بعد از اینکه آمریکا بامداد روز سه شنبه (۱مهر)اولین حملات هوایی خود را به سوریه آغاز کرد ابتدا اعلام شد که این حملات به اهداف داعش در رقه و دیرالزور صورت گرفته است(البته جز این هم انتظار نمی رفت )اما چند ساعت بعد وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون)با صدور بیانیه ای از هدف قرار دادن مراکز گروه موسوم به "خوراسان" در جریان این حملات خبر داد..
به گفته منابع پنتاگون اکثر موشک های تام هاوک روز سه شنبه علیه مواضع گروه خوراسان که وابسته به گروه النصره، شاخه سوری القاعده، است، شلیک شدند. ویلیام میویل مدیر بخش عملیات ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا نیز گفت: "گروه خوراسان در نخستین موج حملات هوایی آمریکا در سوریه، هدف قرار گرفت و چهل موشک کروز تام هاوک از ناوهای آمریکا یی مستقر در دریای سرخ و آبهای خلیج فارس به سمت مواضع این گروه شلیک شد. اردوگاه های آموزش، کارگاه های ساخت مواد منفجره و مهمات و یک مرکز مخابراتی از جمله مراکزی بودند که در جریان حملات مورد هدف قرار گرفتند.
دو عملیات در یک زمانبه گفته مقامات آمریکایی طرح اجرای حملات علیه گروه خوراسان به طور جداگانه و کاملا مستقل از حملات علیه داعش پیش بینی شده بود و این حملات (برخلاف حملات به اهداف داعش که از طریق حملات هوایی و با مشارکت ۵ کشور عربی: عربستان ،اردن ، امارات عربی متحده و قطر صورت گرفت )از طریق موشک های تام هاوک مستقر در ناوگان دریایی آمریکا در خلیج فارس انجام شد و کشورهای عربی در آن مشارکت نداشتند.
در واقع حملات آمریکا در سوریه بر دو هدف متمرکز بود. یکی گروه موسوم به "خوراسان "وابسته به القاعده که به گفته پنتاگون و کاخ سفید حملات قریب الوقوعی را به اهداف آمریکا و اتحادیه اروپا طراحی کرده بود و دیگری شبه نظامیان «دولت اسلامی » که بخشهای وسیعی از سوریه و عراق را تحت کنترل دارند.
به گفته میویل، اکثر چهل و هفت فروند موشک کروز توماهاوک که به سوریه شلیک شد، مراکز گروه خوراسان را هدف قرار داد.موج دوم و سوم حملات که توسط جنگنده های آمریکا یی و دولتهای عرب صورت گرفت، بر مقر و پادگانهای «دولت اسلامی» در میان اهداف دیگر متمرکز بود که به گفته میویل بخش اعظم این حملات توسط جنگنده های آمریکا یی با استفاده از مهمات دقیق انجام گرفت.
ماهیت گروه موسوم به خوراسان از زبان مسئولان آمریکایی و منابع غربی
با توجه به اینکه گروه موسوم به "خوراسان" تا پیش از این ناشناخته بوده و از سوی دیگر موضوع کاملا امنیتی به نظر می رسد لذا در مقطع کنونی برای شناخت ماهیت این گروه چاره ای جز رجوع به منابع آمریکایی نیست که می توان آن را به دو گروه منابع رسانه ای و مقامات و شخصیت ها تقسیم بندی کرد.
شناخت گروه "خوراسان "از دریچه مطبوعات آمریکا: روزنامه نیویورک تایمز:"
اگرچه "خوراسان" همانند داعش از القاعده منشعب شده است ولی بر خلاف داعش که در عراق و سوریه می جنگد، بیشتر روی حملات تروریستی در کشورهای غربی تمرکز دارد....محسن الفضلی همراه با یک هسته از مبارزان افغان و پاکستانی در سوریه فعالیت می کند. آخرین گروه از تندروهای مسلمان که برای نبرد همراه با دیگر اعضای این گروه به کارگیری شده اند همگی گذرنامه آمریکایی و اروپایی دارند و می توانند پس از بازگشت به کشورهای خودشان دست به حملات تروریستی بزنند."
