رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی از قدردانی مقام معظم رهبری از پدیدآورندگان «فرهنگ جامع زبان فارسی» و تقدیم هدیه معظم له به آنها خبر داد.
مراسم تقدیر از پدیدآورندگان فرهنگ جامع زبان فارسی سه‌شنبه ۱۸ تیرماه در فرهنگستان زبان و ادب فارسی و با حضور غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان، علی‌اشرف صادقی، مدیر گروه فرهنگ‌نویسی، ابوالفضل خطیبی، معاون گروه فرهنگ‌نویسی و شماری از اعضای پیوسته و وابستۀ فرهنگستان از جمله استاد احمد سمیعی (گیلانی)، سلیم نیساری، محمود عابدی، محمدرضا نصیری و همچنین جمعی از پژوهشگران در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد.
در ابتدای این مراسم علی‌اشرف صادقی در سخنانی گفت: بنده بسیار خوشحالم که جلد اول فرهنگ جامع زبان فارسی، با حمایت‌های دکتر حداد عادل، چاپ شد. ایشان همیشه توصیه‌های اکید می‌کردند که تمام امکانات در اختیار گروه فرهنگ‌نویسی قرار بگیرد و بنده هم در اینجا از ایشان تشکر می‌کنم. همینطور از آقایان دکتر نصیری و دکتر دبیرمقدم و از تمام کسانی که در فرهنگستان ما را یاری کردند سپاسگذاری می‌کنم. ان‌شاءالله از این به بعد هم بتوانیم آهنگ تعریف‌نگاری و آهنگ انتشار جلدهای بعدی فرهنگ را سریع‌تر کنیم.
دکتر صادقی در ادامه با نام بردن از تمامی بخش‌های گروه فرهنگ‌نویسی و مسئولان این بخش‌ها و وظایف آنها، از زحمات و خدمات آنان سپاسگذاری کرد.
پس از آن غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در سخنانی گفت: بنده هم انتشار جلد اول فرهنگ جامع زبان فارسی را به همه تبریک می‌گویم، به‌خصوص به دکتر علی‌اشرف صادقی و گروه فرهنگ‌نویسی.
وی با بیان اینکه «از مژده‌هایی که در ماه‌های اخیر مرا بسیار خوشحال کرد، مژدۀ انتشار این فرهنگ بود» افزود: من سال‌ها بود که در انتظار انتشار این فرهنگ بودم. با همۀ احترامی که برای مرحوم علی‌اکبر دهخدا قائلیم، به این نکته هم اعتراف می‌کنیم که روا نیست در یک کشور هفتاد سال بگذرد و فرهنگ جامع دیگری تألیف نشود.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: من یک بار فهرست انتشاراتی کشورهای خارجی را نگاه می‌کردم و دیدم مثلاً به زبان انگلیسی در هر فصلی یک فرهنگ جدید لغت از ناشران مختلف منتشر شده است. این کثرت فرهنگ‌نویسی از نظر من نشانۀ زنده بودن این زبان بود. از خود پرسیدم که چرا در زبان فارسی خبری نیست! فاصلۀ بین لغت‌نامۀ دهخدا و فرهنگ فارسی معین و فرهنگ بزرگ سخن را ملاحظه کنید! اینها هر کدام حد‌اقل ۳۰ سال با یکدیگر فاصله دارند. علاوه بر اینکه معین و سخن هیچ‌یک ادعای جامع بودن نداشتند. در این سال‌ها تحولات بسیاری در فقه‌اللغه و ریشه‌شناسی و واژه‌شناسی و واژه‌گزینی و زبان‌شناسی پیش آمده، و همچنین لغات تازه‌ای به زبان افزوده شده و باید از خود بپرسیم که جای اینها کجاست! خصوصاً پس از انقلاب اسلامی من می‌دیدم که نیاز به فرهنگ‌های دوزبانه به وجود آمده و خیلی از کشورهای دیگر برای اینکه بتوانند از زبان فارسی و منابع آن استفاده کنند به‌شدت به یک فرهنگ مرجع نیاز دارند.
