خط نيوز - انتظار از فرزندان انقلاب

پس فردا، یعنی سوم آذر، مهلت ۶ماهه تمدید شده توافق نامه ژنو، به پایان می رسد و بطورطبیعی، انتظار مردم از حدود یکسال و نیم مذاکره فشرده و مفصل، حصول نتیجه ملموس و عینی است.

به گزارش خبرگزاری خط نیوز ، «انتظار از فرزندان انقلاب»عنوان یادداشت روز روزنامه کیهان به قلم حسین شمسیان است که در آن می خوانید؛

پس فردا، یعنی سوم آذر، مهلت ۶ماهه تمدید شده توافق نامه ژنو، به پایان می رسد و بطورطبیعی، انتظار مردم از حدود یکسال و نیم مذاکره فشرده و مفصل، حصول نتیجه ملموس و عینی است. آنها به حق منتظرند تا نتیجه این رفت و آمدهای پی در پی را ببینند و تاثیر آن را- آنگونه که مسئولان دولتی وعده داده بودند- در زندگی خودشان لمس کنند. در کنار این انتظار طبیعی و منطقی، بررسی روند شکل گیری مذاکرات در دولت یازدهم و مراحل بعدی آن به ما کمک می کند به این مهم دست یابیم که آیا این مسیر، به این انتظار پاسخ درخوری خواهد داد یا نه؟

در گرماگرم رقابت های انتخاباتی، موضوع هسته ای، نه از باب اصل موضوع که از باب چگونگی تعامل با دنیا- در اصل با آمریکا- مورد توجه جدی قرار گرفته بود و اغلب نامزدها در این خصوص نظریاتی داشتند اما رئیس جمهور محترم کنونی از برخی نامزدهای دیگر به صراحت بیشتری دراین باره اظهارنظر کرد و در ضمن یکی از جلسات مناظره، به طور تلویحی مشکلات اقتصادی کشور را ناشی از تحریم ها و نحوه مذاکرات دانست و با بیان اینکه «هم چرخ زندگی مردم باید بچرخد و هم چرخ سانتریفیوژها» اعلام کرد که اروپائیان، آقا اجازه هستند و باید مستقیم با کدخدا مذاکره کرد و... بعدها و با پیروزی ایشان در انتخابات، مذاکره جدی با ۵+۱ و در مواردی مستقیم با آمریکا با هدف «لغو تحریم ها» که از ابتدا وعده آن را داده بودند به طور جدی دنبال شد. در ماه های اول هم نویدهایی مبنی بر تلاش برای برطرف کردن تحریم ها داده شد و امیدواری هایی در جامعه به وجود آمد. همان زمان آنها که سرد و گرم روزگار چشیده بودند و خباثت ها و خیانت های آمریکایی ها را فراموش نکرده بودند، می گفتند که اعمال تحریم های ظالمانه از سوی آمریکا، نه به علت فعالیت هسته ای ما، که به دلیل ماهیت ظالمانه آن کشور و همچنین ماهیت اسلامی و انقلابی ماست و طبیعتا با هزار جلسه و مذاکره هم نمی توان انتظار داشت ماهیت آمریکا عوض شود. اما درست همان زمان که در دولت کسی به این حرفها گوش نمی داد و همه تخم مرغ ها در سبد مذاکره گذاشته شده بود، در سر میز مذاکره، اتفاق دیگری در حال رخ دادن بود. اتفاقی که ثمره آن را در صدمین روز دولت گذشته دیدیم و موجب بهت و حیرت همگان شد.

