مشروح گزارش فصلی آمانو درباره برنامه هسته‌ای ایران
آژانس: ایران پیشنهادات لازم برای ادامه همکاری‌ها را ارائه نکرده است
17 آبان 1393 ساعت 10:55
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با انتشار گزارش فصلی درباره برنامه هسته‌ای ایران شورای حکام را در جریان آخرین تحولات همکاری‌های تهران و آژانس و نیز وضعیت کنونی تأسیسات هسته‌ای کشورمان قرار داد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری خط نیوز ، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آخرین گزارش فصلی خود درباره برنامه هسته‌ای ایران اعلام کرد که ذخایر اورانیوم غنی شده ۵ درصد کشورمان به ۸۳۹۰ کیلوگرم رسیده است.
در این گزارش همچنین بار دیگر تأکید شده است که ایران به تعهدات خود بر اساس توافق موقت ژنو پایبند بوده است.
در ادامه مطلب حاضر مشروح این گزارش ارائه میشود:
اجرای توافقنامه پادمان‌های پیمان منع اشاعه هسته‌ای
و مفاد مربوط قطعنامه‌های شورای امنیت
جمهوری اسلامی ایران
گزارش مدیرکل
تحولات اصلی
ایران و آژانس دو نشست فنی برای بررسی تمهیدات عملی مهم که در ماه می ۲۰۱۴ در سومین گام از چارچوب همکاری درباره آنها توافق شده بود برگزار کردند.
ایران هیچگونه توضیحی ارائه نکرده است که آژانس را قادر سازد تمیدات عملی مهم را شفاف‌سازی کند، همچنین هیچ تمهید عملی جدیدی در گام بعدی چارچوب همکاری پیشنهاد نداده است.
آژانس به نظارت و راستی‌آزمایی در ارتباط با تمهیدات مرتبط هسته‌ای که در برنامه مشترک اقدام، و نیز [توافق] تمدید، مقرر شده‌اند، ادامه داده است.
از زمان اجرایی شدن برنامه مشترک اقدام، ایران هگزافلوراید اورانیوم (UF۶) را در هیچ‌یک از تأسیسات اعلام شده بیش از ۵ درصد اورانیوم ۲۳۵ (U-۲۳۵) غنی‌سازی نکرده است و تمام ذخایر هگزافلوراید اورانیوم (UF۶) که تا ۲۰ درصد اورانیوم ۲۳۵ (U-۲۳۵) غنی‌سازی شده بودند از طریق رقیق‌سازی یا تبدیل به اکسید اورانیوم فراوری شده‌اند.
غنی‌سازی هگزافلوراید اورانیوم (UF۶) تا ۵ درصد اورانیوم ۲۳۵ (U-۲۳۵) با سرعتی مشابه آنچه در گزارش‌های قبلی مدیرکل اعلام شد، ادامه داشته است. مقدار مواد هسته‌ای که به‌شکل هگزافلوراید اورانیوم (UF۶) تا ۵ درصد اورانیوم ۲۳۵ (U-۲۳۵) غنی‌سازی شده‌اند، به ۸۳۹۰.۳ کیلوگرم افزایش یافته است.
هیچگونه تجهیزات جدید عمده‌ای در رآکتور اراک نصب نشده است و هیچگونه تولید و یا آزمایش سوخت برای رآکتور نیز انجام نگرفته است.
ایران دسترسی مدیریت شده آژانس به کارگاه‌های تولید سانتریفیوژ، کارگاه‌های تولید روتر سانتریفیوژ و نیز تأسیسات ذخیره‌سازی را ادامه داده است.
A. مقدمه
۱. گزارش دبیرکل به شورای حکام و همچنین شورای امنیت درباره اجرای پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای و مفاد مرتبط قطعنامه‌های شورای امنیت درباره جمهوری اسلامی ایران است. این گزارش شامل اطلاعات و موارد دیگر با توجه به اجرای اقدامات تحت "بیانیه مشترک درباره چارچوب همکاری" و برنامه مشترک اقدام است.
۲. شورای امنیت تأیید کرده است که اقدامات مورد نیاز شورای حکام در قطعنامه‌ها برای ایران الزام‌آور است. مفاد مرتبط به قطعنامه‌های فوق‌الذکر شورای امنیت تحت فصل ۷ منشور سازمان ملل پذیرفته شده و مطابق با شرایط آن قطعنامه‌ها الزام‌آور است. اجرای دقیق تعهدات ایران به‌منظور جلب اطمینان بین‌المللی درباره ماهیت صرفاً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای این کشور مورد نیاز است.
۳. همانطور که قبلاً در تاریخ ۱۱ نوامبر ۲۰۱۳ گزارش شده آژانس و ایران یک بیانیه مشترک در باره چارچوب همکاری به امضا رسانده‌اند. در این چارچوب همکاری آژانس و ایران بر همکاری بیشتر به‌منظور تایید فعالیتهای ایران از سوی آژانس به‌منظور رفع تمام مسائل گذشته و فعلی و همچنین پیشبرد این فعالیت‌ها به‌صورت مرحله به مرحله توافق کردند. فهرست اقدامات عملی مورد توافق مرتبط به چارچوب همکاری تا این تاریخ در پیوست ۱ ارائه شده است.
