به گزارش خط نیوز به نقل از پایگاه 598، در لابه لای اخبار حملات داعش به اروپا، موضوع توافق هسته ای و تاکید مقام معظم رهبری بر مشروط بودن برجام و گرفتن تضمین کتبی از 1+5 موضوعی بود که متاسفانه کمرنگ شد و همین باعث گردید تا مدت زمانی کوتاه بعد از برجام شاهد برخی بداخلاقی ها و حتی تمدید تحریمها از سوی طرف مقابل باشیم؛ مسئله ای مهم که نیاز به تامل بیشتری دارد. درهمین رابطه و برای آن که با فضای موجود بیشتر آشنا شویم با دکتر مسعود اخوان فرد استاد دانشگاه و معاون سابق انرژی اتمی ایران گفتگو داشتیم و نظرات ایشان را جویا شدیم.
در نامه ای که مقام معظم رهبری درخصوص برجام نوشتند و معظم له تاکید به تعهد کتبی از آمریکا داشتند این التزام ازسوی ایشان به چه دلیل است؟
مبحث مذاکره در عرصه بین المللی یکسری حداقل ها دارد؛ یکی از آن حداقل ها اعتماد حداقلی بین طرفین مذاکره است؛ متاسفانه به لحاظ عهدشکنی های مکرر از طرف امریکایی با جمهوری اسلامی ایران که موارد متعددی را می توانیم نام ببریم این حداقل وجود ندارد و به همین خاطر ما در این رابطه باید توجه داشته باشیم به این شروطی که مقام معظم رهبری اشاره کردند. از جمله عهدشکنی هایی که می توانیم در این خصوص بیان کنیم مربوط به عهدنامه مودت است .
قبل از پیروزی انقلاب اسلام بین دولت های امریکا و ایران بسته شده بود و بارها و بارها توسط مقامات امریکایی نقض شد آخرین مورد آن را می توانیم به قضیه محکومیت دولت امریکا در پرونده سکوهای نفتی در عرصه بین المللی را اشاره کنیم همچنین طرف امریکایی در مقوله بیانیه الجزایر با اینکه بیانیه چندان به نفع ما نبود و بیشتر به سود طرف امریکایی بود بارها نقض عهد کرد و در موارد متعدد دیگر ما دخالتهای اشکار و پنهان طرف آمریکایی را به عنوان مصداق شیطان بزرگ مشاهده می کنیم، به همین خاطر است که رهبری تاکید به تعهد کتبی دارند چون طرف مقابل نقض عهدهای مکرر داشته است. پس طبعا باید تضمین گرفته شود تضمین هم ظاهری و شفاهی نیست، یک بحثی را باید توجه کنیم و آن اینکه اهمیت برجام هرچقدر هم که باشد از آن مهمتر بحث نحوه اجرا آن است .
نحوه اجرا از خود برجام اهمیت بیشتری دارد و همان طوری که رهبری در آن بیاینه به طور خاص تصریح کردند:« به هیات هوشیار، دقیق، نکته سنج، متخصص و متعهد نیاز است که باید قوی و آگاهانه پیشرفت کارها را رصد کند و انجام تعهدات طرف مقابل را دنبال کند و تحقق آنچه در بالا یعنی همان شروط 9گانه که اشاره کردند تاکید وظایف این امر باید در شورای عالی امنیت ملی تعیین و تصویب شود.» به تعبیر مشخص تر دراین رابطه به لحاظ نقض عهد و عهدشکنی های مکرری که از سوی طرف مقابل البته باید گفت همه طرف مقابل ما کل کشورهای1+5 است زیرا دراین رابطه متاسفانه خیلی استثنا نداریم واضح آن طرف آمریکایی است ولی طرف اروپای غربی هم در عهد شکنی سابقه کمی از آمریکا ندارد.
