خط نيوز - کاسبانِ جان - نسخه قابل چاپ

عرضه داروی تقلبی رمدسیویر برای بهبود بیماری کرونا؛

کرونا مثل روزهای اول، کشنده و همه‌گیر است و حالا همه می‌خواهند با این ویروس سمج گلاویز شوند و به هر طریقی دورش بزنند، مثلاً با مصرف داروی رمدسیویر که قیمت هر شیشه آن در بازار به ۲۰ تا ۶۰ میلیون تومان می‌رسد، درحالی‌که هنوز هیچ مرجع رسمی از آن به‌عنوان داروی اصلی درمان کرونا نام نبرده است. حتی وزیر بهداشت هم روز گذشته تأکید کرده، هنوز هیچ داروی مؤثر و قابل‌اعتمادی وجود ندارد اما داروهای «رمدسیویر» و «فابیپراویر» تجویز می‌شود؛ به‌خصوص داروی رمدسیویر که در اروپا و آمریکا استفاده‌شده است اما مردم با یک سری شیاد در این خصوص روبه‌رو هستند. به همین علت در هفته آینده اولین تولید ملی این دارو را خواهیم داشت. دکتر رضا ملک‌زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت هم از اینکه داروی رمدسیویر در حال طی کردن کار آزمایی بالینی است، سخن گفته و اذعان نموده است، کار آزمایی‌های مختلف نشان داده که مصرف این دارو طول مدت بستری را در بیمارستان کم می‌کند ولی هنوز قطعی نشده است که واقعاً مرگ‌ومیر را کاهش می‌دهد یا خیر. نکته مهم این است داروی رمدسیویر برای افراد مبتلابه کووید ۱۹ که در بیمارستان نیستند اصلاً ضروری نیست همچنین در افرادی که به زیر دستگاه ونتیلاتور می‌روند اثری ندارد. بنابراین تنها در گروه خاصی از افرادی که هنوز زیر دستگاه نرفتند ممکن است اثرات مثبتی داشته باشد. ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت هم در یک برنامه زنده تلویزیونی به این مسئله اشاره داشته است که «هیچ داروی اختصاصی برای درمان این ویروس تابه‌حال کشف نشده و همه‌ داروهایی که تاکنون استفاده‌شده برای سایر بیماری‌هاست؛ کلروکین برای درمان مالاریا و تامی‌فلو برای آنفلوآنزا بود که حتی یک ورق قرص آن به قیمت ۱.۲ تا ۲ میلیون تومان هم رسید، سپس فاویپیراویر و اکنون نیز مبحث رمدسیویر با تبلیغات گسترده در پشت پرده آن و شرکت سازنده‌اش که در ارتباط با مقامات سیاسی برخی کشورهاست، مطرح است. این دارو که اثراتی از آن دیده‌شده است و اتحادیه اروپا هم آن را تایید کرده، اما هنوز در پروتکل رسمی درمان هیچ کشوری اضافه نشده است.» معاون کل وزارت بهداشت درزمینه تجویز رمدسیویر توسط برخی پزشکان هم عنوان کرده است: «رمدسیویر اکنون در بازار سیاه به قیمت‌های ۳۰ تا ۶۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد و من شرمنده‌ام و شاید مقصر تولیت و وزارت بهداشت است که نتوانستیم مردم و تجویزکنندگان‌مان را قانع کنیم که این کار را نکنند. دارویی کشف کرده‌ایم که بانام رمدسیویر به خریدار فروخته‌اند و با تغییر برچسب دارو، یک داروی ۱۰ هزارتومانی را با مبالغ بسیار بالا فروخته‌اند. مردم باید بدانند هرچه از بازار سیاه تهیه می‌کنند کلاهبرداری است، از پزشکان و درمانگران خواهش می‌کنم داروهای خارج از پروتکل را برای بیماران تجویز نکنند.» علاوه بر این اظهارات معاون وزیر بهداشت، محمدرضا شانه‌ساز رئیس سازمان غذا و دارو هم، گفته، «اثربخشی این دارو برای درمان کرونا مورد تایید نهایی قرار نگرفته است، اما بارها گفتیم هر دارویی که برای درمان کرونا اعلام شود، آن را ظرف کوتاه‌ترین