نگاهی به مذاکرات هستهای مسقط
آنچه در قصر بوستان گذشت در کاخ کوبورگ عیان شود
21 آبان 1393 ساعت 11:52
پایان مذاکرات هستهای مسقط توأم با سکوتی بود که نمی‌توان آن را نشانه پیشرفت و یا بن‌بست نامید؛ قصر بوستان آنچه بین دیپلمات‌ها گذشته بود را برای خود نگه داشت تا چشم‌ها بار دیگر به کاخ کوبورگ دوخته شود.
به گزارش حوزه سیاست خارجی خبرگزاری خط نیوز ، تمام مذاکرات عمان را می‌توان در یک جمله ظریف خلاصه کرد: "باید منتظر هفته بعد بمانید." وزیر امور خارجه کشورمان پس از خروج از نشست جامع ایران و گروه ۱+۵ در روز گذشته (۲۰ آبان) در پاسخ به خبرنگاری که از وی درباره پیشرفت مذاکرات پرسیده بود این کلمات را به زبان راند.
پیش از دستیابی به توافق موقت ژنو در ۳ آذر سال گذشته، مقامات ایرانی و آمریکایی در مسقط دیدار کرده بودند. بسیاری معتقدند که دیدار مسقط گره گشای دستیابی به توافق شد و به همین دلیل بسیاری بار دیگر دل به مذاکرات مسقط بسته بودند تا شاید خبری که در چند ماه اخیر منتظرش هستند را از قصر کوبورگ بشنوند.
پیش از اینکه دیپلمات‌ها راهی عمان شوند. مذاکره کنندگان با ادبیاتی آشنا آخرین مواضع خود درباره مذاکرات را ارائه کردند. سید عباس عراقچی، معاون حقوقی و بین‌المل وزیر امور خارجه، ضمن بیان اینکه درباره تمدید، راه‌حل میانه و یا هر طرح دیگری به غیر از توافق جامع هیچ گونه بحثی نشده خواهان "حسن نیت طرف مقابل" شد تا پیش از پایان ضرب‌الاجل این توافق حاصل شود.
مذاکرات عمان سه روزه بود. در دو روز اول این مذاکرات که یقینا مهمترین قسمت آن بودند، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، جان کری، وزیر خارجه آمریکا، و کاترین اشتون، که به تازگی سمت مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را واگذار کرده و اکنون با عنوان هماهنگ کننده گروه ۱+۵ شناخته می‌شود، با یکدیگر چهار بار دیدار کردند.
در روز دوم، جان کری مسقط را به مقصد پکن ترک کرد تا در آنجا باراک اوباما، و سامانتا پاور، مشاور امنیت ملی وی، را در جریان چگونگی مذاکرات قرار دهد. یکی از دیپلمات‌های ارشد آمریکایی گفته بود که گام بعدی آمریکا پس از گزارش کری به اوباما تعیین خواهد شد.
پس از پایان چهار دور مذاکره چهار جانبه هیچ گونه کنفرانس خبری درباره نتایج آن برگزار نگردید تا تنور تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای و همچنین منابع آگاه و مقاماتی که نمی‌خواهند نامشان فاش شود گرم گردد.
روز سوم مذاکرات نیز با نشست یک ساعته ایران و گروه ۱+۵ به ریاست اشتون و ظریف ادامه یافت. پیش از این نشست دیپلمات‌ها کشورمان با روس‌ها و چینی‌ها دیدار کردند و پس از آن نیز به گفتگو با همتایان اروپایی خود در گروه ۱+۵ پرداختند. و در نهایت صبح امروز تیم مذاکره کننده به ایران بازگشت تا گزارش این دیدار را به مقامات عالی‌رتبه کشورمان ارائه کنند.
مذاکرات مسقط تمام شد و از مایکل مان هم خبری نبود که دستکم به بیان جملاتی تکراری و آشنا در یک کنفرانس خبری پایانی بپردازد. وی دیگر سخنگوی کاترین اشتون نیست و اکنون مدیریت بخش ارتباطات استراتژیک را در اتحادیه اروپا بر عهده گرفته است.
تنها سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه بود، که درباره مذاکرات مسقط به صورت نسبتا مشروحی سخن گفت. وی در پاسخ به سؤالی درباره اختلافات طرفین به مواردی اشاره کرد که نشانگر لاینحل ماندن بسیاری از موارد اختلافی است: "چند تا از این موارد اختلاف، سطح غنی‌سازی در آینده و ابعاد دیگر برنامه هستهای صلح‌آمیز ایران هستند، مثلاً اینکه چطور رآکتور اراک تغییر کاربری پیدا کند؛ اقدامات درباره برنامه هستهای چه باشد، جنبه‌های نظامی برنامه هستهای ایران در گذشته و همینطور سرعت برداشتن تحریم‌ها چطور باشد."
دیپلمات ارشد روسی در ادامه گفت که نباید درباره راه‌های جایگزین در صورت عدم دستیابی به توافق از هم‌اکنون صحبت کرد زیرا این امر فی‌النفسه به معنای شکست مذاکرات خواهد بود. وی افزود که در صورت عدم دستیابی به توافق بعد از شهر ۲۴ نوامبر (۳ آذر) می‌تواند زمان مناسبی برای بحث درباره تمدید باشد.
امروز و روزهای آتی فضای رسانه‌ها مملو از تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌ها درباره نتایج مذاکرات خواهند بود. برخی بر فواید یک توافق و مضرات عدم دستیابی بدان سخن خواهند گفت و برخی دیگر از دولت‌های متبوع خود - بالاخص در ایران و آمریکا - خواهند خواست که از مواضع خود کوتاه نیایند. بعضی از توافقی پشت پرده رازگشایی خواهند کرد و برخی دیگر به جمع و تفریق درصدهای احتمال تمدید مذاکرات خواهند پرداخت.
اکنون قریب به یک دهه از مذاکرات هستهای ایران و قدرت‌های جهانی گذشته است. یک سال از توافق موقت ژنو سپری شده است و دوره چهار ماهه تمدید شده نیز رو به پایان است. تنها چند روز تا پایان ضرب‌الاجل ۳ آذر باقی مانده است و شاید بهتر است به عاقلانه‌ترین سخنی که از زبان دیپلمات‌ها در مسقط بیرون آمد گوش دهیم: "تا هفته بعد منتظر بمانید."
/تسنیم
کد مطلب: 31160
آدرس مطلب: http://khatnews.com/vdcaw6ne.49n6i15kk4.html