آن اتفاق، تغییر دستور جلسه مذاکرات بود! در حالیکه مردم ما منتظر بحث و گفت وگو بر سر تحریم ها بودند، برخی از غربی ها، دستور جلسه را به بحث و گفت وگو بر سر میزان غنی سازی و چگونگی فعالیت - یا در اصل تعطیل محترمانه و حتی غیرمحترمانه- تاسیسات اتمی ما تغییر دادند! با اینکه منطقا ما بعنوان یک طرف مذاکره باید درباره دستور جلسه، پیگیر نظر و خواست مردم خودمان می بودیم، ظاهرا این اتفاق نیفتاد و در نتیجه محور گفت وگوها، بحث بر سر توانمندی ایران در زمینه هسته ای شد! البته برای خالی نبودن عریضه نیم نگاهی هم به بحث تحریم ها شد که نتیجه و وزن آن به تمامی در توافقنامه ژنو مشهود است! در آن توافقنامه، در برابر چندین و چند تعهد مهم، حیاتی و الزام آور ایران، غربی ها چند تعهد مختصر، غیرکاربردی و واجد کمترین ارزش- که البته تعدادی از آنها هرگز عملیاتی هم نشد- دادند! آن روزها گفتن این سخنان با برچسب «کاسبی تحریم» مواجه می شد اما اکنون و با گذشت یکسال و چندماه مردم به سادگی می توانند ببینند که «دروغ آنها راست نبود»! دراین باره، حتی برخی نزدیکان دولت هم اظهارنظر کردند که یک نمونه از آنها، اظهارات مشاور ارشد دکتر روحانی و مذاکره کننده ارشد ایران در دوره اصلاحات یعنی سیروس ناصری است.

وی چند روز قبل گفته بود: «اتفاقی که در ۲۰ ژانویه سال گذشته با اجرای توافق ژنو افتاد اتفاق مثبتی نبود و معلوم شد که ۵+۱ و به ویژه آمریکا هر جا که برخی مواد روشن نباشد؛ سوءاستفاده می کنند لذا باید در توافق نهایی مراقبت زیادی شود...» این سخنان به صراحت از شتابزدگی تیم ایران در تنظیم توافق ژنو و نهایی کردن آن، آنهم توسط یکی از نزدیکان دولت حکایت می کند! تا اینجای کار شاهد آنیم که هم دستور مذاکرات به زیان ما تغییر کرد و هم در تنظیم توافقنامه، شتاب و تعجیل نابجایی پدید آمد که نتیجه آن چیزی نبود جز محدود شدن شدید فعالیت هسته ای ایران و از دست دادن بخش اعظمی از گنجینه هسته ای کشورمان در مقابل به دست آوردن چند واژه و البته چندمیلیارد از پول خودمان به صورت اقساط طویل المدت!

اکنون و با چنین وضعیتی، به گردنه حساس و تعیین کننده تصمیم گیری برای حصول «توافق نهایی» رسیده ایم. اما آنچه گفته شد همه ماجرا نیست و اینگونه نیست که طی زمان تنظیم توافقنامه و تمدید بعدی آن تاکنون، متن تنظیمی از سوی طرفین به صورت یکسان اجرا شده باشد. در حالی که به گفته رئیس جمهور کشورمان و نیز مقامات ارشد غربی ایران به توافق ژنو کاملا پایبند بوده و مفاد آن را دقیقا عملیاتی کرده است، ۵+۱ و به خصوص آمریکا، در همین زمان علاوه بر نقض مکرر تعهدات خود، اقدامات خصمانه تازه ای را علیه ما رقم زده و تحریم های جدیدی بر ضد ملت ما وضع کردند! علاوه بر ده ها دلیل و سند و مدرک برای این مدعا از قبیل تحریم شرکت ها و اشخاص جدید ایرانی یا کارشکنی در فرآیند تجاری کشورمان و تهدید بانک ها و بیمه های بین المللی به عدم همکاری با ایران و... چندی قبل سخنگوی دولت نیز صریحا از افزایش تحریم ها در یکسال گذشته خبر داد. این شرایط، چند نکته را درباره مذاکرات کنونی وین و توافق احتمالی حاصل از آن به ذهن متبادر می سازد:

۱- در یک سال گذشته آمریکا به صریحترین زبان اعلام کرده که قابل اعتماد نیست و معلوم نیست دیگر چگونه باید از این روشنتر بگوید؟! نامه اخیر سناتورهای آمریکایی به اوباما مبنی بر قرار دادن برنامه موشکی ایران در موضوع مذاکرات، نامه چندی قبل مبنی بر قرار دادن موضوع نقض حقوق بشر در ایران به عنوان موضوع مذاکرات، استمرار تحریم ها علیه ایران با امضای شخص اوباما، همسویی و هم نظری جمهوری خواهان و دموکرات ها در اعمال فشار و تحریم های تازه و... همه و همه از صراحت لهجه آمریکایی ها در خیانت و پشت پا زدن به هر توافقی حکایت می کند.