۴. همانطور که قبلاً گزارش شد، در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۳ چین، فرانسه، آلمان، روسیه، بریتانیا و آمریکا بر اساس برنامه مشترک اقدام با ایران توافق کردند. برنامه اقدام مشترک میان موارد دیگر به این مسئله اشاره داشت که هدف از این مذاکرات دستیابی به یک راه‌حل جامع بلندمدت دوجانبه است که صرفاً صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را تضمین می‌کند. طبق برنامه مشترک اقدام که از ۲۰ ژانویه ۲۰۱۴ اجرایی شد اولین گام محدود به زمان (۶ماهه) و قابل تمدید با توافق طرفین بوده است. طبق درخواست گروه ۱+۵ و ایران و همانطور که توسط شورای حکام به پیوست رسید (مشروط به وجود بودجه) آژانس بازدیدهای لازم هسته‌ای مرتبط با برنامه مشترک اقدام، شامل فعالیت‌هایی علاوه بر اقدامات متعاقب توافق پادمانی ایران و مفاد مرتبط با قطعنامه‌های شورای امنیت انجام دهد. در جولای ۲۰۱۴ گروه ۱+۵ و ایران بر تمدید برنامه مشترک اقدام تا ۲۴ نوامبر ۲۰۱۴ توافق کرده از آژانس خواستند تا نظارت هسته‌ای و اقدامات لازم در جهت تأیید برنامه هسته‌ای ایران را ادامه دهد. طبق موافقت هیئت رئیسه در ژانویه ۲۰۱۴ آژانس نظارت‌های خود را ادامه داده است. یک میلیون بودجه اضافی مورد نیاز آژانس برای ادامه این بازرسی‌ها توسط تعدادی از اعضا پرداخت شده است.
۵. این گزارش به بررسی فعالیت‌ها از زمان گزارش پیشین دبیرکل به بعد و همچنین مسائل مورد بحث بعدی می‌پردازد.
B. شفاف‌سازی و مسائل حل‌نشده
۶. شورای حکام در قطعنامه خود در نوامبر سال ۲۰۱۱ (GOV/۲۰۱۱/۶۹) تأکید کرد که ضروری است ایران و آژانس گفت‌وگوهای خود با هدف دستیابی به راه‌حل فوری درباره تمامی مسائل مهم اساسی با هدف ایجاد شفافیت در قبال آن موضوعات از جمله دسترسی به تمامی اطلاعات، اسناد، سایت‌ها، مواد و پرسنل مربوطه در ایران، را افزایش دهند. شورای حکام در قطعنامه خود در سپتامبر سال ۲۰۱۲ (GOV/۲۰۱۲/۵۰)، اعلام کرد که همکاری ایران با درخواست‌های آژانس با هدف حل تمامی موضوعات مهم، برای بازیابی اعتماد بین‌المللی درباره ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران ضروری است.
۷. همانگونه که پیشتر گزارش شده است، دبیر کل، در دیدارهای قبلی در تهران در آگوست ۲۰۱۴، به بیانیه ایران درباره تعهد جدی به اجرای چارچوب همکاری که توسط مقامات سطح بالا گفته شده، و تمایل اعلام شده ایران برای تسریع در حل و فصل مسائل مهم، اشاره کرد.
۸. در جریان نشست‌های فنی ۷ اکتبر ۲۰۱۴ و ۲ نوامبر ۲۰۱۴ در تهران، مقامات ایران و آژانس مباحثی را در ارتباط با اجرای دو تمهید عملی مورد توافق در می ۲۰۱۴ در گام سوم چارچوب همکاری برگزار کردند. این دو تمهید عملی که هنوز اجرایی نشده‌اند با بکارگیری مواد انفجاری قوی و محاسبات انتقال نوترون مرتبط هستند. آژانس در نشست ۷ اکتبر ۲۰۱۴، نگرانی‌های خود در ارتباط با این دو گام را به صورت مشروح توضیح داد. این امر شامل طرح سؤالاتی از ایران و به اشتراک‌گذاری اطلاعات بود. در نشست ۲ نوامبر ۲۰۱۴، ایران برخی توضیحات درباره مقالات علمی اوپن سورس [در دسترس همه] ارائه داد. با این حال ایران هیچ گونه توضیحی که آژانس را قادر سازد که این دو تمهید عملی مهم را شفاف سازد، ارائه نکرده است.
۹. توافق شده بود که یک دیدار فنی دیگر برای بحث بیشتر درباره این دو تمهید عملی مهم در زودترین زمان ممکن، البته نه پیش از ۲۴ نوامبر ۲۰۱۴، برگزار شود. در آماده‌سازی برای این نشست، آژانس قبول کرده است که سؤالات دیگری از ایران بپرسد.
۱۰. در حوزه تمهیدات عملی جدید، آژانس در نامه‌ای در ۲۵ آگوست ۲۰۱۴، ابتدا ایران را دعوت کرد که تمهیداتی را پیشنهاد دهد که در گام بعدی چارچوب همکاری اجراء خواهد کرد. این دعوت چندین بار تکرار شده است – شامل نشست ۸ اکتبر ۲۰۱۴ – اما ایارن هیچ تمهید عملی جدیدی پیشنهاد نکرده است.
C. تاسیسات اعلام شده تحت توافق پادمانی ایران
۱۱. بر اساس توافق پادمانی آن، ایران به آژانس ۱۸ تاسیسات هسته‌ای خود و ۹ مکان خارج از تاسیسات نیز که مواد هسته‌ای به طور عادی مورد استفاده قرار می‌گیرد را اعلام کرده است. با این وجود که اقداماتی از جانب ایران در برخی تاسیسات در حال انجام است که مخالفت قطعنامه‌های مرتبط با شورای حکام آژانس و شورای امنیت است، همانگونه که در زیر اشاره شده، آژانس همچنان عدم انحراف مواد هسته ای اعلام شده در این تاسیسات و مکان‌های خارج از تاسیسات را تایید می‌کند.
D. فعالیتهای مرتبط با غنی سازی
۱۲. بر خلاف قطعنامه‌های شورای حکام آژانس و شورای امنیتف ایران تمام فعالیتهای مرتبط با غنی سازی خود را در تاسیسات اعلام شده که در زیر به آن اشاره میشود، معلق نکرده است. با این وجودف از ۲۰ ژانویه ۲۰۱۴، ایران هگزا فلوراید اورانیوم بالای ۵ درصد تولیدنکرده و تمام ذخیره هگزا فلوراید اورانیوم ۲۰ درصد خود را دراز طریق رقیق سازی یا تبدیل فرآوری کرده است. تمام فعالیت های مرتبط با غنی سازی در تاسیسات اعلام شده تحت پادمان های آژانس، و تمام مواد هسته ای، آبشارهای نصب شده و ایستگاه های تزریق و خارج سازی در آن تاسیسات تحت مهار و نظارت آژانس است.
