به گزارش خط نیوز به نقل از "جهان نیوز" ـ در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی همواره شاهد كارشكنیها و دشمنیهای كشورهای غربی و برخی كشورهای عربی منطقه نسبت به جمهوری اسلامی ایران بودهایم كه برخی از این دشمنیها و كارشكنیها واكنش صریح و قاطعنامه مقام معظم رهبری را در پی داشته است، به طوری كه پس از صراحت و قاطعیت رهبر معظم انقلاب شاهد عقب نشینی و تغییر رویه در سیاستهای غرب بودهایم. چنانكه شواهد تاریخی نشان میدهد همین واكنشهای صریح و قاطعانه مقام معظم رهبری باعث زوال رویه استعمارگرانه شده است.
به عنوان مثال اخیراً، وقوع فاجعه منا و تعلل مقامات سعودی در تحویل به موقع پیكرهای جانباختگان ایرانی، مقام معظم رهبری واكنش صریح و قاطعانهای را نشان دادند كه پس از آن طرف عربی مواضعش تغییر كرد و از موضع خود عقب نشست. اما این اولین واكنش محكم مقام معظم رهبری نبود كه با عقبنشینی طرف مقابل همراه شد بلكه در گذار تاریخ موارد بسیاری واكنش صریح رهبر معظم انقلاب، طرف مقابل را ناچار به عقبنشینی كرده كه در نوشتار پیش رو به برخی از نمونههای آنها اشاره میشود:
۱- عقبنشینی غرب در قضیه میكونوس پس از نهیب رهبر معظم انقلاب
در اواخر تابستان ۱۳۷۱ یك عملیات تروریستی در «رستوران میكونوس» در مركز شهر برلین با جوسازی رسانههای غربی به بحرانی علیه ایران بدل شد كه موجبات جبههگیری غرب نسبت به جمهوری اسلامی ایران را فراهم كرد. به دنبال این حادثه دادگاه برلین طی یك حكم مغرضانه و بدون استناد، ایران را مسئول مستقیم این تیراندازی خواند در حالی كه هیچ سندی مبنی بر محكومیت ایران ارائه نكرد. به دنبال این جوسازی و به منظور تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی، ۱۲ كشور اروپایی سفرای خود را از ایران خارج كردند.
این حركت در اصل به منظور منزوی كردن ایران و با این تحلیل كه جمهوری اسلامی دچار چالش شود صورت گرفت. در ظاهر همه چیز درحال به حاشیه راندن ایران بود كه رهبر معظم انقلاب اسلامی در یك واكنش صریح، حجت را برای غربیان تمام كرده و فرمودند: «در مرحله اول، سفیر آلمان را فعلاً تا مدتى نباید راه بدهند كه به ایران بیاید. بقیه هم كه مىخواهند به عنوان یك حركت به اصطلاح آشتىجویانه برگردند، مانعى ندارد. خودشان رفتهاند، خودشان هم برمىگردند. دیدند كه رفتنشان هیچ اهمیتى ندارد.»
پس از این سخنرانی مقام معظم رهبری، كشورهای غربی كه متوجه شكست سیاست خود شدند تصمیم گرفتند تا به منظور كاستن از رسوایی ماجرای میكونوس سفرای خود را به تهران بازگردانند اما جمهوری اسلامی ایران به فرمان رهبر معظم انقلاب با بازگشت سفیر آلمان به تهران به همراه سفرای دیگر كشورها مخالفت كرد.
گرچه پس از واكنش رهبر انقلاب، سفرای غربی خواستار بازگشت به تهران شدند اما عواقب این رسوایی هرگز از دامن غرب پاك نشد. مقام معظم رهبری در سال ۱۳۷۷ در همین رابطه فرمودند: «همه اروپا با هم همدست شدند تا سرِ قضیه دادگاه میكونوس كه بنده گفته بودم چون در این قضیه، آلمان این گونه رفتار كرده است و سفرا رفتند، اگر سفرای دیگر میخواهند بیایند، بیایند؛ ولی سفیر آلمان، باید بعداً بیاید. حق ندارد با آنها برگردد؛ این حرف را از بین ببرند، كه سفیر آلمان، اگر شده با یك نفر دیگر با هم بیایند. دولت و ملت ایران ایستادند... ما مجبور به رابطه نیستیم، بلكه ما بر روی مواضع سرشار از عزت خود كه ناشی از اسلام و قدرت ملی و اسلامی ملت ایران است، میایستیم، تا همه كسانی كه بیگانه از ما هستند، احساس كنند كه در مقابل این ملت، نمیشود با قلدری حرف زد.»
