تب گمانه‌زنی برای انتخاب رئیس شورا و شهردار آینده پایتخت روزبه‌روز داغ‌تر می‌شود؛ جریان اصلاح‌طلب می‌کوشد تا بین گزینه‌های موجود هرچه زودتر به نتیجه برسد و در این بین از جریانسازیهای خبری برای رسیدن به هدف نهایت استفاده را می‌کند.
به گزارش خط و به نقل از تسنیم، با اعلام نتایج انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا و با مشخص شدن اسامی اعضای منتخب شورای شهر تهران، گمانه‌رنی‌های سیاسی ــ مطبوعاتی درباره رئیس شورای شهر و همچنین شهردار کلان‌شهر تهران نیز آغاز شده و همچنان ادامه دارد.
البته تا روز ۱۲ شهریور ماه روز تشکیل شورای دوره چهارم شهر تهران اندک زمانی وقت باقی است، موضوع انتخاب رئیس شورا و شهردار آینده پایتخت نشین‌ها یکی از مباحث جدی این‌روزهای محافل مطبوعاتی ــ سیاسی است که اولین و مهمترین تصمیم اعضای شورای شهر محسوب می‌شود و می‌توان گفت این دو انتخاب به‌نوعی نخستین آزمون آنهاست و مردم آن‌گونه که پیش از این نیز نشان داده‌اند، به آزمون آنها نمره خواهند داد.
البته شکل‌گیری چهارمین دوره شورای شهر تهران از بدو اعلام اسامی منتخب مردم با حواشی روبه‌رو بوده است، به‌عنوان نمونه تا مدتی محمدمهدی مفتح عضو سی و یکم شورا به‌دلیل اینکه همزمان منتخب انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی شد، خبرساز بود. وی با قرار گرفتن در دوراهی بهشت و بهارستان، فعلاً عضویت در مجلس را برگزیده و ممکن است بهشت را برگزیند.
قاعدتاً با رفتن مفتح به مجلس، عضو علی‌البدل می‌تواند بر صندلی وی در شورای شهر تکیه زند؛ این فرصت برای مسعود سلطانی‌فر سی و دومین عضو منتخب فراهم خواهد شد و همه بر این باور بودند که وی در شورا حضور خواهد یافت اما چندی پیش زمزمه‌هایی درباره پیشنهاد وزارت ورزش و جوانان دولت روحانی به سلطانی‌فر در رسانهها پیچید و با گذشت زمان کوتاهی به حقیقت پیوست بنابراین وی خود را برای پذیرفتن مسئولیت این وزارتخانه آماده کرد اما در حالی که با ۱۴۸ رأی مخالف از راهیابی به این وزارتخانه بازماند زمزمه‌های دیگری مبنی بر پیشنهاد ریاست سازمان محیط زیست به سلطانی‌فر به گوش رسید.
سلطانی‌فر درباره این پیشنهاد به خبرنگار تسنیم می‌گوید: هنوز پیشنهادی به‌صورت رسمی به بنده داده نشده و درباره پیشنهادهای غیررسمی مطرح شده و همچنین عضویت در شورای شهر فکر نکرده‌ام اما به‌زودی همه‌چیز مشخص خواهد شد.
*چه‌کسانی بر صندلی ریاست شورای شهر ۱۴ساله تهران تکیه زدند؟
هرساله با فرارسیدن سالروز آغاز به کار شوراها در نهم اردیبهشت، درباره رئیس شورا، هیئت رئیسه، نایب‌رئیس و سخنگوی شورا رأی‌گیری می‌شود که از ابتدای دوره دوم شورا یعنی از سال ۱۳۸۲ تاکنون مهدی چمران با رأی حداکثری سایر اعضا ریاست شورای شهر تهران را عهده‌دار بوده است؛ با توجه به اهمیت بالای این پست، انتخاب چمران طی ۱۰ سال متوالی به‌عنوان رئیس شورا نشان از توانایی وی و اعتمادی است که اعضای شورا به او داشته‌اند اما هنوز کسی نمی‌داند از میان گزینه‌های جدی ریاست شورای شهر چهارم چه‌کسی بر صندلی ریاست شورا تکیه خواهد زد.
