به گزارش خط نیوز به نقل از الف، در حالی که بحران کرونا وارد ماه ششم می شود و از همان ابتدای دوران بحران نیز قرار بود که نهضت جهادی برای تولید ماسک ارزان برپا شود، اما مشاهدات و شواهد میدانی نشان می دهد که ماسک ها با قیمت ارزان به دست مصرف کننده نمی رسد. این درحالی است که مواد ضد عفونی کننده نیز همین وضعیت را دارد و در این مدت به طور مستمر در حال افزایش قیمت بوده است.
مردم می گویند تا قبل از اعلام وزارت بهداشت برای اجباری شدن ماسک، قیمت خرید هر جعبه ۱۰۰ تایی ماسک بین ۶۰ تا ۱۱۰ هزار تومان بود اما با مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر اجباری شدن ماسک، حداقل حدود 50 درصد به قیمت ماسک اضافه شده است.
این افزایش اخیر قیمت ماسک در حالی اتفاق افتاده که از زمان شروع بحران کرونا تا امروز نیز به طور مداوم بر قیمت ماسک ها اضافه شده است.
به طور مثال، دکتر بهنام عباسیان، نماینده دندانپزشکان در شورای عالی نظام پزشکی کشور در گفتگو با الف یادآور می‌شود: «در گذشته ماسک 50 عددی با قیمت 10 هزار تومان به جامعه پزشکی تحویل داده می شد، اما حالا همان بسته ماسک را باید با قیمتی حدود 250 هزار تومان خریداری کنیم. انتظار می رود که در دوران کرونا، سازوکاری ایجاد شود که ماسک ارزان در اختیار مردم و جامعه پزشکی قرار بگیرد تا هیچ کمبودی در این زمینه مهم نداشته باشیم. تامین این کالای ضروری و توزیع عادلانه و ارزان آن باید در اولویت باشد.»
او گلایه می کند: «در طی ماه های گذشته به طور مداوم با افزایش قیمت تجهیزات پزشکی روبرو بوده ایم، طوری که برخی تجهیزات پزشکی مورد نیاز با افزایش پنج برابری قیمت ها مواجه بوده است.»
افزایش قیمت ماسک در حالی اتفاق افتاده که ارائه خدمات دولتی به افراد فاقد ماسک در اداره ها نیز ممنوع شده است. اینکه از یک سو ماسک گران شود و از سوی دیگر، ماسک زدن اجباری باشد، تناقض جدی است که ضعف مدیریت در این حوزه را نشان می دهد.
یک اتفاق عجیب در نامه‌نگاری وزارتخانه‌ها
چند روز قبل محمدرضا شانه ساز، رئیس سازمان غذا و دارو در نامه ای به وزیر صمت، نسبت به کمبود ماسک و مواد اولیه و لزوم کاهش قیمت آن هشدار داد.
معاون وزیر بهداشت در این نامه تاکید کرد که «در هفته های اخیر به دلیل عدم تامین مواد اولیه ماسک های پزشکی، چند نرخی بودن این محصولات و عدم ساماندهی مناسب شبکه توزیع آنها، برخی از مراکز درمانی یا مناطق با کمبود ماسک روبرو شده اند.»
از سوی دیگر، وزارت صنعت، معدن و تجارت، هرگونه کمبود ماسک در کشور را رد و در اطلاعیه ای اعلام کرد: « ۱۸ میلیون ماسک در انبارها دپو شده و این وزارتخانه آمادگی دارد تا در هر نقطه‌ای از کشور که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کند، مقادیر انبوه ماسک را توزیع کند. در عین حال محموله‌های صادراتی ماسک نیز منتظر اخذ مجوز از سازمان غذا و دارو هستند. ضمن اینکه واحدهای تولیدی نیز آمادگی دارند تا به سرعت با تغییر خطوط تولیدی خود، اقدام به افزایش تولید به میزان دو برابر رقم فعلی کنند.»
نکته قابل تامل اینجاست که چند روز قبل، رئیس سازمان غذا و دارو اعلام کرد که اشتباهی رخ داده است و از استنباط نادرست نگارنده خبر مبنی بر کمبود ماسک، خبر داد. شانه ساز توضیح داده است که «این خطای آشکار قابل بررسی و پیگیری است.»
