معاویه در یکی از آخرین نامه های خود به علی(ع) پیش از صفین اعلام می دارد که اگر علی(ع) در زمان حیات خود، امارت شام و مصر را به او بسپارد و پس از حیات خود نیز بیعت کسی را بر گردنش قرار ندهد در چنین صورتی است که خلافت علی(ع) را خواهد پذیرفت..
خط نیوز : «آنها جلو می‌آیند؛ آنها زیاده‌طلبند؛ آنها جز به استکبار و استعمار و سلطه‌ی بر ملّتها به چیزی قانع نیستند؛ هرچه بتوانند جلو می‌آیند»
اینها بخشی از اظهارات مقام معظم رهبری در توصیف دشمنان زیاده خواه جمهوری اسلامی است. دشمنانی که به تعبیر رهبر انقلاب باید در برابر آنها با دیوار مستحکمی از عزم و توکّل و اقتدار ملّی ایستاد. دشمنانی که زیاده خواهند و البته غیرقابل اعتماد.
رهبر معظم انقلاب چندی پیش در مراسم دانش آموختگی دانشجویان به روند زیاده خواهی غربی‌ها پای میز مذاکرات اشاره کردند و در این رابطه فرمودند: «در همین قضایای مذاکرات مربوط به مسائل هسته‌ای زورگویی میکنند، حرف میزنند؛ این نشانه‌ی آن است که ملّت را نشناخته‌اند؛ نشانه‌ی آن است که دولت ما را نشناخته‌اند؛ دولت ما هم تسلیم نخواهد شد، دولت ما هم جزو ملّت است، از سر همین ملّت است، برآمده‌ی از میان همین ملّت است، با همین آرمانها پیش رفته‌اند، با همین آرمانها رشد پیدا کرده‌اند. هرچه یک دولتی، یک ملّتی، مسئولینی در مقابل این دشمن عقب‌نشینی کنند، آنها جلو می‌آیند؛ آنها زیاده‌طلبند؛ آنها جز به استکبار و استعمار و سلطه‌ی بر ملّتها به چیزی قانع نیستند؛ هرچه بتوانند جلو می‌آیند؛ باید دیواره‌ی مستحکمی از عزم و توکّل و اقتدار ملّی در مقابل آنها به‌وجود آورد.»
اما فرزاد جهان‌بین از اساتید علوم سیاسی با اشاره به زیاده خواهی غربی‌ها با انتشار یادداشتی، تمثیلی قیاس گونه از این زیاده طلبی را در دوران حکومت امیرالمومنین یادآور کرد.
وی در این یادداشت آورده است:
از جمله دیدگاه هایی که در خصوص راهبرد تعامل علی(ع) با معاویه مطرح می شد این راهبرد بود که علی(ع) به طور موقت با معاویه کنار بیاید تا پس از تثبیت خلافت به تصمیم گیری در مورد معاویه بپردازد. به عنوان نمونه مغیره بن شعبه در گفتگو با علی(ع) از ایشان می خواهد که به مدت یکسال، کارگزاران عثمان را بر سر کار نگه دارد و وقتی پاسخ منفی از حضرت می شنود تاکید می کند که حداقل به معاویه، دست نزند و دلیل این امر را جسور بودن معاویه و نفوذ زیاد وی در شام بیان می کرد.
در نمونه ای دیگر، عبدلله بن عباس بیان می دارد که “من تو را نصیحت می کنم که معاویه را بر سرکار نگه داری. آنگاه که با تو بیعت کرد من او را از منزلگاهش بر می کنم”.و در موردی دیگر بیان می کرد که تو مرد شجاعی هستی اما در این عرصه باید خدعه کرد.
علی(ع) در پاسخ به این اظهار نظرها دو دسته پاسخ می دادند:
اول اینکه می فرمودند:”من در دین خود دورویی نمی کنم و در کار حکومت ریا نمی ورزم”.حضرت بیان می داشت که اگر معاویه اصلاح شود مشکلی با ابقاء او ندارد اما تا معاویه “بر حال خود باقی است” هرگزمعاویه را برای دو روز به کار نخواهد گماشت.
پاسخ دومی که علی(ع) می دادند و ناشی از ژرف نگری حضرتش بود توجه به این حقیقت بود که معاویه با من کنار نخواهد آمد و تن به مصالحه و مسالمت نخواهد داد مگر آنکه”با او عهد و پیمان الهی ببندم که هیچگاه معزولش ندارم”.به عبارتی دیگر معاویه جز به اینکه من کاری به کار او نداشته باشم با من، کنار نخواهد آمد.علی(ع) در نامه ۷۳ نهج البلاغه ضمن اشاره به زیاده خواهیهای معاویه می نویسند:
“همانا تو که مدام خواسته هایی ازمن داری و نامه های فراوان می نویسی…”
در همین راستا معاویه در یکی از آخرین نامه های خود به علی(ع) پیش از صفین اعلام می دارد که اگر علی(ع) در زمان حیات خود، امارت شام و مصر را به او بسپارد و پس از حیات خود نیز بیعت کسی را بر گردنش قرار ندهد در چنین صورتی است که خلافت علی(ع) را خواهد پذیرفت..
جهان
