خط نيوز - داس واردات بر خوشه تولیدات گندم

متولیان و دولتمردان هر چه سریعتر باید راهکارمناسبی را ارائه دهند و تا دهم بتوانند نیاز داخل را تامین کنند و هم مانع قاچاق گندم و صادرات آن به کشورهای همسایه شوند .

در طول 34 سالی که از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می‌گذرد همواره بحث های قابل توجهی از سوی تصمیم سازان و متولیان اصلی کشور در مورد تامین امنیت غذایی و تولید محصولات کشاورزی و زراعی مطرح شده است اما علی رغم تاکید مقامات ارشد نظام بر محور قراردادن حوزه کشاورزی در برنامه های اقتصادی هنوز نتوانسته ایم به گونه ای عمل کنیم تا از ظرفیت‌های موجود کشاورزی کشور به درستی استفاده شود.هرچند مقام معظم رهبری به کرات در سخنان خود بحث توجه به ظرفیت های موجود در حوزه کشاورزی و همچنین خودکفایی در این محصولات را مطرح کرده و برآن تاکید داشته اند اما متاسفانه با وجود توجه اکید ایشان تاکنون این مهم به ثمر نرسیده است. در میان تمام محصولات کشاورزی توجه ایشان به تولید گندم به عنوان یک کالای استراتژیک بحث مهمی بوده که به نظر می رسد بیش از سایرین مغفول مانده است چراکه تولید کنندگان این محصول در 8 سال پیش توانستند در زمینه تولید این کالا خودکفا شوند اما عدم توجه دائم به این مهم موجب شد تا مجددا با واردات بی رویه در سالها به وارده کننده صرف تبدیل شویم و این جایگاه را نیز از دست بدهیم. **3 دلیل عمده کارشناسان و تحلیلگران حوزه در وا کاوی مشکلات پیش روی حوزه کشاورزی و به خصوص کالای استراتژیکی مانند گندم موارد مختلفی را مدنظر قرار داده و می گویند :اینکه به دلیل موقعیت جغرافیایی کشورمان نمی توانیم همواره سالهای پرآبی را داشته باشیم نکته مهمی است واز سوی دیگر محدود بودن زمینهای کشاورزی در کاشت محصولات کشاورزی و از همه مهمتر رشد بی رویه جمعیت کشور عوامل مهمی بوده که جای ایران در خودکفایی گندم را به یک واردکننده داده است. این گروه می افزایند:هرچند محدود بودن زمین های زراعی وعدم تناسب آن با جمعیت کشور بحث مهمی در حذف خودکفایی در تولید گندم شده اما در این بین سوء مدیریت های صورت گرفته نکته قابل بحثی است که نمی توان از آن به سادگی گذشت. این کارشناسان تعیین قیمت پایین در خرید تضمینی گندم را مدنظر قرار داده و معتقدند اگر دولتمردان توجه خاصی به این مساله داشتند و قیمتی متناسب با هزینه تولیدگندم برای خرید آن اختصاص می دادند دیگرکشاورزی راضی به تبدیل زمین های کشت گندم خود به سایر محصولات زراعی نمی داد و یا اینکه به جای فروش گندم خود درآن سوی مرزها آن را به تامین نیاز داخل اختصاص می داد. این منتقدان معتقدند سوء مدیریت که به واسطه آن قیمت تضمینی مناسبی برای خرید گندم لحاظ نشده دست به دست هم داده تا امروز به یک وارد کننده گندم تبدیل شویم. **نرخی تضمین شده در حال حاضر با وجود جلسات متعدد که برگزار شده و اختلاف نظرهای موجود رقم 10500تومان برای گندم معمولی با 4درصد افت مفید و 2درصد غیر مفید و همچنین قیمت 10800 تومان برا ی گندم دوروم با 4درصد افت مفید و 2درصد غیر مفید لحاظ شده است . هرچند این نرخ از سوی متولیان اصلی بخش کشاورزی نرخی عادلان و مفید است اما برخی کارشناسان و نمایندگان براین باورند که بخش قابل توجهی از مشکلات این حوزه به پایین بودن نرخ خرید تضمینی باز می گردد. این کارشناسان مدعی هستند که در سالجاری با توجه به نرخ مبادلاتی بازار ارز و همچنین تاحدودی متناسب با نرخ بازارآزاد، نرخ تضمینی به گونه ای باید باشد که مانع واردات بیشتر و یا خروج گندم ایران و صادرات آن به عراق و کشورهای عربی و همسایه شود. این گروه معتقدند باتوجه به مصرف سرانه حدود 190 تا 200 کیلوگرم گندم، لازم است که برای 15 میلیون تن گندم برنامه‌ریزی شود و نرخ‌‌ها به گونه ای اعلام شود که گندم تولید