۲- شكست سیاست غرب پس از موضعگیری رهبر معظم انقلاب درباره مسائل هستهای
یكی از مسائلی كه موضعگیریهای صریح رهبر معظم انقلاب تاثیر ویژهای در آن داشته و باعث عقبنشینی كشورهای غربی شده، مسئله هستهای است. موضعگیریهای رهبر معظم انقلاب در طی ۱۳ سال مناقشه هستهای كشورمان با كشورهای گروه غرب راهگشای تیمهای مختلف مذاكرهكننده ایرانی بوده و این مسئله در مذاكرات دو سال اخیر ایران با ۱+۵ نمود ویژه ای داشته است. چرا كه در این دور از مذاكرات، موضعگیریهای رهبر معظم انقلاب به عنوان خط قرمزهای راهبردی، پشتوانه محكمی برای تیم مذاكره كننده محسوب میشد. این در حالی بود كه هداف اصلی غرب توقف كامل برنامه هستهای ایران بود.
این مسئله در موضعگیری متعدد كشورهای غربی بارها تكرار میشد. به عنوان مثال در اواخر پاییز ۹۲ بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در رابطه با برنامه هستهای ایران گفت: «ما متعهدیم هر كاری كه میتوانیم برای جلوگیری از هستهای شدن ایران انجام دهیم.» لذا غرب با راهاندازی سناریویی تلاش میكرد تا این مفهوم را به جهان القا كند كه ایران به دنبال دستیابی به سلاح هستهای است لذا باید از هستهای شدن ایران جلوگیری كرد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مدیران، متخصصان و كارشناسان سازمان انرژی اتمی در فروردین ۹۳ با تاكید بر این كه فعالیتهای جمهوری اسلامی ایران در زمینه تحقیق و توسعه هستهای به هیچ وجه متوقف نخواهد شد و هیچیك از دستاوردهای هستهای نیز تعطیل بردار نیست فرمودند: «حركت علمی هسته ای، به هیچ وجه نباید متوقف و یا حتی كُند شود.»
لذا پس از قاطعیت رهبر معظم انقلاب كسانی كه برای مدت یك دهه صحبت از نابودی یا توقف كامل برنامه هستهای ایران میكردند، از موضع خود عقبنشینی كرده و با موضعگیریهای صریح رهبری مجبور به پذیرش حق هستهای جمهوری اسلامی ایران شدند. از این رو، «نیكلاس برنز» دیپلمات و از مقامات سابق وزارت خارجه آمریكا در زمان جورج دبلیو بوش رئیس جمهوری اسبق آمریكا، اعتراف كرد كه غرب در متوقف كردن برنامه هستهای ایران ناكام بوده است.
۳- ترس غرب پس از ترسیم خطوط قرمز موشكی ایران توسط رهبر معظم انقلاب
با توجه به تحریمهای تسلیحاتی علیه جمهوری اسلامی ایران و تهدیدات مداوم كشورمان توسط كشورهای گروه غرب، اتكا به توان موشكی از جایگاه ویژهای در دكترین دفاعی ایران برخوردار بوده است. لذا غرب نیز همواره به اشكال مختلف در تلاش برای اعمال محدودیت در توانایی های موشكی ایران بوده است. به عنوان مثال جی كارنی سخنگوی كاخ سفید ساعتی پس از پایان بی نتیجه مذاكرات وین ۴ اعلام كرد موضوع موشكهای بالستیك ایران باید جزو مباحث مذاكرات هستهای برای توافق جامع باشد. وی تاكید كرد كه موشكهای بالستیك جزو مباحثی هستند كه لازم است بخشی از توافق جامع درباره این چالشها و اختلاف باشند.
در چنین فضایی بود كه مقام معظم رهبری فرمودند در رابطه با موشكهای دفاعی خود حاضر به هیچگونه مذاكرهای نیستیم. با تاكید مقام معظم رهبری، این موضوع در مذاكرات هستهای نیز بارها از سوی مقامات كشورمان به عنوان خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران اعلام شد.