* تأملی درباره گزینه‌های جدی برای شهرداری پایتخت
هرچند تاکنون هیچ‌یک از افرادی که درباره حضور آنان در بهشت تهران گمانه‌زنی شده و می‌شود، صراحتاً درباره این موضوع با رسانهها سخن نگفته‌اند اما اعضای شورای دوره چهارم نیز بیشترین توجه خود را معطوف به انتخاب شهردار کردهاند؛ انتخابی که از حساسیت و اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند مسیر پیشرفت تهران را تغییر دهد.
در حال حاضر ۱۳ عضو اصلاح‌طلب شورا امیدوارند رئیس شورا و شهردار آینده تهران فردی همسو با نگاه‌های سیاسی خودشان باشد. در واقع به‌نظر می‌رسد اصلاح‌طلبان با توجه به تغییر ترکیب شورا، در تلاش هستند زمام امور را به‌صورت کامل در دست بگیرند و به‌نوعی در سیستم مدیریت شهری تهران تغییراتی دلخواه به وجود بیاورند در این راستا نیز جلسات بسیاری برگزار کردهاند و برای به اجماع رسیدن جهت معرفی گزینه‌های خود در تلاش هستند.
طی روزهای گذشته لیستی از افراد مطرح شده که می‌توان به نام افرادی چون محسن هاشمی (مدیر عامل سابق شرکت مترو)، محمدرضا عارف (کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری)، معصومه ابتکار ( رئیس کمیته محیط زیست شورای دوره سوم)، احمد خرم (وزیر راه و ترابری در دولت دوم محمد خاتمی)، حبیب‌الله بیطرف ( وزیر نیرو در دولت‌های اول و دوم محمد خاتمی)، محسن مهرعلیزاده (رئیس سازمان تربیت بدنی در دولت محمد خاتمی) و صفدر حسینی (وزیر اقتصاد دولت دوم محمد خاتمی) اشاره کرد.
اما برآیند اخبار و اطلاعاتی که به‌صورت رسمی و غیررسمی به گوش می‌رسد حاکی از این است که انسجام لازم بین اصلاح‌طلبان وجود ندارد و شکاف سلیقه‌ای بین آنها حاکم است؛ اعضای کارگزاران سازندگی که میان راه یافتگان به شورای چهارم، اکثریت اعضای اصلاح‌طلب محسوب می‌شوند، معتقدند اتخاذ برخی از مواضع به‌ویژه در مورد شهردار و رئیس شورای شهر باید با دقت و ملاحظات خاصی صورت بگیرد و در این شرایط نباید فضای جامعه را مشوش ساخت.
* بین افراد مذکور طیف متمایل به کارگزاران سازندگی که عمدتاً مدیران اسبق شهرداری تهران در زمان کرباسچی می‌باشند، وزن بیشتری را در این بین دارند و افرادی که این تفکر را نمایندگی می‌کنند عبارتند از: محمد حقانی، اسماعیل دوستی، فاطمه دانشور، عبدالحسین مختاباد و مهدی حجت.
* از طرف دیگر طیف متمایل به جبهه موسوم به مشارکت، در رده دوم قرار می‌گیرند که نمایندگان متمایل به این جبهه عبارتند از: احمد مسجدجامعی، احمد حکیمی‌پور، غلامرضا انصاری و محمدمهدی تندگویان.
* دسته سوم از ائتلاف اصلاح‌طلبان که تمایل به خانه کارگر دارند، عبارتند از: محسن سرخو، الهه راستگو.
با این اوصاف و با توجه به تفاوت‌‌های مذکور بین اعضای اصلاح‌طلب شورا این احتمال وجود دارد که عهده‌دار شدن ریاست شورا توسط یکی از آنها و به اجماع رسیدن برای گزینه شهردار آینده امکان‌پذیر نباشد و حتی در جریان فعالیت شورای دوره چهارم با شرایطی نظیر شورای دوره اول مواجه شوند که قطعاً در این صورت مردم نمی‌توانند در ادامه فعالیت مدیریت شهری، طعم داشتن شورایی کارآمد را بچشند و به‌نوعی شاهد بازگشت به گذشته خواهند بود در حالی که تهران دیگر جایی برای توقف و درجا زدن ندارد و در شرایطی نیست که مسئولان آن بتوانند آزمون و خطا کند.
