کد مطلب: 57641
چهارشنبه ۲۴ بهمن ۱۳۹۷ ساعت ۱۱:۴۵
ایران جوان را قبل از پیر شدن دریابید!
بعد از هشدار رهبر انقلاب در خصوص کاهش جمعیت مهندسی شده در کشور، جامعه نسبت به این مسئله حساس شد و خانواده‌ها فرزندآوری را جدی گرفتند و در سایه بهانه‌های پزشکی و مسائل اقتصادی، مهاجرت و توزیع نامناسب و کارشکنی کارفرمایان، الگوی جمعیت را اندکی متحول کردند، اما در این میان بودند افراد و جریان‌هایی که رشد سینوسی جمعیت و روند کاهشی بعد از افزایشی آن را یک امر طبیعی می‌دانستند و کاهش غیرمنطقی جمعیت را در تعریف پنجره جمعیتی جا می‌کردند. شهلا کاظمی پور، جمعیت شناس و جزو پیش‌قراولان جریان یادشده بود. وی اخیراً نسبت به بی‌توجهی به کارکرد پنجره جمعیتی در کشورمان هشدار داده و خواستار استفاده هر چه سریعتر از این پنجره به نفع امنیت اقتصادی شده است. به گفته او سال۱۴۱۵ کشورمان سالخوردگی بالای ۲۰درصد جمعیت را تجربه خواهد کرد که از الان باید فکری برای آن کرد.
به گزارش خط نیوز: ۱۲ سال است ایران در دوران پنجره طلایی جمعیت به‌سر می‌برد و سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها در دوره‌ای که پنجره جمعیتی باز است، بسیار حساس و کلیدی است و با توجه به اینکه حدود ۷۰درصد جمعیت کشور بین ۱۵ تا ۶۵ سال قرار دارند، این شرایط می‌تواند یک جهش اقتصادی در ایران ایجاد کند. برای این مسئله هم تجربه معجزه اقتصادی در کشور‌های جنوب شرقی آسیا در استفاده از پنجره طلایی جمعیت را می‌توان مثال زد.
کاهش جمعیت و نرخ بیکاری بالاتر از میانگین جهانی!
طبق اعلام سازمان بین‌المللی کار میانگین نرخ بیکاری در جهان حدود۵/ ۸ درصد است و براساس آخرین آمار، نرخ بیکاری ایران در سال ۱۳۹۵ حدود ۴/ ۱۲ درصد بود که بیش از میانگین جهانی است. از سوی دیگر چنانچه ماهیت رشد اقتصادی کشور همانند سال قبل باشد، تا سال ۱۴۰۰ نه تنها شاهد کاهش بیکاری نخواهیم بود، بلکه روند افزایش بیکاری را در سال‌های پیش رو خواهیم داشت. طبق برآورد‌ها برای اینکه وضعیت نرخ بیکاری جاری بیشتر نشود باید سالانه حدود ۶۸۵ هزار شغل در کشور ایجاد شود. این در حالی است که وضعیت بازار کار کشور به روشنی نشان می‌دهد سیاست‌گذاری‌های بازار کار ایران تاکنون توفیق لازم را نداشته است. از طرفی به نظر می‌رسد دولت زیر فشار عملکرد خود در عرصه‌های جهانی، پولی و بانکی به آخرین مسئله‌ای که فکر می‌کند بهره‌برداری از پنجره جمعیتی است. علاوه بر اینکه با جابه‌جایی دایره سن جوانی سعی می‌کند در معادلاتی که یک مؤلفه آن‌ها جوانان هستند تغییراتی ایجاد کند.