۲- همزمان با مذاکرات و در حالی که ما در حال امتیاز دادن هستیم، بازوهای بین المللی آمریکا یعنی سازمان ملل و آژانس انرژی اتمی در همدستی و هم داستانی با غرب، سنگ تمام گذاشته اند و تلاش می کنند به شکلی به ظاهر قانونی و بین المللی خواست و مقصود آمریکا را علیه ملت ما زمینه سازی کنند. آخرین نمونه آن گزارش مغرضانه و دروغین آژانس درباره وضعیت هسته ای کشورمان است که طی آن و پس از یازده سال بازدید منظم و دائمی از تمامی تاسیسات هسته ای کشورمان و هر محل مورد نظر دیگر، باز هم اظهار داشته اند که هنوز هم نمی توانیم درباره ماهیت برنامه هسته ای ایران اظهارنظر کنیم! که باید گفت کسی که نتواند پس از یازده سال مشاهده و معاینه از نزدیک سخن صریحی بگوید، یا احمق است یا نوکر! که البته درباره آنها می توان هر ۲ گزینه را انتخاب کرد!

۳- برخی رفتارهای داخلی و سخنان خلاف مصلحت ملی، آمریکایی ها را به این نتیجه غلط رساند که به شدت نیازمند حصول و توافق به هر قیمتی هستیم. کمپین «هر توافقی بهتر از عدم توافق است» از جمله این رفتارها بود. نتیجه طبیعی چنین رویکردی، زیاده خواهی دشمن است و باعث شد که آنها به قول ورزشکارها «با گارد بسته» با ما روبرو شوند و متقابلا انتظار کسب امتیاز جدید از سوی ما را داشته باشند! آنها علیرغم توصیه بسیاری از سیاسیون آمریکایی مبنی بر لزوم تعامل در این مقطع تاریخی به منظور جلوگیری از روی کار آمدن دولتی تندرو و ضدآمریکایی (به زعم و گفته آنها) در ایران، حتی حاضر نیستند کمترین اعتنایی به رویکرد دولت و امتیازهای فراوان داده شده و تابوی شکسته شده بکنند که نمونه بارز و تلخ آن عدم صدور ویزا برای نماینده ایران در سازمان ملل است.

۴- شتاب در تنظیم توافقنامه آنگونه که سیروس ناصری هم به آن اشاره کرده بود، تجربه ای است که نباید دوباره تکرار شود. افزون بر آن، آوردگاه وین، عرصه رویارویی اراده ها و هوشیاری هاست، نه محلی برای کارآموزی و نه عرصه ای برای خوش بینی و خوش گمانی. با این وصف نمی توان از تیم مذاکره کننده پذیرفت که همانند ژنو، تن به توافقی بدهند که نه چارچوب حقوقی مشخصی دارد و نه ضمانت اجرای آن معلوم است. این نکته از بدیهیات و ابتدائیات هر توافق حقوقی است که آنچه داده می شود در مقابل آنچه گرفته می شود کاملا و بدون کمترین ابهامی معلوم باشد. زمان داد و ستد کالا و بهای آن و نیز ضمانت اجرا و حتی جریمه و مجازات تاخیر در آن هم معلوم باشد. با این وصف هر شخصی، حتی آنها که کمترین آشنایی با حقوق و مبانی آن ندارند هم با خواندن توافق ژنو متوجه می شوند که برخی از ابتدایی ترین و بدیهی ترین ضوابط حقوقی در تنظیم آن مورد غفلت واقع شده و نگرانی از تکرار این نوع توافق در وین، نگرانی بی جایی نیست.

۵- آنگونه که در ابتدای این نوشتار گفته شد، مردم از این همه رفت و آمد و چندین دور مذاکره و شکستن به قول بعضی ها تابوی مذاکره با شیطان بزرگ! نه آرزومند عکس های یادگاری با وزیر خارجه آمریکا بودند و نه محتاج چند میلیارد دلار از پول خودمان! مهمترین محوری که براساس وعده انتخاباتی رئیس جمهور محترم و تکرار آن توسط ایشان و دیگر مقامات مسئول باید مورد توجه قرار بگیرد، لغو کامل همه تحریم های ظالمانه علیه ایران است و بدون حصول این نتیجه، بی هیچ تعارفی باید گفت که چیزی به دست نیاورده ایم.