به گزارش خط نیوز به نقل از الف، اروپا در بیانیه جمع بندی اگر چه بر حفظ برجام تاکید داشته اما شرایط و موضوعات جدیدی در 12 بند مطرح شده است. مثلاً در بیانیه به تصویب پروتکل الحاقی به توافق جامع پادمانی، اجرای برنامه اقدام FATF و همچنین مسائلی درباره سیاست منطقه ای و موضوعات حقوق بشری و سیاست داخلی ایران مطرح شده است.
این بیانیه بعد از 9 ماه مذاکره و رایزنی ایران با مقامات اروپایی بعد از خروج آمریکا از برجام منتشر شده است؛ قرار بود بعد از عهدشکنی آمریکا و بازگشت تحریم ها، کشورهای اروپایی بدلیل پایبندی ایران به انجام تعهداتش بر اساس برجام زمینه انتفاع تهران را فراهم نمایند. اما با این بیانیه مشخص شد اروپا با اعلام یک کانال محدود که دقیقاً مشخص هم نیست چه زمانی عملیاتی خواهد شد در پی تحمیل شرایط و خواسته های جدید به ایران می باشد.
موضوع مهمی که باید در نظر گرفته شود ورود موضوعات و متغییرهای بسیار زیاد توسط اروپایی ها به میز مذاکره است که در صورت عدم مخالفت و عدم ایستادگی می تواند تا مدت ها و سالیان طولانی ایران را درگیر رایزنی و مشاجره های بی حاصل نماید؛ موضوعی که نه تنها آورده ای عینی برای ایران به همراه ندارد بلکه موجبات فروپاشی و فرسایش مولفه های راهبردی قدرت کشورمان را به همراه دارد.
بیانیه طلبکارانه اروپا مشخص کرد امتیازطلبی غرب پایانی ندارد و آنها به نقش جاده صاف کن آمریکا تبدیل شده اند. البته این هشدارها از ابتدای آغاز مذاکرات با اروپایی ها توسط رهبر انقلاب عنوان می شد. به عنوان مثال رهبری 2 خرداد در دیدار سران قوا و جمعی از مدیران ارشد دستگاه‌های مختلف کشوری و لشکری فرمودند: ما بنای دعوا با اروپا را نداریم اما این سه کشور اروپایی نشان داده اند که در حساس‌ترین مواقع، با امریکا همراهی می کنند... برجام اروپایی البته مسئله ای است اما قرائن فراوان از جمله انصراف و تردید شرکت های بزرگ اروپایی و نیز سخنان مسئولان سه کشور اروپایی نشان می دهد اقتصاد کشور را از راه برجام اروپایی نمی توان به جلو برد.
برخی جریانات سیاسی نیز هشدارهایی در این باره داده بودند که اروپایی ها نه توان مقابله با تحریم ها را ندارند، نه تمایلی به ایفای چنین نقشی دارند و مهم تر این که در تضعیف قدرت ایران با آمریکایی ها اشتراک نظر دارند.
بیانیه جدید اروپایی و اجماع در داخل
با تعلل و بیانیه جدید، دیدگاه جریانات سیاسی داخلی درباره سیاست مزورانه اروپایی ها بسیار به هم نزدیک شده است. چنان چه در روزها و هفته های اخیر مقامات دولت نسبت به این موضوع سخن گفته اند. در ادامه به تعدادی از این اظهارنظرها اشاره شده است.
حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی، رئیس جمهور عصر دیروز در دیدار سفرا و روسای نمایندگی‌ها و سازمان‌های خارجی مقیم تهران تصریح کرد: علیرغم تخلف آمریکا و اینکه اروپا در اجرای تعهداتش بسیار سست و ناکارآمد بود، اما جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود عمل می‌کند و این به معنای آن است که اخلاق، تعهدات اخلاقی و سیاسی برای ملت ایران بسیار حائز اهمیت است.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه نیز در مقاطع مختلف درباره تعلل اروپایی ها و خواسته های ایران صحبت هایی را عنوان کرده بود. تامل در صحبت های ظریف نشان می دهد تا چه اندازه اینس تکس با خواسته های ایران فاصله دارد.
ظریف در اوایل تابستان در مصاحبه با یورونیوز گفته بود: اروپا نباید تنها به اظهار نظر و صدور بیانیه اکتفا کند؛ ما نیاز داریم که راهکارهایی عملی به خصوص در زمینه مراودات بانکی، سرمایه‌گذاری، انرژی، حمل و نقل و حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط از سوی آنها دریافت کنیم.
محمد جواد ظریف، اوائل دی ماه در گفت وگو با شبکه تلویزیونی المیادین گفت: اروپایی ها متعهد شدند که خسارت ناشی از خروج آمریکا از توافق هسته ای را جبران کنند و یکی از این تعهدات، ایجاد سازوکاری مالی و بانکی بود و متاسفانه آنها در اجرای تعهدات خود کُند عمل می کنند و بیش از حد طبیعی احتیاط می کنند.
ظریف 16 بهمن ماه نیز درباره اعلام اینس تکس گفت: اروپائیان این کار را با تاخیر زیادی انجام دادند و ما هنوز اجرایی شدن آن را ندیدیم و از نظر عملیاتی باید صبر کنیم ببینیم اروپاییان تا چه حد می‌خواهند اقدامی می‌کنند.
بیژن زنگنه، وزیر نفت روز سه شنبه در نشست خبری در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر صادرات نفت به اروپا گفت: بعد از تحریم فقط کشور ترکیه است که از جمع کشورهای اروپایی از ما نفت می‌خرد و اروپایی‌ها به هیچ عنوان نفت از ایران برداشت نمی‌کنند با اینکه دو کشور اروپایی عملاً مجوز خرید نفت از ایران را دارند و ما بارها با آنها تماس گرفته‌ایم اما جواب تماس ما را نمی‌دهند.
با تامل در سخنان مقامات دولتی باید گفت دیدگاه و نظر جناح های مختلف سیاسی درباره صداقت و اراده اروپایی ها جهت تلاش برای بهره مندی ایران از منافع برجام بسیار بهم نزدیک شده است. این امر اگر چه شاید دیرهنگام حاصل شده اما در حال حاضر نیز غنیمت است و ضرورت دارد در این مقطع سیاست واحدی در قبال تعامل با اروپایی ها و لزوم مدیریت شرایط برای کاهش اثر تحریم ها در پیش گرفته شود.