شایان ذكر است كشورهای غربی درحالی به دنبال ایجاد محدودیت برنامه موشكی ایران بودند كه خود به انواع موشكهای میانبرد و دوربرد مجهز هستند. اما غرب تلاش كرد تا با مطرح كردن موضوع موشكهای ایران، پروسه مذاكرات را پیچیده كرده و آن را به بنبست بكشاند. مسئلهای كه بار دیگر با واكنش شدید رهبر معظم انقلاب اسلامی مواجه شد.
مقام معظم رهبری در بازدید از نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه پاسداران، توقع محدود شدن توان موشكی ایران از سوی غرب را «احمقانه و ابلهانه» توصیف كرده و فرمودند: «آنها درحالی توقع محدود شدن برنامه موشكی ایران را دارند كه دائما در حال تهدید نظامی ایران هستند، بنابراین چنین توقعی، احمقانه و ابلهانه است.»
بر این اساس با تاكید رهبر معظم انقلاب اسلامی، موضوع دسترسی ایران به موشكهای بالیستیك قابل چانهزنی نبود چرا كه این تسلیحات جنبه تدافعی دارد و نه تهاجمی. بدین ترتیب همین موضع به خط قرمز ایران در مذاكرات هستهای تبدیل شد.
با ترسیم این خطوط قرمز توسط رهبر معظم انقلاب، غرب به این نتیجه رسید كه ورود به بحث موشكهای ایران برای دستیابی به توافق نهایی زیانآور خواهد بود. در همین رابطه گرگ تیلمن، تحلیلگر پیشین كمیته اطلاعات سنا و وزارت امور خارجه آمریكا و از پژوهشگران موسسه تحقیقاتی كنترل تسلیحات در واشنگتن در یادداشت خود قبل از جمعبندی نهایی مذاكرات، بررسی بحث موشكهای بالستیك ایران در مذاكرات هستهای را برای دستیابی به توافق نهایی با ایران مضر دانسته و از تیم مذاكره كننده آمریكایی خواست تا از ورود به بحث موشكهای ایران خودداری كنند.
۴- هشدار ولی امر مسلمین جهان به اسرائیل درمورد تهاجم نظامی به ایران و عقبنشینی اسرائیل
در هفتههای پایانی سال ۱۳۹۱، سران رژیم صهیونیستی تحت تاثیر حمایت كاخ سفید در ادامه تهمتهای بیاساس درباره برنامه هستهای نظامی ایران، بارها جمهوری اسلامی را به حمله نظامی به تاسیسات هستهای تهدید كرده و دامنه این تهدیدها را روز به روز گسترش میدادند.
به دنبال این تهدیدهای بیپایه و اساس رژیم اشغالگر قدس مبنی بر حمله نظامی به ایران، رهبر معظم انقلاب ضمن یك سخنرانی در نوروز ۱۳۹۲ در مشهد مقدس، اسرائیل را در حد و اندازههای دشمنی با ایران ندانسته و فرمودند: «رژیم صهیونیستی در قواره و اندازهای نیست كه در صف دشمنان ملت ایران به چشم بیاید. گاهی سردمداران رژیم صهیونیستی، ما را تهدید هم میكنند؛ تهدید به حمله نظامی میكنند؛ اما بهنظرم خودشان هم میدانند، و اگر نمیدانند، بدانند كه اگر غلطی از آنها سر بزند، جمهوری اسلامی تلآویو و حیفا را با خاك یكسان خواهد كرد.»
یك روز پس از این سخنرانی، باراك اوباما متحد اصلی اسرائیل كه در اردن به سر میبرد در یك كنفرانس خبری در "امان" با بیان اینكه حل مسئله هستهای ایران با كشورهای غربی از طرق غیرنظامی خواهد بود، صریحا بر عقبنشینی غرب از موضع نظامی اشاره كرد و گفت: «بهترین راه در مقابل ایران، دیپلماسی است و ما به فشارها بدون در نظر گرفتن راه حل نظامی ادامه میدهیم.» اوباما كه در آخرین روز زمستان ۹۱ در سفر به سرزمینهای اشغالی از مهم بودن امنیت رژیم صهیونیستی برای آمریكا سخن گفته بود در مقابل قاطعیت و صراحت رهبر معظم انقلاب اسلامی با رد نظریه نظامی، موضع ضعف آمریكا و اسرائیل را در قبال ایران آشكار كرد.
