا میشوند. قانون اساسی آمریکا هم متکی به مبانی زیبایی است، البته به شرطی که اجرا شود.