با توجه به سابقه تاریخی چه تضمینی وجود دارد که این تعهد کتبی بسته شود و پایبندی داشته باشند ؟
تعهدی که باید گرفته شود تعهد از دولت وقت اوباما نیست، بلکه تعهد از نظام رسمی رژیم آمریکاست زیرا دولت اوباما یکی دو سال دیگر دوام ندارد همه چیز عوض می شود و ما مواجه می شویم با همه بهانه گیری های زیادی قبل از این هم داشتیم . مانند بیانیه الجزایر که در زمان دولت کارتر تعهدی بسته شد با جایگزینی دولت ریگان ، او همه را نقض کرد و دولت ریگان با ما بسیار بد عمل کرد به همین خاطر باید از نظام رژیم دولت آمریکا تعهد کتبی گرفته شود نه دولت اوباما. نکته دیگر اینکه در مرحله اخذ تعهد باید دولت امریکا تعهد قوی بدهد اما مهمتر از همه اینها همان هیات قوی، هوشمند و آگاه است که رهبری اشاره کردند تا پیشرفت روند کارها را دقیق رصد کند و لحظه به لحظه اوضاع را کنترل کند نقاط عطف را بررسی نماید .
آیا هنوز این هیات تشکیل نشده که مجددا شاهد تمدید تحریمها و ادعاهای کذب علیه جمهوری اسلامی هستیم؟
نخیر. مطمئنا اگر الان این هیات با تعریف رهبری را داشتیم قطعا باید تذکراتی به طرف امریکای می داد و در خصوص بهانه گیری هایی حقوق بشر در مجمع عمومی سازمان ملل در یک بحث ادعایی مطرح کردند حضور قوی داشتیم. جالب اینجاست که دراین رابطه ما مواجه شدیم با یک ادعایی از سوی جمعی از کشورهایی که بین انها کشورهایی است که نه قانون اساسی دارند نه انتخابات و نه سابقه ای از آزادی برای آرای مردم و همین کشورهای مرتجع، دیکتاتور و مستبد که هیچ گونه آثاری از آزادی و دموکراسی آنجا بروز و ظهور ندارد علیه ما مدعی شده اند و یا تصمیمی که مبتنی بر گزارش یک فرد کاملا بی اعتبار و وابسته به نام احمد شهید علیه ما گرفته شده است.
احمد شهید گزارش های یک جانبه و به تعبیری هماهنگ شده، مدیریت شده و مهندسی شده ازسوی طرفین غربی نوشته و بارها اشاره کرده است که حقوق بشر درایران نقض می شود گزارشهای احمد شهید هیچ گونه مستند حقوقی و اعتباری ندارد چون خودش در صحنه حاضر نبوده و با کنترل از راه دور اطلاعات مبتنی بر گروهکهای ضدانقلاب دریافت می کند؛ پس بنابراین این گزارشها که بیانگر نقض حقوق بشر میباشند یکی از بداخلاقی ها و نقض برجام ها از سوی دولت های غری و خصوصا امریکاست که بهانه ای برای تمدید تحریم از سوی رییس جمهور فعلی امریکا و تحریم های ظالمانه ای شده است که مربوط به ابتدای انقلاب بعد از اشغال لانه جاسوسی بوده و توسط رییس جمهور وقت صورت گرفته اختیارات رییس جممهوری بوده و ایشان هیچ بهانه ایی ندارد ولی همه را تمدید کرده است و حتی می توانست تحریم ها را لغو کند که این کار را انجام نداد لذا این دو حرکت به عنوان مصادیق نقض عهد از سوی طرف مقابل در تمدید تحریم است و مطمئن باشید از این زمان به بعد با سیلی از نقض عهدهای طرف مقابل مواجه خواهیم بود.