عقب‌نشینی نظریه‌پردازان کاهش جمعیت
شهلا کاظمی پور، جمعیت‌شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، از جمله مدافعان نظریه پنجره جمعیتی بود که هرگونه واکنش سریع به کاهش جمعیت را غیرعلمی و تغییر الگوی فرزندآوری خانواده‌ها را غیرضروری می‌دانست. وی به تازگی در گفت و گو با رسانه‌ها با بیان اینکه سال‌ها است پنجره جمعیتی در کشور ایجاد شده و می‌توان از آن برای شکوفایی اقتصادی استفاده کرد، گفت:، اما متأسفانه از فرصت بهره‌وری سهم فعال استفاده کافی نمی‌شود. وی درخصوص پنجره جمعیتی که چندین سال است در ایران ایجاد شده‌است، گفت: کشور‌هایی که روند گذار جمعیتی را طی می‌کنند اغلب با این پدیده مواجه می‌شوند. در برخی کشور‌ها شاخص‌های جمعیتی برابر با هم کاهش یا افزایش می‌یابد، اما در کشور‌هایی که شاخص‌های جمعیتی با فاصله از یکدیگر کاهش و افزایش داشته باشند، پنجره جمعیتی ایجاد می‌شود.
کاظمی‌پور با بیان اینکه در حال حاضر برخلاف دهه شصت موالید کشور روندی کاهنده را پیش گرفته است، تصریح کرد: در سال‌های اخیر مرگ و میر همچنان رو به کاهش است و نسل دهه ۶۰ که با عنوان انفجار جمعیت عنوان می‌شد، به مرور در حال بزرگ شدن و حرکت به سوی پیری در دهه‌های آینده هستند. متأسفانه در سال‌های اخیر با کاهش باروری روبه‌رو بوده‌ایم و پیری جمعیت در حال شکل‌گیری است. وی تصریح کرد: جمعیت فعال به افرادی گفته می‌شود که ظرفیت بالایی برای فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی داشته باشند و میانگین سنی این افراد نیز ۱۵ تا ۶۴ سال است.
۱۷ سال دیگر پنجره جمعیتی بسته می‌شود
این جمعیت شناس با بیان اینکه پنجره جمعیتی معمولاً حدود ۳۰سال در کشور‌ها به طول می‌انجامد و این فرصت از سال ۸۵ در کشور شروع و تا سال ۱۴۱۵ ادامه خواهد داشت، عنوان کرد: سال ۱۴۱۵ کشور از پنجره جمعیتی خارج و به سمت سالخوردگی می‌رود و سهم جمعیت فعال نیز پس از آن سال به سمت کاهش خواهد رفت.
وی گفت: با ادامه روند کنونی و حرکت به سوی سالخوردگی، جمعیت سالمند کشور به بالای ۲۰ درصد خواهد رسید. وی با بیان اینکه پنجره جمعیتی فرصتی برای شکوفایی اقتصادی و رشد کشور‌ها محسوب می‌شود، عنوان کرد: همه کشور‌هایی که این دوره زمانی را تجربه کرده‌اند به خوبی از آن استفاده کرده و در حال حاضر به شکوفایی اقتصادی رسیده‌اند. کشور ژاپن نیز یکی از آن‌ها است که در این فاصله زمانی توانست با فعالیت اقتصادی رشد کند. کاظمی پور با اشاره به اینکه منظور از شکوفایی اقتصادی آن است که وقتی حجم بالایی از جمعیت فعال باشند، می‌توانند فعالیت اقتصادی داشته و موجب رشد و پیشرفت کشور شوند.
تنفس مصنوعی به جوانی ایران
این استاد دانشگاه با بیان اینکه متأسفانه در ایران با وجود گذشت ۱۲سال از این فرصت، استفاده آنچنانی برای بهره‌وری از آن نشده است، خاطرنشان کرد: متأسفانه تاکنون استفاده درست و مفیدی از این فرصت نشده است. آمار بالای بیکاری و عدم بهره‌وری از افراد شاغل موجب ادامه بهره‌وری از این پنجره جمعیتی شده است. با این حساب می‌توان گفت: تهدید تحدید جمعیت با از دست رفتن فرصت پنجره جمعیت برای رسیدن به امنیت اقتصادی، امروز بیش از گذشته مطرح است. مگر اینکه عده‌ای دانسته یا نادانسته بخواهند این پنجره را برای مدت بیشتری باز نگهدارند تا بالاخره توسعه اقتصادی را با تغییرات آن مطابقت دهند و در این مسیر مؤلفه‌های امنیتی موازنه جمعیت در دنیا را نادیده بگیرند.
منبع: روزنامه جوان
