به دنبال اظهارات روزهای گذشته برخی اصلاح طلبان در خصوص تشکیل یک حزب فراگیر، اکنون برخی اصولگرایان نیز بر ضرورت تشکیل حزب مشابه تاکید کرده اند.
به دنبال اظهارات روزهای گذشته برخی اصلاح طلبان در خصوص تشکیل یک حزب فراگیر، اکنون برخی اصولگرایان نیز بر ضرورت تشکیل حزب مشابه تاکید کرده اند.
به گزارش گروه سیاسی صراط، آن گونه که نایب رییس جبهه پیروان خط امام و رهبری گفته طرح تشکیل حزب فراگیر اصولگرا توسط محمدرضا باهنر مطرح شده است.
به گفته محسن کوهکن٬ "حزب فراگیر اصولگرایی قطعا با هدف ایجاد چتری همگانی برای تمامی طیفهای اصولگرا خواهد بود تا آنها را درراستای وحدت بیشتر دور یکدیگر جمعکند."
تناقض های همیشگی
بحث تشکیل حزب فراگیر بارها و در مقاطع مختلف تاریخی جمهوری اسلامی مطرح شده و هر بار به نوعی مسکوت مانده است.
یکی از مهم ترین لازمه های چنین اقدامی احتمالا تجمیع احزاب و تشکل های کوچک و ادغام آنهاست اما ظاهرا شخصیت های سیاسی علاقه ای به از دست رفتن تشکیلات اولیه خود ندارند و حتی تشکیل چنین حزبی را نیز در کنار حفظ احزاب پیشین خود دنبال می کنند.
هم اکنون جبهه پیروان خط امام و رهبری مهم ترین مرکز فراگیر اصولگرایان به شمار می رود که ۱۴ تشکل اصولگرا در ان عضویت دارند اما شامل تمامی گروه های تاثیرگذار اصولگرا نیست. حزب موتلفه اسلامی و جامعه اسلامی مهندسان به عنوان دو تشکل مهم اصولگرا در این جبهه عضو هستند اما تشکل های مهمی چون جامعه روحانیت مبارز، جمعیت ایثارگران و... خارج از این جبهه قرار گرفته اند.
کوهکن با بیان اینکه برای تغییر در ساختار جبهه پیروان خط امام و رهبری برنامههایی وجود دارد٬ گفته است "جبهه پیروان خط امام و رهبری حزب نیست و تنها هماهنگکننده برنامههای ۱۶ تشکلی است که زیر چتر این جبهه قرار دارند٬ اما برنامهریزی درجهت تغییر ساختاری در حال تدوین شدن است."
بلافاصله بعد از این سخنان، سید کمال سجادی سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری هر گونه تغییر در ساختار جبهه را رد کرده است. به گفته او، "اواخر سال پیش دو، سه تشکل به عضویت جبهه پیروان پیوستند، اما ساختار جبهه براساس مسیر گذشته دنبال می شود و هیچ بحثی مبنی بر تغییر ساختار مطرح نشده است."
او درباره اینکه آیا این احتمال وجود دارد که در صورت تشکیل حزب فراگیر از سوی محمد رضا باهنر، این جبهه در حزب فراگیر تعریف شود افزوده است "معتقدم با روی کارآمدن دولت حسن روحانی، احزاب از توانایی و قدرت بالایی برخوردار میشوند و به احتمال زیاد دو،سه حزب جدید تشکیل خواهد شد. اما حزب فراگیر که باهنر به دنبال آن بود در حاشیه قرار گرفت."
سجادی در خصوص نحوه تشکیل حزب فراگیر نظر دیگری دارد. او گفته است "بنده به باهنر گفتم که در صورت تشکیل احزاب فراگیر، احزاب فعال که در زمان فعالیت حزب جمهوری اسلامی زیر شاخههای آن را تشکیل میدادند میتوانند در قالب حزب فراگیر قرار گیرند. به همین جهت بنده در حال حاضر تشکیل حزب فراگیر را لازم میدانم."