* تلاش برای حذف قالیباف با جریان‌سازی خبری
این شرایط در حالی است که برخی رسانهها با آگاهی از این مسئله و واقف بودن از آنچه میان اصلاح‌طلبان می‌گذرد، اخباری منتشر می‌کنند تا انسجام و اتحادی را که وجود خارجی ندارد به رخ افکار عمومی بکشانند و در این راستا دست به جریانسازیهای پوچی می‌کنند تا شانس برتری رقبای خود را کاهش دهند؛ به‌عنوان مثال هفته گذشته علی‌رغم اینکه اخباری درباره به اجماع رسیدن آنها بر گزینه شهردار آینده در برخی رسانهها منتشر شد و جوّی به راه افتاد که محسن هاشمی گزینه نهایی آنهاست بحث دیگری درباره "منع قانونی انتخاب قالیباف به‌عنوان شهردار آینده" را مطرح کردند.
در اخباری که از سوی برخی رسانه‌های خاص با رویکرد سیاسی مشخص منتشر می‌شود، آمده است: بر اساس قانون اصلاح شده سال ۱۳۶۱ هیچ شهرداری نمی‌تواند به‌صورت متوالی برای یک دوره انتخاب شود. بر اساس بند ۱ ماده ۷۱ انتخاب شهردار برای مدت چهار سال تعیین می‌شود و انتخاب مجدد شهرداران هم به‌صورت متوالی تنها برای یک دوره بلامانع مصوب می‌شود، در سال ۸۲ و ۸۶ نیز دوباره این قانون اصلاح می‌شود ولی این بحث را ذکر نمی‌کند.
پرواضح است که در پس پرداختن به این موضوعات انگیزه و نیات خاصی وجود دارد اما به‌هرحال با پیگیری این خبر کاشف به عمل آمد که از سال ۱۳۷۵ تا امروز حدود ۱۷ سال است که بر اساس قانون تشکیلات وظایف شوراها درباره انتخاب شهردار صریح و مشخص بیان شده که شوراهای اسلامی شهرها می‌توانند شهردار را بر چه اساسی انتخاب کنند اما در این زمینه هیچ قید و محدودیتی درباره توالی دوره‌های حضور یک شهردار در یک شهر ذکر نشده است.
نادر نوروزی مدیرکل حقوقی شهرداری تهران با بیان مطلب فوق به خبرنگار تسنیم می‌گوید: مطابق این قانون هر شورای شهری می‌تواند فردی را انتخاب کند که یک یا چندین دوره متوالی شهردار بوده باشد و نقدی به‌لحاظ قانونی به آن وارد نیست.
وی ادامه می‌دهد: شاید این اشتباه از جایی آغاز شده که در سال ۱۳۶۱ قانونی به تصویب رسید که در ماده ۷ آن اشاره شد شهردار بودن یک فرد فقط یک بار می‌تواند به‌صورت متوالی استمرار داشته باشد اما ازآن‌‌جایی که قانون‌گذار را حکیم می‌دانیم زمانی که در قانون تشکیلات و وظایف شوراها و انتخاب شهردار مصوب خرداد ۱۳۷۵ هیچ قید و محدودیتی برای این انتخاب تعیین نمی‌شود قاعدتاً به‌معنای نسخ محدودیت قانون سال ۶۱ است.
به‌گفته نوروزی، بنابراین درباره قالیباف، شهردار کنونی تهران نیز هیچ محدودیتی وجود ندارد، این در حالی است که قانون شوراها از سال ۱۳۷۵ به بعد بیش از ۳۰ بار اصلاحیه داشته اما هیچ‌گاه به قید محدودیت توالی دوره مدیریت شهردار اشاره‌ای نشده است.