مدت در داخل کشور تولید می‌کنیم. منتظر تایید نهایی مطالعات بالینی هستیم و به‌محض اینکه نتایج این مطالعات اعلام شود، در کوتاه‌ترین زمان می‌توانیم این داروها را تولید کنیم. در وهله اول از همکاران پزشک خواهش می‌کنیم تا زمانی که کمیته علمی تأییدیه یک دارو را نداده، آن را تجویز نکنند. مسئله دوم این است که این داروها قبلاً در قالب مطالعات بالینی در کشور تأمین‌شده و در اختیار است. سوم اینکه مردم این داروها را از مراکز غیرمجاز تهیه نکنند. اکنون تعداد زیادی از نمونه‌هایی به دست ما رسیده که باقیمت‌های بسیار بالای نجومی خانواده تهیه‌کرده، اما آن دارو اصلاً رمدسیویر نیست، بلکه یک داروی دیگر بوده که جلد آن را تغییر دادند و به‌جای رمدسیویر ارائه داده‌اند. افرادی هستند که از مردم در این ‌حوزه سوءاستفاده می‌کنند. ما از قوه قضائیه و مراجع انتظامی و امنیتی می‌خواهیم که با آن‌ها برخورد کنند و مجدداً از همکاران پزشک خواهش می‌کنیم تا زمانی که تایید نهایی این دارو اعلام‌نشده، آن را تجویز نکنند. زیرا ما نمی‌توانیم آن را به‌صورت عام توزیع کنیم و به همه بیمارستان‌ها ارائه دهیم. اگر تأثیر این دارو در درمان کرونا توسط کمیته علمی تایید شود، آن را در چند هفته اول از مسیر واردات تأمین می‌کنیم و بعدازآن بلافاصله کل نیاز کشور را می‌توانیم از محل تولید داخلی تأمین کنیم.» در حال حاضر داروی رمدسیویر که توسط برخی از مراجع دارویی برای درمان برخی بیماران مبتلابه کرونا موردتوجه قرارگرفته است، با پیگیری سازمان غذا و دارو وارد کشور شده و برای انجام کار آزمایی بالینی همچون سایر داروهای قبلی در اختیار معاونت تحقیقات وزارت بهداشت قرارگرفته است بنابراین هیچ نمونه مورد تأییدی از این دارو در بازار وجود ندارد و تمام نمونه‌های موجود آن در بازار غیررسمی، غیرمجاز و تقلبی محسوب می‌شود. جامعه پزشکی در بحث درمان کرونا، دچار نوعی جو زدگی شده است سيامک افاضلی در قامت استراتژيست دارويی در گفت‌وگو با «رسالت» بر این نکته تأکید می‌کند که «کرونا هنوز هیچ درمان قطعی و تایید شده‌ای ندارد اما در همین چند ماه گذشته از هیدروکسی کلروکین و آریترومایسین و فاویپیراویر و درنهایت رمدسیویر به‌عنوان داروی این ویروس نام‌برده شده و حتی قبل از اینکه کشورهای دیگر بخواهند فاویپیراویر را به‌عنوان داروی کرونا معرفی کنند و یا آزمون بالینی دقیقی در رابطه با این دارو انجام داده باشند، در کشور ما جوی مبنی بر تأثیرات آن درست شد و مقدار زیادی از بودجه نظام سلامت صرف تهیه این دارو شد و درنهایت، با پاسخ‌هایی که از کار آزمایی بالینی به دست آمد، مشخص شد آن‌طور که بایدوشاید در درمان و بهبودی کرونا مؤثر نیست. این‌ها نشان می‌دهد که در بحث درمان، دچار نوعی جو زدگی هستیم و این جو زدگی هم جامعه پزشکی و هم مردم ما را متأثر ساخته و کار به‌جایی رسیده که زمینه برای سوءاستفاده سودجویان فراهم‌شده، حال‌آنکه داروی رمدسیویر، به‌صورت رسمی وارد نشده و به‌صورت تقلبی باقیمت‌های گزافی در بازار سیاه عرضه می‌شود. از سوی دیگر، مردم ما باید توجه کنند که اگر قرار باشد، دارویی برای کرونا مؤثر باشد، الزاماً و قطعاً وزارت بهداشت اعلام کرده و با سرعت بیشتر و بهتری آن را تهیه و از مجاری قانونی ارائه می‌کند. بنابراین