این در حالی است که در اردوگاه اصلاح طلبان نیز تناقض های مشابهی دیده می شود. اگرچه برخلاف اصولگرایان تقریبا تمامی احزاب اصلاح طلب در ذیل یک جبهه واحد یعنی جبهه اصلاحات تعریف شده اند اما در آنجا نیز واکنش های چندان مثبتی به اقدام محمدرضا عارف برای تشکیل حزب فراگیر بروز داده نشده است. در یکی از این واکنش ها، ژاله فرامرزیان رییس دورهای پیشین شورای هماهنگی جبهه اصلاحات تأکید کرده است "شورای هماهنگی جبهه اصلاحات یک نهاد مستقل و باسابقه است و قصد پیوستن به هیچ حزبی را ندارد."
۴، ۵ حزب قدرتمند
سخنگوی جبهه پیروان در حالی از تشکیل حزب فراگیر توسط باهنر به سردی استقبال کرد که خود باهنر اعلام کرده اعتقادی به تشکیل حزب با محوریت افراد ندارد.
باهنر گفته است "اگز بنا باشد برای تاسیس یک حزب، محور یک آدم باشد؛ حتما این حزب سرانجامی مانند باقی احزاب خواهد داشت. از این رو باید تفاهمی وجود داشته باشد. ۴ یا ۵ حزب قدرتمند باید داشته باشیم."
به گفته او، "تشکیل حزب فراگیر از آرزوهای ما است. نظام مردم سالاری ما نیاز به چند حزب فراگیر و قدرتمند دارد. هم اکنون بیش از ۲۰۰ گروه و جریان سیاسی فعال از وزارت کشور مجوز گرفته اند ولی این احزاب، احزابی نیستند که حرف سنگین با آرای ۴۰ درصدی داشته باشند."
سخنان باهنر در واقع بیان بخش عمده ای از مشکلات کار حزبی و تشکیلاتی در ایران است. احزاب زیادی وجود دارند اما هیچ یک از آنها ثبات و تاثیرگذاری لازم را ندارند.
برخی افتخار می کنند که حرکت حزبی را قبول ندارند
مشکل دیگری که در راستای تشکیل چنین احزابی وجود دارد نگاهی است که میان برخی سیاسیون ایرانی رایج شده و بر اساس آن هرگونه اقدام حزبی و جناحی مردود و "ضدمردمی" شمرده می شود. این افراط تا جایی است که اصولا "کار سیاسی" در نزد این دسته از سیاستمداران، عنوانی است که به شدت از آن دوری می جویند.
علی لاریجانی، رییس مجلس چندی پیش در این خصوص گفت که "امروز به خوبی ملاحظه می کنید که فقدان تشکیلات مکتبی سیاسی چقدر مسیر مردم سالاری در کشور را با افت و خیز مواجه کرده است."
به گفته لاریجانی، " باید پذیرفت حضور احزاب و تشکیلات هم در تربیت کادر ورزیده جهت خدمت و هم تدوین برنامه کاری برای نظام های مردم سالار ضرورت دارد. در غیر این صورت تحقق دموکراسی تا حدی خام و هزینه اداره کشوربه دلیل نبود برنامه مدون و عدم تربیت کادر سیاسی لازم زیاد می گردد."
لاریجانی افزود "شهید بهشتی از ابتدای انقلاب این ضرورت را به خوبی درک کرد و به همراه سایر رهبران حزب جمهوری اسلامی نقیصه ها را رفع نمود، متاسفانه حرکت سیاسی کشور در سه دهه اخیر در جهت عمیق تر نمودن ایده های شهید بهشتی در غنابخشی به تشکیلات سیاسی موفق نبوده و تاسف آورتر اینکه مبارزه و تخریب احزاب و تشکیلات نوعی ژست دروغین مردم پسند به خود گرفته است."
به گفته او، "گاهی برخی از رجال سیاسی متاسفانه افتخار می کنند که حرکت حزبی و تشکیلاتی را قبول ندارند و چنین تفکری یا کج اندیشی است و یا رندی."
با این وجود به نظر می رسد تشکیل احزاب فراگیر در کشور با توجه به نوع نگاه غالب سسیاستمداران به حزب و کار تشکیلاتی با دشواری های بسیار زیادی مواجه است.
اولین قدم در این راستا، پذیرش سازوکار و حزب جدید و انحلال احزاب کوچک پیشین و فعالیت در قالب حزب فراگیر جدید است؛ در غیر این صورت، تشکیل حزب جدید، هرچند عنوان فراگیر را یدک بکشد، در واقع اضافه شدن یک تشکل موازی جدید در صحنه سیاسی کشور است و اتفاق جدیدی محسوب نمی شود.