خط نيوز - انتقاداتی به رفتارهای "آنلاین" در مجلس

زشتی‌هایی که به زیبایی جلسات رای اعتماد لطمه زد

اوج گرفتن دوران کاری نمایندگان در بهارستان برای رای اعتماد به وزرای پیشنهادی، بهانه‌ای برای آسیب‌شناسی برخی عملکرد نمایندگان و البته پدیده‌های جالب مجلس که به صورت مستقیم از سوی مردم نیز مشاهده شد، پرداخت شود.

هر کاری دوران بهاری خود را دارد، برای روزنامه‌نگاران و خبرنگاران، روزهای انتخابات و رای‌اعتماد به وزرای پیشنهادی، دوران اوج کار و بهارِ کار روزنامه‌نگاری و خبرنگاری است. دورانی که مردم تشنه اطلاعات به سمت رسانه‌ها و روزنامه‌ها هجوم می‌برند تا دست اول‌ترین وقایع را از رسانه‌های داخلی دریافت کند. نمایندگی مردم در خانه ملت نیز دوره‌های بهاری خاص خودش را دارد. دوره‌ای که نمایندگان شهرهای مختلف می‌توانند به دور از کسالت‌ها و روزمرگی‌های معمول کاری چهره خود را برای مردم منطقه خود آشنا‌تر کرده و صحبت‌های خود را از طریق تریبون مجلس بیان کنند.
شاید در روزهای معمول مجلس، اگر نمایندگان نطقی درباره مشکلات حوزه انتخابیه خود بیان کنند، زیاد هم از طریق برنامه رادیویی زنده مجلس و یا رسانه‌هایی که اکثرا در تهران منتشر می‌شوند و کاری به مشکلات حوزه‌های انتخابیه و شهرستانهای کوچک ندارند، انعکاس نداشته باشد اما دوران بهار نمایندگی دوران رای اعتماد به وزرای پیشنهادی و دوران بررسی لایحه بودجه سالیانه است که نمایندگان از صبح زود یعنی ساعت ۵ صبح برای صحبت کردن پای تریبون مجلس که بعضا به صورت زنده از طریق تلویزیون نیز پخش مستقیم می‌شود، ثبت نام می‌کنند.
نمایندگان شهرستان‌ها و استانهای مختلف در زمان رای‌اعتماد به وزرا چه در زمان موافقت و یا مخالفت بار دیگر اهمیت استان و شهر خود را به رخ وزرا کشیده و یا در زمان تصویب بودجه، ضرورت توجه به مسایل شهرستانهای کوچک را به وزرا و دولت گوشزد می‌کنند.
با این حال تعدادی از نمایندگان نیز هستند که ترجیح می‌دهند در سکوت تنها تماشاچی وقایعی باشد که در صحن مجلس اتفاق می‌افتد. در روزهای پر خبر مجلس گاهی اتفاقاتی می‌افتد که باعث می‌شود حاشیه مجلس بسیار پر رنگ‌تر از متن آن باشد.
چند روز گذشته و اوج گرفتن دوران کاری نمایندگان در بهارستان برای رای اعتماد به وزرای پیشنهادی، بهانه‌ای را به وجود آورده که به آسیب‌شناسی برخی عملکرد نمایندگان و البته پدیده‌های جالب مجلس که این روز‌ها به صورت مستقیم از سوی مردم نیز مشاهده شد، پرداخته شود.
۱- به کار گیری ادبیات ناپسند و اتهام زنی پشت تریبون مجلس
روز اول کاری نمایندگان برای بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی همراه با ادبیات تندی از جانب نمایندگان بود تا جایی که تعدادی از نمایندگان در مخالفت با کلیات کابینه و وزرای پیشنهادی از تعابیر نه‌چندان مناسبی استفاده کردند. "دستمالکش" خواندن یک نماینده، تهمت دریافت پول‌های چند صد میلیونی برای نشریه تمام رنگی و برخی تهمت‌های اثبات نشده دیگر به یکدیگر، برگزاری جلسات نمایندگان با وزرا در خارج از مجلس، اتهام حمایت از وزرا به خاطر دریافت پول، "حرافی‌""" خواندن اظهارات یک وزیر پیشنهادی و ... بخش کوچکی از پروسه ناپسند ادبیاتی و اتهام‌زنی نمایندگان بود.
نمایندگان در بررسی صلاحیت دیگر وزرا با ورود به روزهای دوم و سوم با منطق بهتر و صحبت‌های با سند و مدرک استفاده کردند و این کار فضا را قدری عوض کرد اما تندروی‌ها و تعابیر مختلف و از آن سو، برخی صحبت‌های بدون سند وزیران پیشنهادی که باعث می‌شد سیل تکذیبیه‌ها به مجلس سرازیر شود، فضا را از حالت مطبوع خود خارج می‌کرد.
روز سوم اما علی لاریجانی رییس مجلس قبل از برگزاری جلسه علنی در جلسه‌ای غیر علنی توصیه‌هایی را به نمایندگان مطرح کرد و از آن‌ها خواست با ادبیات ناپسند در تریبون مجلس که البته به صورت برنامه زنده تلویزیونی به خانه‌های مردم نیز راه یافته بود، صحبت نکنند. تعابیر و اتهامات البته تنها شامل حال وزرا نمی‌شد و برخی نمایندگان که نظرات متفاوتی نسبت به کابینه داشتند، به جای بحث درباره کابینه، به بحث و اتهام زنی به یکدیگر می‌پرداختند که در روزهای بعدی از شدت این اتهامات و عملکرد‌ها کاسته شد.
۲- جنگ پارلمانی
یکی از موارد قابل توجه مجلس که البته کمتر در تصاویر تلویزیونی مخابره شده از مجلس دیده می‌شد ولی نگاه خبرنگاران پارلمانی را به خود جذب می‌کرد، دعواها و بلند بلند تذکر دادن‌ها و یا ریشخند سایر نمایندگان در مجلس بود. گرچه این دعوا‌ها و تشنج‌ها زیاد هم به محورهای مهم حاشیه‌ای مجلس تبدیل نشد و بازتاب بیرونی پیدا نکرد، با این حال وقت زیادی از مجلس گرفت. نکته جالب توجه نیز درگیریهای به وجود آمده بین نمایندگانی بود که هر کدام با اتهامی، به درگیری لفظی با دیگری می‌پرداخت.
از اتهام زنی‌های رسایی و جلالی به یکدیگر در صحن علنی مجلس بگیرید تا نطق جنجالی بزرگواری نماینده مردم کهگیلویه و بویر احمد که واژه "چماق لری‌"اش به پدیده رای اعتماد کابینه یادهم تبدیل شد، تا دعوای دو تن از نمایندگان در حاشیه بررسی صلاحیت وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، همگی نمایشی از اختلاف نظر‌ها بود که به درگیری کلامی ختم می‌شد.
۳- سر و صدا و شلوغی مجلس
رییس مجلس، وزرای پیشنهادی، ناطقانی که برای موافقت و یا مخالفت با وزیری صحبت می‌کردند و رییس‌جمهور که برای حمیات از وزرای پیشنهادی به مجلس رفته بود، همگی "حداقل یکبار" از نمایندگان خواستند که سر جای خود نشسته و به نطق‌های ناطقان گوش کنند. نمایندگان البته همیشه مشغول لابی و رایزنی برای جمع‌آوری رای از بین همکارانشان در جلسات علنی مجلس هستند و این گعده‌ها و دور هم جمع شدن‌ها تنها مختص به صحن علنی مجلس نیست اما همین شلوغی‌ها و‌گاه صدای بلند تذکر دادنهای نمایندگان برای دقایقی صحن علنی مجلس را به هم می‌ریخت و باعث می‌شد رییس‌مجلس به نمایندگان هشدار دهد که در صورتی که سر جای خود ننشینند، اسمشان را از تریبون مجلس بلند صدا می‌زند!