در کنار انتشار اخباری از این دست و جریانسازیهای خبری همچنان اخبار حول محور اجماع گزینه بر سر محسن هاشمی می‌چرخد در حالی که همه اعضای اصلاح‌طلب آن را تأیید نمی‌کنند و هنوز هم مشخص نیست در فرصت باقی‌مانده سرانجام مذاکرات پنهانی و آشکار آنها به کجا می‌رسد.
*انتخاب شهردار آینده پایتخت؛ بیم‌ها و امیدها
در حالی که اصلاح‌طلبان برای رسیدن به نتیجه‌ای مشترک در تکاپو هستند اصولگرایان هم به‌دنبال دسترسی به نقطه‌ای مشترک از بین گزینه‌های مطرح بوده و گمانه‌زنی بین آنها هم وجود دارد اما تفاوت آنها در این است که پای رسانهها را چندان به این مسئله باز نکرده‌اند و ترجیح می‌دهند ابتدا معیارهای لازم را مشخص کرده سپس گزینه‌های مطرح را با آن بسنجند.
مرتضی طلایی رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری تسنیم، به خبرنگار تسنیم می‌گوید: برگزاری جلسه مشترک بین اصولگراها نیز وجود دارد ولی هنوز درباره گزینه‌های شهردار آینده به اجماع نرسیده‌‌ایم و فعلاً اولویت با تعیین شاخص‌هاست.
وی به برخی از شاخص‌های تعیین شده اشاره می‌کند و می‌گوید: ولایت‌مداری و اعتقاد واقعی به آرمان‌ها، انقلاب، نظام و کشور در کنار دینداری و تخلق به اخلاق اسلامی و انسانی و کارآمدی و کارایی باید از جمله مهمترین ویژگی‌های شهردار آینده تهران باشد.
طلایی همچنین انتقادپذیری، دوری از روحیه اشرافی‌گری، تیم قوی، سالم و هماهنگ و با تجربه‌های مرتبط، انضباط و سلامت مالی و اقتصادی، اعتقاد به برنامه محوری و کار سیستمی، نگاه غیرسیاسی و پرهیز از باندبازی و گروه‌گرایی، نگاه پیشرفت‌گرا به شهر و قانع نبودن به وضع موجود، داشتن روحیه و نگاه فرهنگی و انسانی به شهر و اجزای آن و قادر بودن به ایجاد تحول بیشتر و مثبت‌تر در شهر و ساختار شهرداری متناسب با انتظارات و مطالبات مردم و شورا را از دیگر شاخص‌ها و ویژگی‌های شهردار آینده تهران برمی‌شمارد.
بین گزینه‌های مطرح برای پست شهرداری تهران بین اصولگرایان که قرار است با معیارهای فوق سنجیده شوند هم نام افرادی چون محمدباقر قالیباف شهردار کنونی تهران، رستم قاسمی (وزیر نفت دولت دهم)، پرویز فتاح (وزیر سابق نیرو)، علی نیکزاد (وزیر راه و شهرسازی دولت دهم)، بذرپاش (نماینده مجلس) و صادق محصولی (وزیر سابق رفاه دولت دهم) دیده می‌شود که برآیند نظرات اعضای شورای شهر و اخبار منتشر شده در رسانهها به‌گونه‌ای است که می‌توان گفت قالیباف در صدر گزینه‌های موجود است و برای این پست برنامه‌هایی در نظر گرفته که به اعضای شورا ارائه خواهد داد.
با آغاز روزشمار برای انتخاب شهردار آینده کلان‌شهر تهران، که هرروز نام یکی از دو گزینه جدی یعنی قالیباف و با آرای پایین‌تر محسن هاشمی خبرسازتر می‌شود و برخی بر این باورند سایر اسامی مطرح شده گزینه‌های انحرافی هستند و اصلاح طلبان در دقیقه آخر نامهای دیگری از جمله مهرعلیزاده را مطرح کنند. باید دید کدام‌یک از این گزینه‌ها می‌توانند بر مسند مدیریت شهر تهران تکیه بزنند و زمام امور را دست خود گیرند.
