خط نيوز - تاریخ اسلام آکنده از دعوت به اعتدال است

حجت‌الاسلام الویری در همایش تبیین مفهوم اعتدال:

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم با بیان اینکه اعتدال الزاما منحصر به مفهوم رایج ارسطویی نیست، گفت: تاریخ اسلام آکنده از نمونه‌های عمل به آموزه‌های دینی اعتدال و دعوت به آن است.

حجت‌الاسلام محسن الویری عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم در سخنانی در همایش تبیین مفهوم اعتدال، با بیان اینکه میراث دین ما به اعتدال می‌رسد، اظهار داشت: اعتدال به مفهوم ارسطویی با فرهنگ دینی ما متفاوت است. وی ادامه داد: اعتدال از منظر واژه شناختی به مفهوم به خود پذیرفتن اصل و نهادینه شدن و استقرار عدل در یک پدیده است. و عدل نیز در رایج‌ترین و در عین حال دقیق‌ترین تعریفی که ریشه در سخنان امیرالمومنین علی(ع) دارد قرار گرفتن هر چیز در وضع مطلوب است. بر همین اساس آنگونه که از فرهنگ‌های لغت عربی برداشت می‌شود، واژه اعتدال تقریبا در همه کاربردهای خود به مفهوم قرار داشتن و قرار گرفتن در وضع بهینه و مطلوب و برخورداری از تناسب است. حجت‌الاسلام الویری خاطرنشان کرد: اعتدال هر چند در زمان فارسی به میانه‌روی ترجمه شده است، اما الزاما منحصر به مفهوم رایج ارسطویی یعنی میان هر چیز را گرفتن نیست و کمال‌گرایی که هم در فضای اخلاقی همواره رو به تزاید و تکاثر دارد، می‌تواند به عنوان پشتوانه نظری اعتدال در نظر گرفت و اعتدال به این معنی به هیچ روی نکوهیده نیست و خود از برترین مصادیق عدل به شمار می‌رود و همه قلمروهای فردی‌، خانوادگی، سازمانی، نهادی، حکومتی و اجتماعی زندگی بشر را دربر می‌گیرد. اما این شمول تنها در مواردی است که اعتدال در آن قلمرو معنی‌دار باشد. بر همین اساس چون اعتدال فقط در رفتارها معنی می‌یابد در باورها و ارزش‌ها نمی‌توان و نباید از اعتدال سخن گفت و اعتدال در صحنه رفتارها نیز شکل و قالب ثابت و جاودانه ندارد و در هر موضوعی متناسب با آن موضوع و تابع شرایط گوناگون با مصلحت خرد جمعی سنجیده می‌شود. وی تصریح کرد:‌ اعتدال به مفهومی که گذشت، دارای یک پشتوانه استوار دینی و پشت‌گرم به ده‌ها نمونه از آیات قرآن و روایات معصومین و گزارش از سیره آنهاست و این آموزه دینی همپای دیگر آموزه‌ها در لایه‌های مختلف تمدن پیشین مسلمانان جای یافت و این تمدن را به رنگ خود درآورد. در نگاه کلی تمدن اسلامی به رنگ باورها و ارزش‌های اسلامی است، اما روشن است که این سخن بدان معنی نیست که در تمدن اسلامی رفتاری بر خلاف این باورها صورت نگرفته است. عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم افزود: تاریخ اسلام آکنده از نمونه‌های عمل به آموزه‌های دینی اعتدال و دعوت به آن است. لذا اعتدال از اساس با انقلابی‌گری ناسازگار نیست و ریشه در آموزه‌های دینی دارد. حجت‌الاسلام الویری افزود: یکی از ویژگی‌های تمدن اسلامی را می‌توان اعتدال‌ورزی و اعتدال‌گرایی نامید و بر گستره تمدن اسلامی اعتدال رواج داشت و اگر بخواهیم چند ویژگی برای تمدن اسلامی برشماریم، بی‌تردید یک ویژگی اعتدال‌ورزی است.