پس با توجه به این قضیه دولتمردان کشورما چقدر ملتزم به پیگیری پس از برجام هستند و باید باشند؟
ما نظام حقوقی براساس سه قوه و به تفکیک قوا داریم در این رابطه همان گونه که در نامه رهبری هم اشاره شده مجلس 9 شرط برای نحوه اجرای برجام گذاشته است در شورای عالی امنیت ملیبه استناد اصل 176 قانون اساسی نظر دادند و ظاهرا 10شرط داشتند و در نهایت چون تمام مصوبات شورای عالی امنیت ملی باید به تصویب مقام معظم رهبری برسد تا ضمانت اجرایی پیدا کند با تذکرات 9گانه ایشان اضافه برآن در مورد قبلی مواجه هستیم پس به تعبیری ما مواجه با یک تایید مشروط هستیم از این سند موسوم به برجام بنابراین هیچ گونه صددرصدی نیست به تعبیری چک سفید داده نشده، بلکه مشروط است به رعایت 28 گانه ای که در این سه مصوبه ای که گفته شد و قطعا باید رعایت شد و مسئولان ما باید در سه قوه خود را ملتزم به رعایت بدانند.
آیا به خاطر این که برجام جزء منافع ملی است سه قوه دخالت می کنند؟
هم به اعتبار این که بحث منافع و امنیت ملی است و هم به دلیل آن که در مسایل کلان نظام طبق قانون اساسی یک مجموعه ای به نام شورای عالی امنیت ملی داریم و باید به آن ارجاع داده شود روسای این شورا سه قو و اعضای آنها حتی نیروهای مسلح هستند؛ بنابراین بحث روشن و شفاف است و نظام حقوقی ما کاملا آشکار می باشد همه دنیا آن را می شناسند ترجمه قانون اساسی ما را هم دارند چیزی نیست که بخواهیم پنهان کاری کنیم و در منظر جهانیان هم نظر خودمان را مشروط این برجام اعلام کرده ایم.
اگر تعهد کتبی به هردلیل توسط طرف مقابل نقض شود ایران چه کاری می تواند انجام بدهد؟
ضمانت اجرا در خصوص این قضیه در سه سند گفته شده است نکته اول این است که در صورت نقض به هرلیل توقف عملیات از سوی ایران صورت می گیرد. دوم فعال سازی ظرفیت های سابق است البته از نظر حقوقی ما صرفا محدود به تعهدات خود در برجام نیستیم بلکه می توانیم از سایر ساز و کارهای حقوقی بین المللی برای دعوی در مجامع حقوقی بین الملل و پیگیری از مجامعه زیربط هم اقدام کنیم البته همه اینها منوط به بررسی دقیق کارشناسانه و نظر هیات آگاه و هوشمند براساس حکم و ابلاغیه مقام معظم رهبری است.
آیا دراین صورت رهبری می تواند دخالت مستقیم داشته باشد؟
طبعا مطابق با قانون اساسی کسی که حق دارد تفویض اختیار کند درعین حال هم حق دارد اختیارات خود را اعمال کند قطعا حضرت ایشان هم حق این را دارد اما سابقه نشان داده مقام معظم رهبری هوشمندان و با درایت همواره به نظر تخصصی و متعهدانه اشخاص خیلی بهاده داده اند و ان شاالله کار به آنجا نمی رسد و نیازی به دخالت جدا نباشد مسیر عادی طی گردد و هیات قوی، آگاه و هوشمند هرچه سریعتر تشکیل شود .
در طول تاریخ موارد مشابه این چنینی هم داشته ایم که از تجربه آن بخواهیم استفاده کنیم؟
طبعا هر تعهد بین المللی منوط به رعایت یک سری پیش شرطهایی است همه کشورهایی دنیا وقتی مذاکره ای می کنند اسناد خودشان را به عنوان سندهای تضمین طرف مقابل ارائه می دهند در عرصه های بین المللی موارد زیادی داشته ایم که مفصل است در واقع مذاکرات بین المللی برای حل اختلافات متعدد بوده است که نیاز به تعهد قوی دارد.
مقوله برجام و مباحث پیرامونی و تهعدات بین امللی ناشی ازآن یک عرصه نوین است برای اتحاد، همدلی و هماهنگی بین مردم و حکومت و مردم و سه قوه امیدواریم ان شالله ازاین فرصت به خوبی بهره ببریم که هیچ گونه مشکلی بعدها پیش نیاید. به همین خاطر نیاز فعلی ما به اتحاد و وحدت در عرصه های مختلف است.