۵- عقبنشینی غرب از موضع بازرسی از مراكز نظامی پس از نهیب رهبر معظم انقلاب اسلامی
در كشاكش مذاكرات هستهای طرف غربی كه بیجهت به دنبال كش دادن روند مذاكرات بود در درخواستی نامعقول خواهان نظارت بر مراكز نظامی ایران شد. در همین رابطه «ماری هارف» سخنگوی وزارت خارجه آمریكا ادامه مذاكره و امضای توافقنامه را منوط به بازدید از مراكز نظامی و مصاحبه با دانشمندان و كارشناسان هستهای ایران دانست و اذعان داشت: «توافق ما بر این اصل استوار است كه در صورت توافق نهایی، دسترسیهایی برای بازرسان آژانس ایجاد شود كه این دسترسیها شامل اماكن و افراد ایرانی خواهد شد. در زمینه دسترسیها اگر به كف خواستههای خود نرسیم، توافقنامهای را امضاء نخواهیم كرد.»
به دنبال این درخواست غیرمنطقی غرب، رهبر معظم انقلاب اسلامی بازدید از مراكز نظامی و مصاحبه با دانشمندان ایرانی را اوج توطئه غرب دانسته و فرمودند: «حالا در همین مذاكرات باز حرفهای تازهای میزنند. [مثلا] بازرسیها، گفتیم كه اجازه نمیدهیم از هیچیك از مراكز نظامی هیچ بازرسیای از سوی بیگانگان صورت بگیرد. میگویند بایستی ما بیاییم با دانشمندان شما مصاحبه كنیم یعنی در واقع بازجویی كنیم. ما اجازه نمیدهیم به حریم دانشمندان هستهای ما و دانشمندان در هر رشته حسّاس و مهمّی، اندكاهانتی بشود... در دنیا هیچ عاقلی اجازه نمیدهد، هیچ دولتی اجازه نمیدهد؛ دانشمندانشان را مخفی میكنند، نمیگذارند اسمهایشان را هم كسی بفهمد. دشمن پُررو و وقیح توقّع دارد اجازه بدهند راه را باز كنند و بیایند با دانشمندان ما، با اساتید ما، با محقّقین ما گفتگو كنند، مذاكره كنند. درباره چه؟ درباره یك پیشرفت اساسی بومی علمی در كشور. این اجازه مطلقاً داده نخواهد شد؛ این را هم دشمنان بدانند، هم كسانی كه منتظرند ببینند تصمیم نظام جمهوری اسلامی چه می شود، بدانند.»
مدتی پس از این تاكید قاطع مقام معظم رهبری در مورد عدم صدور اجازه به نظارت بر مراكز نظامی ایران از سوی غرب، چنانچه پایگاه صهیونیستی دبكا گزارش داد، واشنگتن در یك عقبنشینی آشكار پذیرفت كه بازرسی از تاسیسات ایران پس از تصویب یك هیات ایرانی - آمریكایی میسر خواهد بود. بنا به گزارش این پایگاه، آمریكا «با عقبنشینی از مفهوم هر وقت و مكان موافقت كرد در صورتی كه بازرسان بینالمللی خواستار بازدید از یك مركز هستهای ایرانی باشند، باید این مسئله را به اطلاع كمیته مشترك ایرانی ـ آمریكایی برسانند و این كمیته نیز آن را مورد بررسی قرار دهد، مسئلهای كه عملا به معنای شكلگیری پروسهای چند ماهه برای انجام آن است زیرا انجام بازدید منوط به رای و نظر كمیته است كه صلاحیت رد این درخواست را هم دارد.» بدین ترتیب چنانچه مشاهده شد طرف غربی زمانی كه با این واكنش مقام معظم رهبری مواجه شد از موضع خود عقبنشینی كرده و با عدول از درخواست خود در پای میز مذاكره با مقامات كشورمان حاضر شد.
