خط نيوز - پوتین و اردوغان در تهران

تنوع و حجم ترافیک دیپلماتیک در ایران قابل توجه است

اردوغان رئیس جمهور ترکیه که به دعوت رسمی سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان در صدر هیأتی بلندپایه از مقام‌های سیاسی و اقتصادی عصر دیروز دوشنبه وارد تهران شد، برای حضور در اجلاس کمیته عالی روابط ایران و ترکیه و هفتمین اجلاس سران ابتکار آستانه به ایران آمده است.

این اجلاس امروز سه‌شنبه درحالی برگزار می‌شود که قرار است در کنار مسائل دوجانبه، مسائل منطقه‌ای و جهانی هم مورد بحث و بررسی قرار گیرد. در روز اول هفتمین اجلاس سران ابتکار آستانه که به ریاست سید ابراهیم رئیسی و حضور ولادیمیر پوتین برگزار می‌شود، طرفین در مورد وضعیت سوریه، مبارزه با سازمان‌های تروریستی که امنیت منطقه را تهدید می‌کنند، مانند حزب کارگران کردستان و داعش گفت‌وگوهای سیاسی را پیش می‌برند؛‌ البته اردوغان قصد دارد در حاشیه سفر خود به ایران با پوتین هم دیداری دوجانبه داشته باشد. دو اجلاس «کمیته عالی روابط ایران و ترکیه» و هفتمین «اجلاس سران ابتکار آستانه» دو برنامه مهمی است که پس از یک وقفه چند ساله در بحبوحه تحولات سرنوشت‌ساز منطقه‌ای و بین‌المللی در تهران برگزار می‌شود و کشورمان در یک روز میزبان این دو اجلاس است. پوتین در راه تهران از سوی دیگر رئیس‌جمهور روسیه درحالی برای حضور در اجلاس سران ابتکار آستانه در راه تهران است که این پنجمین سفر پوتین به ایران محسوب می‌شود ولی به نظر می‌رسد این سفر در مقایسه با سفرهای پیشین از اهمیت خاصی برخوردار است چراکه در شرایطی که با آغاز جنگ در اوکراین، تنش‌ها میان روسیه و غرب به بالاترین حد خود رسیده، به گونه‌ای که ناتو عملا وارد جنگی نیابتی با مسکو شده، غرب از هیچ تلاش اقتصادی و سیاسی برای منزوی کردن کرملین فروگذاری نمی‌کند و به همین دلیل سفر پوتین به تهران، در بحبوحه جنگ اوکراین و به فاصله کوتاهی از تور خاورمیانه‌ای بایدن می‌تواند فرامتن بسیار مهمی داشته باشد. ایران و روسیه در سال‌های قبل روابط نزدیک و رو به گسترشی داشته‌اند و مواضع ضدغربی هر دو دولت باعث ایجاد منافع همسو میان دو طرف شده اما با این حال به نظر می‌رسد آغاز جنگ اوکراین و اعمال تحریم‌های شدید غرب علیه مسکو، باعث نزدیک‌تر شدن هر دو کشور در کمپین ضدغربی‌شان شده است. در حالی که قیمت‌های بالای انرژی باعث افزایش درآمدهای روسیه شده، تحریم‌های غرب به اقتصاد این کشور آسیب جدی وارد کرده و توانایی این کشور را برای ساخت یا خرید فناوری در صنایع پیشرفته نظامی محدود کرده است. این در حالی است که ایران از سال‌ها پیش از این با تحریم‌های گسترده غرب و بالاخص ایالات متحده روبه‌رو بوده و برای رهایی از پیامدهای ویرانگر این مسأله تلاش دارد که روابطش با شرق را گسترش دهد. تغییر بازی در سوریه از دیگر محورهای سفر پوتین و اردوغان به تهران، گفت‌وگو بر سر مسأله سوریه است. مسأله‌ای که در ماه‌های اخیر مورد مناقشه سه کشور بوده و ترکیه اخیرا اعلام کرده که قصد دارد تا عملیات نظامی جدیدی را در خاک سوریه آغاز کند. امری که مورد اعتراض ایران و روسیه قرار گرفت. پوتین و اردوغان قبلا در شهریور سال ۱۳۹۷ در چارچوب مذاکرات سه کشور ایران، ترکیه و روسیه درباره بحران سوریه، به تهران سفر کرده بودند و حالا با گذشت ۴ سال به نظر می‌رسد تغییرات قابل توجه در توازن قوا در منطقه و نظم بین‌المللی شکل گرفته است.