۱۳. ایران اعلام کرده است که هدف از غنی سازی هگزا فلوراید اورانیوم ۵ درصد تولید سوخت برای تاسیسات هسته‌ای است. ایران همچنین اعلام کرده است که هدف از غنی سازی هگزا فلوراید اورانیوم ۲۰ درصد تولید سوخت برای راکتورهای تحقیقاتی است.
۱۴. از زمان آغاز غنی سازی اورانیوم در تاسیسات اعلام شده، ایران در آن تاسیسات موارد زیر را تولید کرده است:
۱۳ هزار و ۳۹۷.۳ کیلوگرم (+۶۲۵.۳ کیلوگرم از زمان انتشار گزارش قبلی مدیرکل آژانس) هگزا فلوراید اورانیوم ۵ درصد غنی سازی کرده است که ۷ هزار و ۳۹۰.۳ کیلوگرم (+۶۲۵.۳ کیلوگرم از زمان انتشار گزارش قبلی مدیر کل آژانس) از آن به صورت هگزافلوراید اورانیوم ۵ درصد باقی مانده است و مابقی فرآوری شده است؛ و
تا برهه‌ای که ایران تولید هگزا فلوراید اورانیوم ۲۰ درصد خود را متوقف کرده است، ۴۴۷.۸ کیلوگرم از این مواد هسته‌ای، تماما از طریق رقیق سازی یا تبدیل به اکسید اورانیوم فرآوری شده‌اند.
D.۱. نطنز
۱۵. مرکز غنی‌سازی سوخت: مرکز غنی‌سازی سوخت یک مرکز غنی‌سازی سانتریفیوژی برای تولید اورانیوم غنی شده با درصد غنای پایین و اورانیوم ۲۳۵ با غنای پنج درصدی است. این مرکز برای اولین بار در سال ۲۰۰۷ عملیاتی شد. مرکز مورد نظر به سالن‌های تولید A و B تقسیم شده است. طبق اطلاعات طراحی شده که ایران ارائه کرده برای سالن تولید A، هشت واحد که هر کدام شامل ۱۸ آبشار هستند در نظر گرفته شده؛ بنابراین، در مجموع ۲۵ هزار سانتریفیوژ در ۱۴۴ آبشار وجود دارند. در حال حاضر، در یکی از واحدها سانترفیوژهای نسل دوم اصلاح شده (IR-۲m) وجود دارند؛ در پنج بخش، سانتریفیوژهای نسل اول (IR-۱) و دو واحد دیگرفاقد سانتریفیوژ هستند. ایران هنوز اطلاعات طراحی برای سالن تولید B را ارئه نکرده است.
۱۶. در واحدی که در آن سانترفیوژهای نسل دوم اصلاح شده وجود دارند تا ۱۵ اکتبر ۲۰۱۴ وضعیت نسبت به گزارش قبلی مدیر کل تغییری نکرده است: در ۶ آبشار سانترفیوژهای نسل دوم اصلاح شده به طور کامل نصب شده‌اند. به هیچکدام از این آبشارها هگزافلوراید اورانیوم طبیعی تزریق نشده است و کار نصب مقدماتی ۱۲ سانترفیوژ نسل دوم دیگر موجود در این بخش کامل شده است.
۱۷. در پنج واحد شامل سانتریفیوژهای نسل اول، تا تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۱۴ اوضاع نسبت به گزارش قبلی مدیر کل تغییری نکرده است: ۹۰ آبشار به طور کامل نصب شده بودند که از بین آنها به ۵۴ آبشار هگزارفلوراید اورانیوم طبیعی تزریق شده است. همانطور که قبلاً گزارش شد، در دو واحد فاقد سانتریفیوژ عملیات مقدماتی نصب برای ۳۶ آبشار دارای سانتریفیوژهای نسل اول به اتمام رسیده است.
۱۸. ایران از زمان آغاز تولید در فوریه ۲۰۰۷ تا ۱۲ آگوست ۲۰۱۴ برابر با ۱۴۶ هزار و ۸۵۵ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به آبشارهای مرکز غنی‌سازی سوخت تزریق کرده است و در مجموع ۱۲ هزار و ۹۴۵ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم با غنای ۵ درصد تولید کرده است.
۱۹. تا ۱۹ اکتبر ۲۰۱۴، ایران در حدود ۴ هزار و ۱۱۸ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم با غنای ۲ درصد را به اورانیوم طبیعی تبدیل کرده است.
۲۰. بر اساس نتایج تحلیل‌های محیطی نمونه‌های اخذ شده از مرکز غنی‌سازی سوخت (نطنز) و سایر فعالیتهای راستی‌آزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده است که فعالیت این تأسیسات مطابق آنچه ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی اعلام کرده بوده، است.
۲۱. مرکز غنی‌سازی سوخت آزمایشی (PFPE): این مرکز تأسیساتی برای تولید و تحقیق و توسعه (R&D) اورانیوم با غنای پایین است که اولین بار در اکتبر ۲۰۰۳ فعالیت خود را آغاز کرد. این مرکز می‌تواند ۶ آبشار را در خود جای دهد و توسط ایران به محوطه‌ای برای تولید هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم ۲۰ درصدی (آبشارهای ۱ و ۶) و محوطه‌ای اختصاص یافته برای فعالیتهای تحقیقات و توسعه (آبشارهای ۲،۳،۴ و ۵) تقسیم شده است.
۲۲. بین ۱۳ و ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۴، آژانس یک راستی‌آزمایی اقلام فیزیکی (PIV) در مرکز غنی‌سازی سوخت آزمایشی انجام دادند تا اقلام را آنگونه که توسط ایران در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۴ اعلام شده بود، راستی‌آزمایی کند. نتایج این راستی‌آزمایی هم‌اکنون در حال بررسی هستند.
۲۳. محوطه تولید: طبق آنچه در گزارش قبلی مدیر کل آمده، ایران تغذیه آبشارهای ۱ و ۶ با هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم با غنای ۵ درصد را متوقف کرده و در عوض در حال تغذیه آنها با هگرافلوراید اورانیوم طبیعی است. در ۸ فوریه ۲۰۱۴، ایران اطلاعات به روز شده‌ای درباره بخش‌هایی از پرسشنامه اطلاعات طراحی فراهم آورد که در آن اظهار کرده بود اقداماتی را در نتیجه "تغییر در سطح غنی‌سازی" به کار گرفته است و اینکه این تمهیدات "موقتاً در راستای اجرای گام اول برنامه مشترک اقدام به کار گرفته می‌شوند." از زمان اجرایی شدن برنامه مشترک اقدام، ایران آبشارهای ۱ و ۶ را در یک شکل‌بندی به هم متصل به کار نگرفته است.
۲۴. تا ۲۰ ژانویه ۲۰۱۴ که ایران تولید هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم با غنای ۲۰ درصدی را متوقف کرده ۱۶۳۰.۸ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم با غنای ۵ درصد را از زمان آغاز فعالیت در فوریه ۲۰۱۰ به آبشارهای ۱ و ۶ تزریق و در مجموع ۲۰۱.۹ کیلوگرم هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم با غنای ۵ درصدی تولید کرده که تمامی آن از آن زمان از این پروسه متوقف شده و آژانس آن را مورد راستی‌آزمایی قرار داده است. بین ۲۰ ژانویه ۲۰۱۴ و ۱۰ اکتبر ۲۰۱۴ ایران ۶۶۰.۴ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به آبشارهای ۱ و ۶ و مرکز آزمایشی غنی‌سازی سوخت تزریق کرده و در مجموع ۶۲.۷ کیلوگرم هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم ۲۳۵ پنج درصدی تولید کرده است.
۲۵. تحقیقات و توسعه: از زمان گزارش قبلی مدیر کل، ایران به طور متناوب هگزافلوراید اورانیوم طبیعی را به سانتریفیوژهای نسل پنج و سانتریفیوژهای نسل IR-۶s به عنوان دستگاه‌های تک واحدی تزریق کرده است؛ ایران همچنین این ماده را به سانتریفیوژهای نسل اول، نسل دوم اصلاح شده، نسل چهار و نسل شش، گاهی در قالب دستگاه‌های تکی و گاهی در قالب آبشارهایی با اندازه‌های مختلف، تزریق کرده است. آژانس تأیید می‌کند که هنوز مواد به یک دستگاه سانتریفیوژ نسل هشت تزریق نشده است.
۲۶. بین ۱۹ آگوست ۲۰۱۴ تا ۱۰ اکتبر ۲۰۱۴، مجموعاً ۱۶۶.۲ گیلوگرم هگزافلوراید اورنیوم طبیعی به سانترفیوژهای محوطه تحقیقات و توسعه تزریق شده است، اما در پایان این فرایند هیچگونه اورانیوم با غنای پایین به عنوان محصول برداشت نشده و پسماندها در پایان فرآیند بازترکیب شده‌اند.
۲۷. بین ۲۰ ژانویه ۲۰۱۴ و ۲۰ جولای ۲۰۱۴، ایران ۱۰۸.۴ کیلوگرم از ذخایر اورانیوم با غنای ۲۰ درصد خود را رقیق‌سازی کرده است.
۲۸. بر اساس نتایج آزمایش نمونه‌های محیطی برداشته شده در مرکز آزمایشی غنی‌سازی سوخت و همچنین سایر فعالیتهای راستی‌آزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تأسیسات مطابق آنچه ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی مربوطه اعلام کرده، فعالیت کرده است.
D.۲. فردو
۲۹. مرکز غنی سازی سوخت فردو: بر اساس پرسشنامه اطلاعات طراحی ۱۸ ژانویه ۲۰۱۲، یک تاسیسات غنی سازی به وسیله سانتریفیوژ برای تولید هگزا فلوراید اورانیوم ۲۰ درصد و تولید هگزا فلوراید اورانیوم ۵ درصد است. این تاسیسات که نخستین بار در سال ۲۰۱۱ راه اندازی شده، برای داشتن دو هزار و ۹۶۷ سانتریفیوژ در ۱۶ آبشار که به دو بخش یونیت ۱ و یونیت ۲ تقسیم شده است. تا کنون، تمام سانتریفیوژهای نصب شده در فردو، از نوع سانتریفیوژهای نسل اول هستند. ایران در تاریخ ۸ فوریه ۲۰۱۴ بخش‌هایی از پرسشنامه اطلاعات طراحی را بروز کرد که در آن اظهار کرده است اقداماتی "به منظور تغیر در سطح غنی سازی" انجام داده و اینکه این اقدامات "در طی اجرای گام اول برنامه مشترک اقدام به صورت موقتی اتخاذ شده است".
۳۰. همانطور که پیش از این گزارش شد، ایران تزریق هگزا فلوراید اورانیوم ۵ درصد به چهار آبشار یونیت ۲ را متوقف کرده که پیش از این برای این منظور استفاده می شد و در عوض به این آبشارها هگزا فلوراید اورانیوم طبیعی تزریق می‌کند. از زمان اجرایی شدن برنامه مشترک اقدام، ایران این آبشارها را به صورت به متصل راه اندازی نکرده است. تا تاریخ ۱۱ اکتبر ۲۰۱۴، به هیچکدام از دیگر ۱۲ آبشار مرکز فردو، هگزا فلوراید اورانیوم تزریق نشده است.
۳۱. تا تاریخ ۲۰ ژانویه ۲۰۱۴، که ایران تولید هگزا فلوراید اورانیوم ۲۰ درصد را متوقف کرد، از زمان آغاز تولید در دسامبر ۲۰۱۱ هزار و ۸۰۶ کیلو گرم هگزا فلوراید اورانیوم ۵ درصد را به آبشارهای مرکز فردو تزریق کرده و جمعا میزان ۲۴۵.۹ کیلوگرم هگزا فلوراید اورانیوم ۲۰ درصد تولید کرده که تماما از آن تاریخ از فرآیند خارج شده و توسط آژانس تایید گردیده است. بین ۲۰ ژانویه ۲۰۱۴ تا ۱۱ اکتبر ۲۰۱۴ ایران هزار و ۶۸۳ کیلوگرم هگزا فلوراید طبیعی به آبشارهای مرکز فردو تزریق و جمعا ۱۷۴ کیوگرم هگزا فلوراید اورانیوم ۵ درصد تولید کرده است.
۳۲. بر اساس نتایج تحلیل نمونه‌های محیطی گرفته شده در مرکز فردو، و دیگر فعالیتهای راستی آزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده که این تاسیسات به همان صورت که ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی مرتبط اظهار داشته، است.
D.۳. دیگر فعالیتهای مرتبط با غنی‌سازی
۳۳. ایران همچنان برای آژانس دسترسی‌های مدیریت شده منظم به کارگاه‌های مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاه‌های تولید روتر سانتریفیوژ و تاسیسات ذخیره سازی، فراهم کرده است. چنین دسترسی‌هایی علاوه بر اطلاعات توافق شده دو طرف نیز از جانب ایران پیرو یکی از اقدامات کاربردی توافق شده مرتبط با چارچوب همکاری، فراهم شده است. بعنوان بخشی از این دسترسی مدیریت شده، ایران فهرست مجموعه‌های روتر سانتریفیوژ را که برای جایگزین کردن سانتریفیوژهای خراب مورد استفاده قرار می‌گیرد، در اختیار آژانس قرار داد. آژانس اطلاعات ارائه شده توسط ایران را تحلیل کرده است و بر اساس درخواست، توضیحات شفاف ساز اضافی دریافت کرده است. از زمان اجرایی شدن برنامه مشترک اقدام، بر اساس تحلیل تمامی اطلاعات طراحی شده توسط ایران، و همینطور دسترسی مدیریت شده و دیگر فعالیتهای راستی آزمایی توسط آژانس، این نهاد می تواند تایید کند که تولید و مونتاژ روتر سانتریفیوژ مطابق با برنامه ایران برای جایگزینی سانتریفیوژهای خراب است.
E. فعالیتهای بازفراوری
۳۴. لازم است ایران مطابق قطعنامه‌های مربوطه شورای حکام و شورای امنیت فعالیتهای بازفرآوری از جمله تحقیق و توسعه خود را متوقف کند. همانگونه که پیش از این گزارش شد، ایران در ژانویه ۲۰۱۴ اعلام کرد که "طی گام اول شش ماهه، وارد مراحل فعالیتهای بازفرآوری یا ساخت تاسیساتی که قابلیت بازفرآوری داشته باشد، نخواهد شد". ایران در نامه‌ای به تاریخ ۲۷ آگوست ۲۰۱۴ به آژانس اعلام کرد که این "اقدام داوطلبانه" را با توجه به تمدید برنامه مشترک اقدام، تمدید کرده است.
۳۵.آژانس به نظارت بر استفاده از سلول‌های داغ در راکتور تحقیقاتی تهران و تاسیسات تولید رادیوایزوتوپ مولیبدنیوم و زنون ادامه داده است. آژانس در تاریخ ۶ اکتبر ۲۰۱۴ یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی در راکتور تحقیقاتی تهران و در ۷ اکتبر ۲۰۱۴ یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی در تاسیسات تولید رادیوایزوتوپ مولیبدنیوم و زنون انجام داده است. آژانس می تواند تایید کند که هیچگونه فعالیت جاری مرتبط با بازفرآوری در راکتور تحقیقاتی تهران، تاسیسات تولید رادیوایزوتوپ مولیبدنیوم و زنون و دیگر تاسیساتی که آژانس به آن دسترسی داشته، وجود ندارد.
F. پروژه‌های مربوط به آب سنگین
۳۶. بر خلاف قطعنامه‌های مرتبط با شورای حکام و شورای امنیت، ایران کار بر روی تمام پروژه های آب سنگین را تعلیق نکرده است. با این وجود، از زمان اجرایی شدن برنامه مشترک اقدام، ایران نه تجهیزات بزرگی در راکتور اراک نصب کرده و نه مجموعه های سوخت هسته‌ای برای راکتور اراک در تاسیسات تولید سوخت تولید کرده است.
۳۷. راکتور اراک که تحت پادمان‌های آژانس قرار دارد، یک راکتور تحقیقاتی آب سنگین ۴۰ مگاواتی است که برای در بر گرفتن ۱۵۰ مجموعه سوخت شامل اورانیوم طبیعی به صورت دی اکسید اورانیوم، طراحی شده است.
۳۸. در ۱۶ اکتبر ۲۰۱۴ آژانس یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی در راکتور اراک به انجام رساند و مشاهد کرد که از زمان انتشار گزارش قبلی مدیر کل، هیچ یک از تجهیزات اصلی باقیمانده این راکتور نصب نشده است. مطابق یکی از اقدامات کاربردی موافقت شده و مرتبط با چارچوب همکاری، همانطور پیش از این اشاره شد، ایران در آگوست ۲۰۱۴ با آژانس یک رویکرد پادمانی را برای راکتور اراک منعقد کرد.
۳۹. تاسیسات تولید آب سنگین یک مجتمع تولید آب سنگین است که برای تولید سالانه ۱۶ تن آب سنگین طراحی شده است.
۴۰ . همانطور که پیش از این گزارش شد، با اینکه تاسیسات آب سنگین اراک تحت پادمان‌های آژانس نیست، آژانس در تاریخ ۸ دسامبر ۲۰۱۳ به این تاسیسات دسترسی مدیریت شده، داشته است. در طی این دسترسی، ایران همچنین طی یک موافقت دوجانبه اطلاعات مربوطه را به آژانس ارائه کرده است. به علاوه، دسترسی به این محل ذخیره آب سنگین این تاسیسات در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان آژانس را قادر ساخته تا این آب سنگین را تایید کند.
G. تبدیل اورانیوم و تولید سوخت
۴۱. ایران درحال اجرای شماری از فعالیت‌ها در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان، مرکز پودراکسید اورانیوم غنی شده، مرکز تولید سوخت (نطنز) و مرکز تولید صفحه سوخت در اصفهان است. همانطور که در زیر اشاره میشود این فعالیت‌ها در مغایرت با تعهدات ایران با تعلیق تمامی مراکز مرتبط با غنی سازی و پروژه‌های مرتبط با آب سنگین است با این توضیح که این تاسیسات تحت پادمان‌های آژانس هستند.
۴۲. از زمانی که ایران تبدیل و تولید سوخت را در تاسیسات اعلام شده آغاز کرده است، اقدامات زیر را نیز انجام داده است:
تولید ۵۵۰ تن هگزافلورید اورانیوم در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان، که ۱۳۶ تن آن را به مرکز غنی سازی سوخت (نطنز) منتقل کرده است.
چهار تن هگزافلورید طبیعی از تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان به مرکز پودراکسید اورانیوم غنی شده، انتقال یافته است. به علاوه، ۴.۳ تن هگزافلورید اورانیوم غنی شده تا ۵ درصد از مرکز غنی سازی سوخت (نطنز) به مرکز پودراکسید اورانیوم غنی شده منتقل شده است.
۱۵۰۵ کیلوگرم هگزافلورید غنی شده تا ۵ درصد در مرکز پودراکسید اورانیوم غنی شده به پروسه تبدیل تزریق شده است.
۵۳ کیلوگرم هگزافلورید غنی شده تا ۳.۳۴ درصد به پروسه تبدیل واحد تحقیق و توسعه تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان تزریق شده و ۲۴ کیلوگرم اورانیوم به صورت دی اکسید اورانیوم تولید شده است.
۳۳۷.۲ کیلوگرم هگزافلورید اورانیوم غنی شده تا ۲۰ درصد (بدون تغییر از زمان انتشار گزارش قبلی مدیرکل) را به پروسه تبدیل در مرکز تولید صفحه سوخت تزریق کرده است و ۱۶۲.۳ کیلوگرم اورانیوم به صورت اکتا اکسید تری اورانیوم تولید کرده است.
۴۳. تاسیسات تبدیل اورانیوم (اصفهان): تاسیسات تبدیل اورانیوم (اصفهان) برای هم تولید هگزافلورید اورانیوم طبیعی و هم دی اکسید اورانیوم طبیعی از کنستانتره سنگ معدن اورانیوم طراحی شده است. این گونه برنامه ریزی شده که تاسیسات تبدیل اورانیوم هم تولید تترا فلورید اورانیوم تضعیف شده از هگزافلورید اورانیوم و شمش‌های فلز اورانیوم از تترا فلورید طبیعی و تضعیف شده را انجام دهد.
۴۴. در تاریخ ۲۶ جولای ۲۰۱۴، ایران به اطلاع آژانس رساند فعالیتهای تحقیق و توسعه در تاسیسات تبدیل اورانیوم بر روی اورانیوم به دست آمده از باقیمانده‌های مایع و جامد منتج از فعالیتهای تبدیل در تاسیسات اصفهان را آغاز می کند.
۴۵. در نتیجه یک راستی‌آزمایی اقلام فیزیکی در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان بین ۱۷ تا ۲۱ می ۲۰۱۴ آژانس با عدم قطعیت در اندازه‌گیری که در چنین تاسیساتی معمول است اقلام ارائه شده از سوی ایران در ۱۶ می ۲۰۱۴ را تایید کرده است.
۴۶. ایران اعلام کرده است از تاریخ ۱۴ اکتبر ۲۰۱۴، ۱۳.۸ تن اورانیوم طبیعی به صورت دی اکسید کربن از طریق تبدیل کنسانتره سنگ معدن اورانیوم تولید کرده است. آژانس، تایید می‌کند که در همان تاریخ، ایران ۱۳.۲ تن اورانیوم طبیعی به صورت دی اکسید کربن را به مرکز تولید سوخت منتقل کرده است.
۴۷. مرکز پودر اکسیداورانیوم غنی شده تاسیساتی است که برای تبدیل هگزافلورید اورانیوم غنی شده تا ۵ درصد به پودر دی اکسید اورانیوم، طراحی شده است. همانگونه که در گزارش پیشین آژانس اشاره شد، ایران راه اندازی این تاسیسات در می ۲۰۱۴ را با استفاده از اورانیوم طبیعی آغاز کرده است. به عنوان بخشی از این راه اندازی، در تاریخ ۱۴ اکتبر ۲۰۱۴ ایران جمعا ۴۱۷۴ کلیوگرم هگزافلورید طبیعی به پروسه تبدیل تزریق و ۵۵۳ کیلوگرم اورانیوم به صورت دی اکسید اورانیوم تولید کرد. در جولای ۲۰۱۴، این مرکز شروع به کار کرد، که از آن تاریخ ایران ۱۵۰۵ کلیوگرم هگزافلورید اورانیوم تا ۵ درصد غنی شده را به پروسه تبدیل به منظور تولید دی اکسید اورانیوم، تزریق کرده است.
۴۸. مرکز تولید سوخت به منظور تولید مجموعه‌های سوخت هسته‌ای برای راکتورهای برق و تحقیقاتی طراحی شده است.
۴۹. در تاریخ ۳۱ آگوست و ۱ سپتامبر ۲۰۱۴، آژانس یک راستی آزمایی اقلام فیزیکی و راستی آزمایی اطلاعات طراحی را در مرکز تولید سوخت انجام داد که نتایج آن در حال حاضر از سوی آژانس درحال بررسی است.
۵۰ در تاریخ ۱۴ اکتبر ۲۰۱۴ آژانس یک بازرسی و یک راستی آزامایی اطلاعات طراحی در مرکز تولید سوخت انجام داد و تایید می‌کند که ایران همچنان تولید مجموعه‌های سوخت هسته‌ای با استفاده از دی اکسید اورانیوم برای راکتور اراک را متوقف کرده است و اینکه تمام مجموعه های سوختی که قبلا تولید شده است در مرکز تولید سوخت باقیمانده است.
۵۱ مرکز تولید صفحات سوخت مرکزی است که برای تبدیل هگزافلورید اورانیوم غنی شده تا ۲۰ درصد به هکتا اکسید تری اورانیوم و تولید مجموعه های سوخت حاصل از صفحات سوخت شامل هکتا اکسید تری اورانیوم طراحی شده است.
۵۲. همانطور که پیش از این گزارش شد، ایران در ژانویه ۲۰۱۴ اعلام کرد که "طی گام اول توافق شش ماهه، هیچ خط بازتبدیلی برای تبدیل مجدد اکسید اورانیوم غنی شده تا ۲۰ درصد به منظور بازگرداندن آن به هگزافلورید اورانیوم غنی شده تا ۲۰ درصد، فعال نیست". ایران در نامه ای به تاریخ ۲۷ آگوست ۲۰۱۴ اشاره می‌کند که این "اقدام داوطلبانه" در راستای تمدید برنامه مشترک اقدام تمدید شده است. در تاریخ ۱۸ و ۱۹ آگوست ۲۰۱۴ آژانس یک بازرسی و یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی در مرکز تولید صفحه سوخت انجام داد که در طی آن تایید می کند که هیچ خط فرآوری در این تاسیسات برای بازتبدیل دی اکسید اورانیوم به هگزافلورید اورانیوم وجود ندارد.
۵۳. آژانس تایید می کند که ایران در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۴، ۳۳۷.۲ هگزافلورید اورانیوم تا ۲۰ درصد غنی شده (۲۲۷.۶ کیلوگرم اورانیوم) به پروسیه تبدیل در مرکز تولید صفحه سوخت تزریق کرده و ۱۶۲.۸ کیلوگرم اورانیوم به صورت اکتا اکسید تری اورانیوم تولید کرده است. آژانس همچنین تایید می کند که ۵۴.۴ کلیوگرم اورانیوم شامل باقیمانده‌های جامد و مایع هستند. باقیمانده این اورانیوم که به آن پروسه تزریق شد در آن پروسه نگهداشته شده و به صورت زباله است.
۵۴. آژانس تایید می کند که ایران در تاریخ ۱۷ اکتبر ۲۰۱۴ در مرکز تولید صفحه سوخت یک مجموعه سوخت آزمایشگاهی و ۳۰ مجموعه سوخت از نوع راکتور تهران تولید کرده است. ۲۸ عدد از این مجموعه سوخت‌ها از جمله آن مجموعه سوخت آزمایشگاهی، به راکتور تحقیقاتی تهران منتقل شده است.
H. ابعاد نظامی احتمالی
۵۵. گزارش‌های پیشین مدیرکل موضوعات برجسته مرتبط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه اتمی ایران و اقدامات ضروری ایران برای حل و فصل را مشخص کرده است. آژانس همچنان نگران احتمال وجود فعالیتهای اعلام نشده مرتبط با سازمان‌های نظامی ازجمله فعالیتهای مرتبط با ساخت خرج هسته‌ای برای موشک است. ایران می‌بایست به صورت کامل با آژانس برای حل و فصل همه مسائل باقیمانده بخصوص نگرانی‌ها درباره وجود ابعاد احتمالی نظامی برنامه اتمی این کشور همکاری کند که شامل ارائه دسترسی بدون تأخیر به همه سایت‌ها، تجهیزات، پرسنل و اسناد مورد درخواست آژانس است.
۵۶. ضمیمه مدیرکل در گزارش نوامبر سال ۲۰۱۱ (GOV/۲۰۱۱/۶۵) اطلاعات تحلیلی مشروحی که در آن زمان در اختیار آژانس بود، ارائه می‌کرد که نشان می‌داد ایران فعالیت‌هایی درخصوص ساخت وسیله انفجاری اتمی دارد. این اطلاعات از سوی آژانس معتبرتشخیص داده شدند. آژانس اطلاعات بیشتری را از سال ۲۰۱۱ به دست آورده است که بر تحلیل‌های موجود در آن ضمیمه تأکید کرده‌اند.
۵۷. در فوریه ۲۰۱۲، ایران نگرانی‌ها آژانس را عمدتا بر این اساس که بر پایه اتهامات بی‌پایه هستند رد کرد. ایران در نامه‌ای به آژانس در تاریخ ۲۸ آگوست ۲۰۱۴ اعلام کرد که "عمده مسائل" مطروحه در ضمیمه GOV/۲۰۱۱/۶۵ "صرفا اتهام بوده و ارزش بررسی را ندارند."
۵۸. همانطور که در بالا (پاراگراف ۸) ایران و آژانس مذاکراتی فنی در ۷ اکتبر ۲۰۱۴ و ۲ نوامبر ۲۰۱۴ برگزار کرده و در آنها درباره دو تمهید عملی مهم مرتبط با مواد انفجاری قوی و نیزمحاسبات انتقال نوترون انجام دادند.
۵۹. از زمان گزارش قبلی آژانس، در یک مکان ویژه در سایت پارچین، آژانس از طریق تصاویر ماهواره‌ای تداوم فعالیتهای ساخت و ساز را مشاهده کرده که ظاهرا برچیدن/جایگزین کردن یا نوسازی سازه‌های دیوار بیرونی دو ساختمان اصلی را نشان می‌دهند. این فعالیت‌ها احتمالا توانایی آژانس برای انجام راستی‌آزمایی مؤثر را ضعیف‌تر می‌سازد. مهم است که ایران به سؤالات آژانس پاسخ دهد و مجوز دسترسی به مکان مورد نظر را فراهم کند.
۶۰. همانگونه که در گزارش قبلی مدیر کل اعلام شده و پس از دیدار وی از تهران در ۱۷ آگوست ۲۰۱۴ تکرار شد، آژانس باید بتوان یک ارزیابی "سیستمی" از مسائل باقیمانده مطروجه در ضمیمه GOV/۲۰۱۱/۶۵ انجام دهد. این امر شامل بررسی و دستیابی به درکی از هر کدام از مسائل به ترتیب، و سپس ادغام تمام این مسائل به یک "سیستم" و ارزیابی آن سیستم به صورت یک کل است. آژانس آماده است، تا در این حوزه، حل و فصل تمام مسائل مهم در چارچوب همکاری را تسریع کند. این امر می‌تواند با افزایش همکاری از جانب ایران و با ارائه به موقع دسترسی به تمام اطلاعات، اسناد، سایت‌ها، مواد و پرسنل مربوطه در ایران،بر اساس درخواست آژانس، انجام گیرد. هر زمان که آژانس فهمی از تمام تصویر مسائل ابعاد نظامی احتمالی به دست آورد، مدیر کل ارزیابی آژانس را به شورای حکام ارائه خواهد کرد.
I. اطلاعات طراحی
۶۱. بر اساس مفاد توافنامه پادمانی و قطعنامه‌های مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، ایران باید مفاد کد اصلاح شده ۳.۱ بخش کلی تمهیدات فرعی را در ارتباط با ارائه زودهنگام اطلاعات طراحی، اجراء کند.
J. پروتکل الحاقی
۶۲. بر خلاف قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل، ایران پروتکل الحاقی را به اجرا نگذاشته است. تا زمانی که ایران همکاری لازم با آژانس از جمله اجرای پرتکل الحاقی را صورت نداده باشد، این آژانس نمی تواند در موضعی باشد که تضمینی معتبر درخصوص نبود مواد و فعالیتهای هسته‌ای اعلام نشده در ایران بدهد.
K. مسائل دیگر
۶۳. در ۶ اکتبر سال ۲۰۱۴، آژانس تایید می‌کند که ۱۳ مجموعه سوخت توسط ایران تولید شده که شامل اورانیومی است که در ایران تا ۲۰ درصد آن را غنی سازی کرده و در قلب رآکتور تحقیقاتی تهران قرار داده شده است. در همان تاریخ آژانس مشاهده کرده که نمونه اولیه کوچک از مجموعه سوخت IR-۴۰ در استخر ذخیره قرار داده شده است.
۶۴. تا ۷ اکتبر ۲۰۱۴، آژانس تأیید می‌کند که یک صفحه سوخت (مشابه همان موردی که در گزارش سابق مدیر کل بدان اشاره شده است)، شامل ترکیبی از U۳O۸ (تا ۲۰ درصد غنی‌شده) و آلومنیوم، که از مرکز تولید صفحه سوخت (FPFP) منتقل شده و در فعالیتهای تحقیق و توسعه با هدف بهینه‌سازی تولید ایزوتوپ‌های مولیبدن، زنون، و ید (میکس) بکار می‌رفت، در تأسیسات میکس (MIX) باقی مانده است.
۶۵. برای یکی از اعضای تیم آژانس که قرار بود در نشست فنی تهران در اکتبر ۲۰۱۴ حاضر باشد، ویزا صادر نشد. این چهارمین باری است که این شخص نمی‌تواند در نشست‌های فنی در تهران به دلیل عدم صدور ویزا ازجانب ایران، حاضر باشد. برای اینکه آژانس بتواند مسائل باقیمانده را به صورت مؤثری بررسی کند، لازم است که تمام اعضای معرفی شده از جانب آژانس با تخصص لازم بتوانند در فعالیتهای فنی آژانس در ایران شرکت کنند.
L. خلاصه
۶۶. در حالیکه آژانس به راستی‌آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در تأسیسات هسته‌ای و اماکن خارج از تأسیسات هسته‌ای (LOFs) اعلام شده توسط ایران بر اساس توافقنامه پادمان ادامه می‌دهد، اما در موقعیتی نیست که تضمین معتبری مبنی بر عدم وجود مواد و فعالیتهای هسته‌ای اعلام نشده در ایران ارائه کند و در نتیجه چنین نتیجه‌گیری کند که تمام مواد هسته‌ای ایران در فعالیتهای صلح‌آمیز کاربرد دارند.
۶۷. ایران و آژانس در دو مورد جداگانه نشست‌های فنی در تهران برگزار کرده تا به بررسی دو اقدام عملی مهم باقیمانده که در می ۲۰۱۴ بر اساس سومین گام چارچوب همکاری مورد توافق قرار گرفت، پرداخته شود.
۶۸. ایران هیچ توضیحی که آژانس را قادر کند که اقدامات عملی مهم را شفاف سازی کند فراهم نکرده و هیچ اقدامات عملی جدیدی را برای گام بعدی چارچوب همکاری نیز پیشنهاد نداده است.
۶۹. آژانس آمادگی دارد تا حل تمامی موضوعات مهم را تحت چارچوب همکاری تسریع ببخشد. این موضوع می‌تواند با افزایش همکاری توسط ایران و فراهم کردن به موقع تمامی اطلاعات مربوط، اسناد، سایت‌ها، مواد و پرنسل در ایران که مورد درخواست آژانس است، انجام شود. زمانی که آژانس درکی از تصویر کامل موضوعات نگران کننده درباره ابعاد نظامی احتمالی دست یابد، مدیر کل برآورد آژانس به شورای حکام گزارش خواهد داد.
۷۰. آژانس به نظارت و راستی‌آزمایی تمهیدات مرتبط با هسته‌ای که در برنامه مشترک اقدام آغاز شده و تمدید شدند، ادامه می‌دهد.
۷۱. مدیر کل ارائه گزارش را به نحو مقتضی و مناسب ادامه خواهد داد.
کد مطلب: 31004
آدرس مطلب: http://khatnews.com/vdchkvnx.23nzvdftt2.html
خط نيوز
http://khatnews.com