۶- عقبنشینی غرب در پی موضع مقتدر رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره سوریه
از ابتدای سال ۲۰۱۱ آمریكا به بهانه مبارزه با تروریسم همواره و به طور جدی تهدید به حضور نظامی در خاك سوریه میكرد تا اینكه در تابستان همین سال اوباما با قاطعیت اعلام كرد زمان آن رسیده است كه اسد بركنار شود . رهبر معظم انقلاب اسلامی در فرودین ۱۳۹۲ در پیامی كه توسط وزیر خارجه وقت، آقای صالحی به رئیس جمهور سوریه فرستاده بودند تاكید كردند كه «ایران با قدرت از بشار اسد و سوریه حمایت میكند.» این پیام همبستگی و پشتیبانی فراگیر و نامحدود سیاسی، نظامی و اقتصادی ایران را از سوریه، رهبری و ملت آن در برابر تكفیریها، تروریستها، اسرائیل، آمریكا و تمام كسانی كه قصد تعدی به این كشور را دارند تاكید میكرد. رهبر معظم انقلاب همچنین با تشبیه منطقه به انبار باروت، هرگونه دخالت آمریكا را به زیان این كشور دانستند.
به دنبال اعلام حمایت ایران از سوریه، در میان سیاستمداران آمریكایی نیز بر سر حمله نظامی به سوریه دو دستگی به وجود آمد. در نهایت غربی ها از سرنگونی اسد چشم پوشیده و به دوره انتقالی سوریه با مشاركت بشار اسد تن دادند و تاكید كردند كه اوضاع سوریه باید توسط مردم آن كشور مشخص شود.
در همین رابطه پس از قاطعیت و صراحت رهبر معظم انقلاب اسلامی و حمایتهای مستمر ایران از سوریه، «فلیپ هاموند» وزیر خارجه انگلستان از آمادگی كشورش برای پذیرش ماندن بشار اسد در راس قدرت خبر داد و گفت: «انگلستان حاضر است ماندن بشار اسد در قدرت در دوره كوتاه دولت انتقالی را تحت نظارت بین المللی بپذیرد.»
پس از این اعلام حمایت مكرر ایران از سوریه، جان كری وزیر خارجه آمریكا طی اظهاراتی كه گویای چرخش آشكار در مواضع آمریكا نسبت به سوریه است، آمادگی كشورش را برای مذاكره با بشار اسد اعلام كرده و بر ضرورت آغاز مذاكرات برای حل بحران سوریه تأكید كرد. بدین ترتیب آشتون كارتر، وزیر دفاع آمریكا در تماس تلفنی با همتای روسی خود، سرگئی شویكو، نابودی داعش را به عنوان هدف اصلی حضور آمریكا در سوریه عنوان و تصریح كرد كه اسلحهها تنها گروه تروریستی داعش را نشانه گرفته است و از جنگ با دولت سوریه اجتناب دارد.
۷- عقبنشینی فوری آمریكا از تهدید نظامی پس از نهیب رهبر معظم انقلاب
در اردیبهشت ۱۳۹۴، جو بایدن، معاون رئیس جمهور آمریكا و جان كری وزیر خارجه این كشور در یك اظهار نظر به مطرح بودن همه گزینهها برای مقابله با ایران اشاره كردند. آمریكا قصد داشت تا با مطرح كردن گزینههای نظامی، با حربه تهدید، ایران را به موضع ضعف بكشاند اما مقام معظم رهبری ضمن یك سخنرانی در پاسخ به سخنان تهدیدآمیز آمریكا فرمودند: «دشمن تهدید میكند، همین چندروزه، دو نفر از مقامات رسمی آمریكا تهدید نظامی كردند؛ حالا كار به آن افرادی كه مسئولیّتهای خیلی مهم و حسّاسی ندارند، نداریم. من نمیفهمم مذاكره در زیر شبح تهدید چه معنایی دارد؟ مذاكره كنیم زیر شبح تهدید! مثل اینكه یك شمشیری بالای سر [ما باشد]. ملّت ایران اینجوری نیست؛ ملّت ایران مذاكره زیر سایه تهدید را برنمیتابد. چرا تهدید میكنند؟ چرا غلط زیادی میكنند؟ میگوید اگر چنین نشود، چنان نشود، ممكن است ما حمله نظامی به ایران بكنیم؛ اوّلاً كه غلط میكنید؛ ثانیاً من در زمان رئیسجمهور قبلی آمریكا آنوقت هم تهدید میكردند گفتم دوران بزن و در رو تمام شده، اینجور نیست كه شما بگویید میزنیم و درمیرویم؛ نخیر، پاهایتان گیر خواهد افتاد و ما دنبال میكنیم. اینجور نیست كه ملّت ایران رها كند كسی را كه بخواهد به ملّت ایران تعرّضی بكند؛ ما دنبال خواهیم كرد.»