یعنی در حالی که روابط عمومی سازمان غذا و دارو، خبری را در سایت خود این سازمان با تیتر «هشدار سازمان غذا و دارو درباره کمبود ماسک» منتشر کرد، اما حالا رئیس این سازمان می گوید که کمبود ماسک نداریم و نامه ارسالی به وزارت صمت نیز حاصل خطا و اشتباه بوده است!
جالب است که وزارت صمت نیز به همان نامه اشتباهی سازمان غذا و دارو، پاسخ داده است. مجموع این تناقض ها نشان می دهد که مدیریت تولید و توزیع ماسک در چه آشفتگی و بی برنامگی به سر می برد.
کمبود ماسک نداریم، سیستم توزیع می‌لنگد
وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده است که 18 میلیون ماسک در انبارها ذخیره شده است. از سوی دیگر، تولید ماسک های خانگی هم رونق گرفته است و برخی کارگاه های کوچک در حال تولید ماسک هستند. با مجموع چنین شرایطی انتظار می رود که با گرانی و کمبود ماسک روبرو نباشیم، اما در مقام عمل می بینیم که هنوز هم گرانی و کمبود ماسک در برخی نقاط کشور وجود دارد.
بسیاری از کارشناسان هم معتقدند که ما مشکل کمبود ماسک نداریم، بلکه مشکل توزیع داریم. وزارت صمت نیز با همین پیش فرض از هیات امنای ارزی و سازمان غذا و دارو درخواست کرده است که نظارت بیشتری بر قیمت و نحوه توزیع ماسک در داروخانه‌ها داشته باشند.
در اطلاعیه وزارت صنعت، معدن و تجارت آمده است: «شبکه توزیع ماسک در زمان حاضر علاوه بر داروخانه‌ها که زیر نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فعالیت می‌کنند، در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، سوپرمارکت‌ها و ایستگاه‌های مترو نسبت به عرضه ماسک اقدام می‌کنند. از بُعد نظارتی، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان علاوه بر استقرار بازرسان مقیم در واحدهای تولیدکننده مواد اولیه ماسک و نیز تولیدکننده این کالا، اجازه هر گونه عرضه خارج از شبکه را نخواهد داد.»
همچنین دکتر علی فاطمی، نایب رییس انجمن داروسازان ایران هم به مشکلات توزیع ماسک در ایران اشاره و انتقاد می کند: «ما با یک تناقض مواجهیم. به عنوان مثال تولید ماسک در ایران قبل از کرونا ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار مورد در روز بود، اما بعد از کرونا اکنون به هفت میلیون در روز رسیده است. متاسفانه توزیع ماسک به خوبی در همه داروخانه‌ها انجام نمی‌شود. اکنون مردم به دلیل تشدید کرونا به میزان بسیار زیادی به داروخانه‌ها مراجعه می‌کنند، اما اکنون مدت‌هاست که ماسک در بسیاری از داروخانه‌ها توزیع نشده است.»
حراج ماسک‌های دسته چندم؟
در چند روز گذشته، ویدئوهایی از بازیافت ماسک های دست چندم در فضای مجازی دست به دست می شود. گفته می شود که عده ای همان ماسک های رها شده در خیابان را جمع آوری می کنند و پس از شستشو و اتو کردن، دوباره آن را به مردم می فروشند.
فاطمی، نایب رییس انجمن داروسازان ایران هم ضمن تایید این موضوع، تاکید می کند: «احتمال اینکه ماسک‌های استفاده شده‌ای که مردم کنار خیابان‌ها رها می‌کنند، جمع‌آوری و مجددا تمیز شود و به صورت غیر رسمی به فروش برسد، وجود دارد. وقتی ماسک استفاده شده را می شویند، اتو و مجددا به فروش می رسانند، لایه پلیمری فوق‌العاده حساس و منافذ ماسک از هم باز می شود و به راحتی ذرات و از جمله ویروس‌ها از آن عبور می‌کنند. از طرفی مردم خیال‌شان راحت است که ماسک دارند و فاصله‌گذاری اجتماعی را هم رعایت نمی‌کنند، در حالی که همین ماسک های غیراستاندارد می‌تواند منجر به انتقال بیماری شود.»
با توجه به اینکه توزیع ماسک در بسیاری از اماکن باربط و بی ربط به حوزه تجهیزات پزشکی دیده می شود، انتظار می رود که حداقل نظارت جدی بر سیستم توزیع ماسک، اعمال شود تا کمبود و گرانی ماسک هم بر رنج های مردم در دوران بحران کرونا اضافه نشود.