روزنامه واشنگتن پست:
"سرکرده گروه خوراسان محسن الفضلی نام دارد که در حملات یازده سپتامبر ۲۰۰۱ نقش داشته است. در آن زمان، وی تنها۱۹ سال داشت ولی جزو فرماندهان القاعده به شمار می رفت و همانند اسامه بن لادن در جریان حملات ۱۱ سپتامبر قرار داشت.گروه خوراسان که با سازندگان یمنی بمب ها همکاری دارد، می خواهد یک یازده سپتامبر دیگر به راه بیندازد."
شناخت گروه "خوراسان " از نگاه مقامات نظامی و امنیتی آمریکایی
بن رودزمشاور امنیتی کاخ سفید:
"این گروه از اعضای قدیمی القاعده که در افغانستان و پاکستان فعالیت داشتند و اینک به سوریه آمده اند تشکیل شده است."
نیکلاس راسموسن معاون مرکز مبارزه با تروریسم آمریکا:
"تلاش های مکرر این گروه برای جاسازی مواد منفجره در هواپیماها نشان می دهد اعضای این گروه تا چه اندازه توانایی انجام حملاتی به مراتب گسترده تر علیه مواضع غربی ها و نیز دانش کافی درباره سامانه های امنیتی غربی ها در اختیار دارند و به خوبی می توانند خود را با این تدابیر امنیتی سازگار کنند."
مرکز فرماندهی نیروهای آمریکا یی (سنت کام CentCom)
"گروه خوراسان برای مقابله با رژیم بشار اسد در سوریه مستقر نشده است بلکه به دنبال پناهگاهی است تا از آنجا حملات خارجی خود را ساماندهی کند، سلاح بسازد و آزمایش کند و جوانان غربی را برای اجرای این حملات گسترده به کار بگیرد."
متیو هنمن مدیر مرکز مبارزه با تروریسم و شورش آی اچ اس جین IHS Jane":
"گروه خوراسان از ستیزه جویان القاعده ای تشکیل شده که قبلا در افغانستان، پاکستان و ایران فعالیت می کردند و به تازگی برای پیوستن به جبهه النصره به سوریه آمده اند."
مکس آبراهامز عضو شورای روابط خارجی آمریکا:
" گروه خوراسان نیرو، سلاح و درآمد اندکی دارد ولی از خلاء امنیتی موجود و اوضاع پر هرج و مرج سوریه سوء استفاده کرده و کاملا به ابعاد بین المللی حملات خود فکر می کند. این گروه با حداکثر هزار عضو، بر خلاف داعش که نزدیک به ۳۱ هزار عضو دارد، مانند کفتاری است که در میان پوست و استخوان لاشه به دنبال غذا می گردد و با تکیه بر اوضاع پر هرج و مرج سوریه به فعالیت خود ادامه می دهد.
سرکرده این گروه محسن الفضلی از مسئولان رده بالای القاعده و نزدیک به اسامه بن لادن است. این گروه را باید در واقع شاخه ای از القاعده با روحی بین المللی و دارای ارتباطاتی محکم با القاعده شبه جزیره عربستان قلمداد کرد.اینکه آمریکا در نخستین موج حملات خود در سوریه، مواضع این گروه را هدف قرار داده نشان دهنده اهمیت این گروه برای واشنگتن است."
اهداف آمریکا در رونمایی از پروژه "خوراسان "
بر اساس اظهارات مسئولان آمریکا یی به نظر می رسد یکی از اهداف آمریکا از به میان کشیدن گروه موسوم به "خوراسان" وجهه حقوقی بخشیدن به حملات هوایی آمریکا به خاک سوریه و قرار دادن آن در چارچوب دفاع پیشدستانه است. در زیر به چند نمونه از این اظهارات که بلافاصله بعد از رونمایی از پروژه "خوراسان "صورت گرفت اشاره می شود.