نه مردم و نه جامعه پزشکی نباید دچار این توهم بشوند که فلان داروی گران‌قیمت و نایاب، درمان درد کروناست. ضمن اینکه تابه‌حال تمام روش‌های درمانی که معرفی‌شده در کنترل بیماری موفق نبوده‌اند، این مسئله در مورد داروی رمدسیویر هم صادق است. در کشور ما، هنوز واردات این دارو به‌صورت تجاری برای استفاده عمومی صورت نگرفته و اثربخشی آن ارزیابی نشده است. اما در سایر کشورها آزمایش‌های بالینی انجام‌گرفته و متوجه شده‌اند که این دارو به درمان کرونا منجر نشده و یا جلوی مرگ‌ومیر را نگرفته است، فقط در بعضی افراد به‌صورت نسبی مؤثر بوده است و بیشتر طول دوره درمان و مدت‌زمان بستری را کم کرده اما این‌گونه نیست که به‌عنوان درمان واقعی بتواند کاری بکند. اما به‌رغم این مسئله، قیمت بسیار بالایی دارد و مردم هم آن را تهیه می‌کنند!» وی در ادامه بیان می‌کند: «واقعیتی در بحث بیماری کرونا وجود دارد، اینکه در این بیماری دو عامل اساسی دست‌به‌دست هم داده و شدت و ضعف بیماری را مشخص می‌کند. عامل اول، نوع و تراکم ویروسی است که وارد بدن شده، عامل دوم، زمینه و استعداد بدن در پذیرش ویروس است که اگر وارد بدن شد، آن توانمندی لازم و سیستم ایمنی قوی را داشته باشد، در این صورت، ویروس نمی‌تواند کار آن‌چنانی در بدن انجام بدهد و بیمار را راهی بیمارستان و آی سی یو کند. اکثر افرادی که به این بیماری دچار شدند و دوره درمان کوتاهی داشتند، بدنشان برای ابتلا به ویروس مستعد بوده و کسانی که بستری‌شده‌اند، سیستم ایمنی‌شان آن‌قدر ضعیف بوده که ویروس توانسته، بیمار را دچار مشکلات جدی کند. بنابراین بهتر است مردم به‌جای گوش سپردن به شایعات در مورد داروهای مختلف، به اصل پیشگیری و تغذیه مناسب و جلوگیری از ایجاد استرس توجه کنند. مطابق بررسی‌های ما، مردم در استان‌ها و شهرهای بزرگ سیستم ایمنی ضعیف‌تری داشته‌اند، حال‌آنکه افراد در شهرهای کوچک، دارای سلول‌های ایمنی قوی‌تری هستند، چون از استرس کمتر و تغذیه مناسب‌تر بهره‌مندند، پس توجه به این مسائل در کنار استفاده از ماسک و دستکش و شستشوی دست‌ها و رعایت فاصله فیزیکی و جلوگیری از حضور در تجمعات، بسیار مهم‌تر از داروهایی است که هنوز میزان اثرگذاری‌شان تایید نشده و بعضاً به‌صورت تقلبی در بازار سیاه عرضه می‌شوند. از طرفی، با رعایت مواردی که اشاره کردم، حتی در صورت ابتلای افراد، بیماری‌شان خفیف خواهد بود و منجر به فوت نمی‌شود.»افاضلی یادآوری می‌کند که «همه ما باید بدانیم که شرایط ژنتیکی افراد با یکدیگر فرق می‌کند و به‌واسطه محیطی که افراد در آن زندگی می‌کنند، قدرت سیستم ایمنی‌ها باهم متفاوت است. جمعیت یک یا چند کشور نمی‌تواند نشانگر کل جامعه بشری باشد، چه ازلحاظ ساختار ژنتیکی و اقلیم و چه تأثیری که افراد از دارو می‌گیرند، بنابراین شدت بیماری به واکنش و ضعف بدن در برابر ویروس و واکنش بدن در سرنوشت بیماری و فاکتورهای محیطی بستگی دارد، پس اینکه بگوییم در یک کشوری به‌طور مشخص دارویی به‌منظور مقابله و درمان کرونا جواب داده، درست نیست، البته به‌صورت محدود یک سری داروها هستند اما قابلیت تعمیم برای کل مردم را ندارند و حتی بعضاً مطالعاتی انجام‌شده که چندان دقیق نبوده و اساساً دارویی وجود ندارد که به‌طورقطع بگوییم راه درمان کروناست.»