حدّاد عادل سپس با اشاره به تاریخچۀ تأسیس گروه فرهنگ‌نویسی اضافه کرد: از سال اولی که فرهنگستان زبان و ادب فارسی تأسیس شد و مرحوم حبیبی جلسات شورا را اداره می‌کردند، یکی از وظایفی که تصور می‌شد بر عهدۀ فرهنگستان است، تألیف فرهنگ جامع زبان فارسی بود و بالاخره پس از مدت‌ها بحث و بررسی رأی همگان بر این شد که این کار، کار دکتر علی‌اشرف صادقی است. در داخل و خارج کشور هم همۀ استادانی که اهل این فن هستند تصدیق می‌کنند که این انتخاب شایسته بوده است.
وی ادامه داد: این کتاب بشارت‌دهندۀ یک فرهنگ ۲۵ جلدی و شاید ۳۰ جلدی در زبان فارسی است. تا کنون، بدون اغراق، در زبان فارسی فرهنگی با این‌همه انضباط علمی و جامعیت تألیف نشده است. از جملۀ مواردی که این فرهنگ و جامعیت آن را منحصربه‌فرد می‌کند یکی اینکه حرف «آ» در حدود ۱۲۰۰-۱۳۰۰ صفحه شده است؛ دیگر اینکه ریشه‌شناسی لغات در آن به دست داده شده و همچنین شواهدی از قرون مختلف برای هر لغت ذکر شده، و دیگر ویژگی‌های خاص این فرهنگ. به‌عنوان مثال لغت «آتش» و ترکیبات آن خود کتابی است در حدود ۲۵۰ صفحه. من معتقدم که این فرهنگ، یک فرهنگ مرجع در تمام دنیا خواهد شد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در بخش پایانی سخنان خود بیان کرد: بنده هم از گروه فرهنگ‌نویسی و تمام گروه‌هایی که با آنها همکاری کردند تشکر می‌کنم. همۀ ما آرزومندیم که این کار با سرعت پیش برود. هجده سال کمابیش طول کشید تا جلد اول این فرهنگ منتشر شود که البته در شروع کار امری طبیعی است. ان‌شاءالله گروه فرهنگ‌نویسی جلدهای بعدی را سریع‌تر به دست ما خواهند رساند و خواهیم توانست سالانه بیش از یک جلد منتشر کنیم. ما هم برای سلامتی و طول عمر دکتر صادقی دعا می‌کنیم و همین طور برای سرعت در گروه فرهنگ‌نویسی. تعداد کتاب‌هایی که به اهمیت این کتاب باشد و در این سال‌ها منتشر شده باشد به تعداد انگشتان دست نیست.
حداد عادل گفت: به همین جهت وقتی‌که این کتاب چاپ شد من وظیفۀ خود دانستم که یک خسته‌نباشیدِ غیرلفظی هم به دست‌اندرکاران آن گفته باشم. این بود که جلد اول را به خدمت مقام معظم رهبری بردم و ایشان هم کتاب را ملاحظه کردند و هدیه‌ای نیز برای گروه فرهنگ‌نویسی فرستادند و پیغام دادند که از جانب من از پدیدآورندگان فرهنگ جامع زبان فارسی تشکر شود. من هم از جانب ایشان از همۀ شما تشکر می‌کنم.
محمد دبیرمقدم، عضو پیوسته و معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان، آخرین سخنران این مراسم بود که در سخنانی کوتاه اظهار کرد: من هم به گروه فرهنگ‌نویسی تبریک می‌گویم. این فرهنگ، فرهنگی است پیکره‌بنیاد. پیکرۀ این گروه هم برای گروه فرهنگ‌نویسی سودمند است و هم برای دیگر پژوهش‌های ادبی و زبانی و باید بخشی باشد از پیکرۀ جامع زبان فارسی که تمام مراکز علمی و دانشگاهی در سراسر ایران از آن بهره‌مند شوند. خانم دکتر شمس‌فرد، مدیر گروه زبان و رایانۀ فرهنگستان، کار بزرگی را در تهیۀ این پیکره آغاز کردند. درحقیقت موانع بسیار بزرگی در این راه وجود داشت که یک‌به‌یک از سر راه برداشته شدند. من هم امیدوارم که روزی برسد که ببینیم تمام مجلدات این فرهنگ به چاپ رسیده است و آرزو می‌کنم که دکتر صادقی و همکارانشان تندرست و سلامت باشند.
در پایان این مراسم هدایای مقام معظم رهبری توسط حدّاد عادل، صادقی و دبیرمقدم به پژوهشگران و دست‌اندرکاران گروه فرهنگ‌نویسی تقدیم شد.