باراک اوباما رییس جمهور آمریکا:
"بار دیگر به آنهایی که قصد حمله به آمریکا و آمریکا یی ها را دارند با صراحت می گویم ما این موضوع را که خاک آمریکا پناهگاه تروریست هایی شود که برای شهروندان ما تهدید محسوب شوند، تحمل نخواهیم کرد."
بن رودز مشاور امنیت ملی ریاست جمهوری آمریکا:
"مدتی است رد پای حملاتی را در آمریکا زیر نظر گرفته‌ایم و فکر می کنیم بزودی این حملات رخ خواهد داد؛ گروه خوراسان آشکارا فکر اجرای حملاتی را در خارج از سوریه علیه مواضع آمریکا در سر پرورانده است...آنچه که به موضوع سوریه مربوط می شود این است که رژیم اسد از توانایی لازم برای برخورد با این سازمان برخوردار نیست و به همین خاطر گروه خوراسان احساس کرده است که می تواند بر ضد ما وارد عمل شود.این در تطابق مجوز مقابله با القاعده و تروریسم است که در سال دو هزار و یک به تصویب رسیده است."
ژنرال ویلیام میویل مسئول عملیات در ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا:
"گروه خوراسان که به جبهه النصره وابسته است، آخرین مراحل تدارکاتی خود را برای انجام حملات گسترده علیه اهداف غربی ها و بویژه در خاک آمریکا طی می کند؛ ما فکر می کنیم گروه خوراسان در مراحل پایانی تدارکات برای انجام حملات یا در اروپا یا در آمریکاست، این گروه قطعا ابدا به رژیم اسد یا مردم سوریه کاری ندارد و روی آنها تمرکز نمی کند بلکه شبکه هایی در سوریه ایجاد کرده تا حملاتی علیه آمریکا و غرب صورت دهد."
جان کری سخنگوی پنتاگون:
"ما می دانیم که این گروه برای حمله به اهداف غربی برنامه ریزی کرده است و هم اکنون نیز بسیار نزدیک به مراحل پایانی برنامه خود است. البته ما نمی دانیم دقیقا آنها می خواهند کجا را هدف قرار دهند اما احتمالا آنها در نظر دارند در اروپا و احتمالا داخل آمریکا حمله انجام دهند. البته هنوز اطلاعات در این خصوص کافی نیست. در هر حال برای ما روشن است که آنها در مراحل نهایی نقشه خود هستند و بسیار هم جدی هستند. "
نتیجه گیری:در مجموع به نظر می رسد آمریکا تجربه تلخ نامشروع بودن جنگ عراق را در جریان حمله به سوریه تکرار نکند لذا دولت اوباما خود را به هر دری می زند تا مشروعیت حملات به سوریه را توجیه کند و با توجه به اینکه منابع مشروع بخشی به حملات برون مرزی در خصوص القاعده به عنوان نماد تروریسم خیلی بیشتر و غنی تر از داعش است لذا واشنگتن کوشیده است حمله به اهداف داعش در سوریه را به اهداف القاعده گره بزند.
البته این احتمال را نیز نمی توان نادیده گرفت که آمریکا در پوشش سناریوی جدید گروه موسوم به خوراسان کوشیده باشد اتهامات گذشته خود را به ایران (در خصوص بستن چشم خود به عبور اعضای القاعده افغانستان و پاکستان از خاک ایران برای صدمه زدن به اهداف آمریکا در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و عراق را ) تکرار کند و از آن به عنوان چماق رسانه ای و سیاسی برای همراهی ایران با ائتلاف به اصطلاح ضد داعش استفاده کند.
با اینحال حتی اگر روایت آمریکا‌یی‌ها را از این گروه نوظهور پذیرفته شود باز جای این سوال خالی است که استفاده از عبارت خوراسان برای توصیف این گروه چه معنا و مفهومی می تواند داشته باشد. آیا می توان استفاده از این عبارت را یک امر تصادفی تلقی کرد ؟!