البته یکبار نیز رییس‌جمهور کشورمان به این سرو صدا‌ها اشاره کرد و با بیان اینکه او نیز خودش زمانی نماینده بوده و می‌داند تمام این رایزنی‌ها برای نمایندگان لازم است، سعی کرد در شرایطی که به رای نمایندگان برای کابینه‌اش نیاز دارد، از نمایندگان ایراد نگیرد که چرا دور وزرا جمع شده‌اند و توجه به مباحث مطرح شده در صحن نمی‌کنند. او حتی یکبار این مسئله را نیز بیان کرد که نمایندگان با وجود رایزنی‌ها و صحبت‌هایی که می‌کنند، حواسشان به نطق‌های مطرح شده نیز هست!
۴- پدیده جالبی به نام "خانم‌های ساکت مجلس"
از قدیم گفته‌اند حق گرفتنی است نه دادنی. ماجرای رای اعتماد مجلس به وزرای پیشنهادی و غرق در سکوت باقی‌ماندن خانمهای عضو فراکسیون زنان مجلس نیز مصداق بارز این ضرب‌المثل است.
زنان مجلس معمولا کارنامه کاری قابل توجهی در دوران رای اعتماد‌ها و یا بحث‌های مربوط به بودجه و لوایح و طرحهای مختلف ندارند اما این بار رکوردی عجیب زدند و با وجود اینکه یکی از خانمهای مجلس نامش هم بر اساس قرعه‌کشی برای بیان مخالفت با یکی از وزرای پیشنهادی اعلام شده بود، از بیان دلایل مخالفت خود و ایراد نطق انصراف داد تا رکورد سکوت فراکسیون زنان در مجلس نهم را برای همیشه به نام مجلس نهم به ثبت برسانند.
البته در زمان دولت سابق، در رای گیری برای رای اعتماد به وزرای کابینه نهم و در زمان رای‌گیری برای وزارت کشور فاطمه آجرلو نماینده کرج برای مخالفت با وزیر پیشنهادی ثبت نام کرد اما صحبت‌های او که همه نشان‌دهنده موافقت او با وزیر بود صدای نمایندگان را درآورد و در ‌‌نهایت این رییس مجلس بود که نطق او را قطع کرده و از او خواست به ادامه صحبت‌هایش در موافقت با وزیر پیشنهادی نپردازد!
با این حال، سکوت زنان در مجلس، گویا مسبوق به سابقه است. فراکسیون زنان مجلس در دوران رای‌گیری برای تنها وزیر زن کابینه دهم نیز هیچ صحبتی نکرد و این آقایان بودند که در مخالفت و موافقت با وزارت مرضیه وحید دستجردی نطق کردند!
سکوت فراکسیون زنان که یکی دیگر از پدیده‌های رای اعتماد به وزرای کابینه یازدهم بود، با تایید اعضای ۹ نفره این فراکسیون مواجه نشده و خانمهای مجلس اعتقاد دارند تا سهیمه‌ای جداگانه برای ایراد نطق در مخالفت یا موافقت با وزرای پیشنهادی برایشان در نظر نگیرند، آنقدر تعدادشان کم است که در هیچ قرعه‌کشی‌ای نامشان در نمی‌آید و آقایان هم معمولا از وقت خود به آن‌ها نمی‌دهند!