ساعاتی پس از سخنان قاطع مقام معظم رهبری، جاش ارنست سخنگوی كاخ سفید به میان خبرنگاران آمد و تهدیدات نظامی مقامات آمریكایی را پس گرفت. وی همچنین افزود من منعكس كننده دیدگاه رئیس جمهور آمریكا هستم و بهترین راه برای ما این است كه مشغول دیپلماسی با ایران شویم.
۸- عقبنشینی عربستان پس از نهیب مقام معظم رهبری
مراسم حج امسال كه ابتدا با سقوط جرثقیل در مسجدالحرام و شهادت ۱۰۷ تن از مسلمانان آغاز شد، در روز عید قربان به یك فاجعه دیگر انجامید به گونهای كه در صحرای منا بر اثر سوءمدیریت حكام آلسعود بیش از پنج هزار نفر از مسلمانان كه ۴۶۵ تن از آنان ایرانی بودند به شهادت رسیدند. به دنبال این ماجرا رسیدگی به اوضاع حجاج ایرانی در دستور كار مسئولان ایرانی قرار گرفت اما با كارشكنی و عدم همكاری مقامات عربستانی مواجه شد.
درحالی كه سران حكومت ریاض بنای ناسازگاری با ایران را داشته و مسئولیتی در قبال شهدا نمیپذیرفتند واكنش صریح رهبر معظم انقلاب اسلامی، آنان را به خود آورد. ایشان طی صحبتهای خود در جمع دانشآموختگان دانشگاه علوم دریایی امام خمینی(ره)، مسئولین سعودی را مورد عتاب قرار داده و فرمودند: «مسئولین كشور عربستان به وظایفشان عمل نمیكنند بلكه در مواردی نقطه مقابل وظایفشان عمل میكنند، موذیگری میكنند. اگر كشور ما و ملّت ما بخواهد در مقابل عناصر اذیّتكننده و موذی عكسالعمل نشان بدهد، اوضاع آنها خوب نخواهد بود؛ ما تا حالا خویشتنداری كردیم. در قضایای متعدّدی خویشتنداری كردیم؛ دست ایران اسلامی از خیلیها بازتر است، تواناییهای ما، امكانات ما از خیلیها بیشتر است؛ میدانند كه اگر بخواهند هماوردی كنند با نظام جمهوری اسلامی، در هیچ صحنهای حریف نمیشوند. ما رعایت ادب اسلامی، رعایت حرمت برادری در امّت اسلامی را نگه داشتیم؛ ما میتوانیم عكسالعمل نشان بدهیم. اگر بنا شد عكسالعمل نشان بدهیم، عكسالعملهای ما خشن هم خواهد بود، سخت هم خواهد بود.... امروز دهها هزار نفر از عزیزان ما هنوز در مكّه و مدینه، در مناسك حجّند؛ اندك بیاحترامیِ به اینها، عكسالعمل ایجاد خواهد كرد؛ عمل نكردن به وظایفشان نسبت به ابدان مطهّر جانباختگان عزیز ما در حج، عكسالعمل ایجاد خواهد كرد؛ مراقب باشند به وظایفشان عمل كنند.... اگر كسی بخواهد به حقّ ملّت ایران و جمهوری اسلامی ایران دستدرازی كند، میدانیم با او چهجوری رفتار كنیم؛ محكم برخورد میكنیم.»
بلافاصله پس از نهیب مقام معظم رهبری، مقامات رژیم سعودی كه هیچگونه مسئولیتی را در قبال فاجعه منا نمیپذیرفتند در یك عقب نشینی آشكار، با وزیر بهداشت ایران دیدار كردند. در این دیدار خالد فالح به عنوان نماینده آل سعود تصریح كرد كه مراقبت از مجروحان و شناسایی هویت قربانیان در دستور كار ریاض قرار خواهد گرفت. مسئولان سعودی همچنین پیام تسلیت ملك سلمان را به آیتالله العظمی خامنهای تقدیم كرده و تصریح كردند كه ریاض آمادگی هرگونه همكاری به منظور تحویل پیكر جانباختگان ایران را دارد.
منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی