خط نيوز - شکست در برابر گرانی‌ها

بررسی سیاست های دولت برای بهبود معیشت مردم آرمان امروز: هر روز که می گذرد قیمت ها نسبت به گذشته افزیاش پیدا می کند، در حالیکه جیب مردم خالی می شود. به نظر می رسد سیاست دولت در زمینه مهار تورم و گرانی شکست خورده و دولت تبدیل به نظاره‌گر شده است. رییسی در مبارزات انتخاباتی اعلام کرد که می‌توان تورم را ابتدا نصف و سپس تک رقمی کرد و دستیابی به این هدف به هیچ عنوان غیر ممکن نخواهد بود. پس از آن بود که بسیاری از مقامات دولت سیزدهم اعلام کردند که تورم در حال پایین آمدن است و حتی نرخ آن بیش از ۲۰ درصد پایین آمده است. البته این آمارها در دو حوزه با ابهام جدی مواجه شد. نخست تجربه زندگی مردم که گرانی کالا را به شکل جدی در حوزه‌های مختلف تجربه کردند و آمارهایی که نشان از افزایش تورم می دهد. بر اساس تازه‌ترین داده‌های منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران درباره شاخص قیمت مصرف‌کننده، نرخ تورم نقطه به نقطه در تیر ۱۴۰۲ به ۳۹.۴ درصد رسیده است. بیشترین نرخ تورم نقطه‌ای از میان گروه‌های غیرخوراکی مربوط به «هتل و رستوران»‌ و از میان اقلام خوراکی مربوط به «انواع گوشت و فرآورده آن» است. تورم نقطه به نقطه گوشت و فرآورده‌های آن در تیر امسال بالغ بر ۷۸ درصد بوده است. نرخ تورم ماهانه تیر ۱۴۰۲ معادل ۲ درصد است و نشان می‌دهد که بیشترین تورم ماهانه در میان زیرگروه‌ها به «گوشت و فرآورده‌های آن» تعلق دارد. حذف گوشت و مرغ از سبد غذایی اکنون در حالی قیمت مرغ به نمودی از تورم اقتصاد ایران تبدیل شده که ابراهیم رئیسی در همان ابتدای روی کار آمدن خود در سال ۱۴۰۰ قصد داشت با تشکیل قرارگاه مرغ که احتمالاً بودجه میلیاردی صرف آن شده این بازار را تحت کنترل درآورد؛ اما از همان ابتدا مشخص شد که این بازار هم اعتنایی به زور و دستور ندارد و این عرضه و تقاضاست و البته سیاست‌گذاری‌های تنظیم‌گری است که راه بازار را مشخص می‌کند. اکنون نیز خبری از این قرارگاه نیست. وضعیت آنقدر بحرانی شده که صدای مجلس نیز درآمده است. محمد باقر قالیباف، رییس مجلس در صحن علنی گفت: آقای وزیر جهاد کشاورزی تازه مشغول به کار شده، امیدوارم بازار مرغ سر و سامان پیدا بکند. به گفته او مرغ ۱۰۰ هزاتومان شده و مردم آن را پیدا نمی کنند. بررسی‌ها نیز نشان می‌دهد که از میان اقلام سبد کالایی مصرف‌کننده، گروه «انواع گوشت سفید و قرمز» با ۵.۳ درصد در تیر امسال بیشترین تورم ماهانه را تجربه کرده است. گروه «هتل و رستوران» و «بهداشت و درمان»‌ نیز هر دو با نرخ تورم ۴.۹ درصد در مقام دوم و سوم قرار گرفته‌اند. وضعیت بازار انواع گوشت نیز حاکی از کاهش بیش از ۵۰ درصدی تقاضا در این بازار است به طوری که طی چند سال اخیر سرانه مصرف هر ایرانی از ۱۲ کیلو گرم به ۶ کیلو گرم در سال گذشته رسید. در سیکل بسته ای قرار گرفته ایم پیمان مولوی، رئیس انجمن اقتصاددانان ایران در گفت و گو با روزنامه آرمان امروز با اشاره به اینکه مشکلات تنها مختص این دولت نیست، گفت: ما در یک سیکل بسته قرار گرفته ایم و دولت ها حاضر به پذیرش آن نیستند. در دولت قبل هم همین مساله وجود داشت. در حال حاضر ما با رتبه آزادی اقتصادی ۱۵۹ در یک اقتصاد ذی نفعانه زندگی می کنیم. این کارشناس اقتصادی ادامه داد: سیاست های انقباضی نیز درست انجام نمی شود. وام داده نمی‌شود؛ اما از سوی دیگر نرخ بهره را نیز بالا نمی بریم. در این شرایط شاید شما فنر تورم کمی فشرده کنید، اما با رها شدن آن باید منتظر تورم ۷۰ درصدی باشید. این به معنی بدتر شدن وضعیت است. مولوی با اشاره به اینکه در چنین وضعیتی شاهد رکود و تورم هستیم، افزود: این وضعیت ادامه خواهد داشت. برای حل آن باید تحریم را از اقتصاد ایران برداریم و مساله آن را حل کنیم. نباید چرخ را از اول اختراع کرد. حتی اگر سیاست های پولی درستی را نیز اجرا کنیم، بدون رشد اقتصادی این سیاست ها دوام نخواهد داشت. کاهش ۵۰ درصدی فروش رستوران داران تورم و گرانی به ویژه در مواد غذایی دومینوی حذف خورد و خوراک از سبد خانوارها را آغاز کرده و با توجه به سیاست‌های پیش رو انتظار کند شدن حرکت در این مسیر بسیار کم است. درآمد پایین و افزایش تورم باعث شده خانواده های ایرانیحتی تفریحاتی چون رفتن به رسطوران را نیز متوقف کنند. در همین حال به گفته علی‌اکبر رهبری، رئیس اتحادیه رستوران‌داران و سلف‌سرویس “طی دو سال گذشته شرایط رستوران داران به وضعیت بحران رسیده و مهمترین دلیل آن، رشد نرخ تورم در اقتصاد کشور است که منجر به افزایش قیمت ها به ویژه نرخ مواد غذایی شده است.” به گفته او جهش قیمت کالاهای اساسی و کاهش قدرت خرید مردم موجب شده تا میزان فروش رستوران‌داران حداقل کاهش ۵۰ درصدی را تجربه کند. در یک‌ ماهه اخیر قیمت تمامی اقلام افزایش زیادی را تجربه کرده است و این امر موجب شده تا میزان مراجعه مردم به رستوران‌ها به حداقل برسد. شرایط اقتصادی به نحوی شده که هم مردم سرگردان هستند و هم صاحبان صنوف. افزایش شدید قیمت کالا‌های اساسی در سبد خانوار باعث شده است طبقه متوسط روز به روز به طبقه پایین تری سقوط کند و توانایی جامعه برای استفاده از حداقل‌ها نیز کاهش یابد. از سوی دیگر درگیر شدن قیمت تمام کالا‌ها با نوسانات ارز، این روند را شدت بخشیده و تلاش‌های دولت نیز چندان نتیجه‌ای به دنبال نداشته؛ تا جاییکه یکی از نمایندگان مجلس اعلام کرده است که ۹۰ درصد مردم برای استفاده از گوشت قرمز دچار مشکل هستند. به گفته کارشناسان، نرخ تورم اعلام می‌شود در کنار آن، تورم در بخش‌های کالایی نیز اعلام می‌شود. طی سالیان اخیر گروه‌های کالایی مختلف نرخ تورمشان از نرخ تورم مصرف کننده، تقریبا بین ۵۰-۴۰درصد بیشتر است، یعنی زمانیکه تورم ما ۴۸ درصد بود تورم کالا‌های غذایی ۸۰درصد بود. باید دید آیا با این شرایط دولت سیاست های خود را تغییر خواهد داد یا همچنان باید شاهد اصرار بر سیاست های شکست خورده باشیم.