داخلی صادر نشود و نیاز به واردات با ارز 1226 تومانی افزایش نیابد. این کارشناسان براین باورند که اگر خرید گندم ایران به کیلویی 1200 تومان تعیین شود و در کنارآن مشوق های دیگری مانند مشوق های معنوی و حامی تولید ملی و کشاورز نمونه محل و.. نیز مورد توجه باشد بخش قابل توجهی از مشکلات حل خواهد شد. **ناهماهنگی همیشگی این کارشناسان از سوی دیگر بحث واردات گندم را مدنظر قرار داده و معتقدند ناهماهنگی وزارت صنعت ،معدن و تجارت بر مشکلات ا ین حوزه افزوده است به طوریکه ناهمخوانی آمارموجود در این دو حوزه مشکل دیگری را بر مشکلات کنونی افزوده است و موجب شده تا نتوانیم نه برای تولید و نه برای کاهش واردات برنامه های موجود را به درستی اجرایی کنیم. **دو متولی و یک کالا در حال حاضر به گفته مسئولان وزارت صنعت نیاز کشور به گندم سالانه حدود 9 تا 10 میلیون تن است که بعد از اجرای هدفمندی یارانه‌ها در کشور مصرف گندم کاهش یافته است اما مسئولان وزارت جهادکشاورزی معتقدند، پیش‌بینی تولید 12.5 میلیون تن گندم محقق شده است. متولیان وزارت جهاد وکشاورزی با اعلام اینکه در سالجاری مجموع خرید مراکز دولتی و خصوصی گندم به 8 میلیون تن می‌رسد و با درنظر گرفتن این مساله که سالانه یک میلیون و 350 هزار تن را کشاورزان به عنوان بذر سال آینده نگه‌داری می‌کنند، یک میلیون و 200 هزار تن در صنعت ماکارونی مصرف می‌شود، 700 هزار تن نیز گندم خودمصرفی نزد کشاورزان است و حدود یک میلیون تن نیز در شرایط عادی در صنعت دام و طیور استفاده می‌شود و حدود 500 هزار تن نیز در صنف صنعت شیرینی‌پزی و نان فانتزی استفاده می‌شود آمار های خود را توجیه می کنند اما متولیان وزارت صنعت و معدن با رد این مساله از نیاز کشور برای این مهم خبر می دهند. **آمار گمرکی تازه ترین آمار گمرک ایران حاکی از آن است که در 4ماهه ابتدایی سالجاری ، محصول دانه سخت گندم از نظر وزنی و ارزشی به ترتیب 10.5 و 3.1 درصد از کل واردات کالای کشور را به خود اختصاص داد و در کنارآن 75 هزار تن گندم سخت به غیر از گندم دامی نیز به ارزش 30 میلیون دلار واردات کشور شده است. این گزارش می افزاید: ایران از 12 کشور واردات دانه سخت گندم داشت که در این بین سوئیس، انگلستان و ترکیه بیشترین حجم صادرات گندم به ایران را به خود اختصاص دادند. از دیگر کشورها و مناطقی که ایران از آنها گندم وارد کرده می‌توان به آلمان، هلند، امارات، ایتالیا، ‌روسیه،‌ اتریش، ازبکستان، هنگ کنگ و ترکمنستان اشاره کرد. هرچند ایران به لحاظ مسائل کم آبی و خشکسالی و... با کمبود گندم مواجه است اما این دلیل مستندی نخواهد بود تا هرسال مبالغ قابل توجهی بابت واردات گندم اختصاص یابد و دلار 1226 تومان تخصیص یافته، و ارز کمیاب کشور را صرف واردات گندم و اقلام دیگر کنیم ، بحثی که با تکیه بر توان داخلی می توان آن را رفع کرد. کارشناسان و متخصصان این حوزه معتقدند متولیان و دولتمردان هر چه سریعتر باید راهکارمناسبی را ارائه دهند و تا دهم بتوانند نیاز داخل را تامین کنند و هم مانع قاچاق گندم و صادرات آن به کشورهای همسایه شوند . **خودکفایی؛گام بزرگ این گروه مدعی هستند که تا زمانی که دست اندرکاران در جهت حمایت از تولید داخلی و ایجاد تعادل در عرضه وتقاضای داخلی و رشد تولید گندم و همچنین جلوگیری از خروج ارز برای واردات گندم بیشتر، اقدامات لازم را انجام ندهند نمی توان راه به جایی برد و تداوم چنین شرایطی نه تنها با اقتصاد مقاومتی منافات دارد بلکه می تواند زمینه تحقق شعار حماسه اقتصادی و حمایت از تولید ملی را زیر سوال ببرد. این کارشناسان معتقدند اگر از اقدامات فردمحوری در حوزه کشاورزی خودداری کرده و به سمت تدوین برنامه های بلند مدت و اجرای آن درحوزه کشاورزی برویم می توانیم علاوه بر تامین نیاز داخل به سمت خودکفایی حرکت کنیم.