خط نيوز - ارکان اصلی حقوق شهروندی

سرپرست جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی یادآور شد

دبیر علمی چهارمین دوره "همایش ملی حقوق شهروندی" با اشاره به اهم فصول مورد اشاره مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب گفت: ثبات و امنیت، به اوج رسیدن مشارکت مردم، مسابقه خدمت رسانی، تعالی بینش سیاسی، سنگین کردن کفه عدالت در تقسیم امکانات عمومی کشور، افزایش چشمگیر معنویت و اخلاق در فضای عمومی جامعه و بسیاری از آموزه‌های دیگر همه از بسترهای مهم یا عناصر و ارکان بی بدیل تحقق حقوق شهروندی است که با عملیاتی شدن آن جوهر حقوق شهروندی بصورت عملی برای مردم و جامعه مهیا شده و گام‌های تعالی روزافزون‌تر برای مردم و کشور محقق می‌شود. به گزارش ایسنا، دکتر امین رستم زاده، سرپرست جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی در مراسم افتتاحیه چهارمین دوره همایش ملی حقوق شهروندی که صبح امروز (چهارشنبه ۸ اسفند) در سالن اجتماعات مجتمع علمی تحقیقاتی جهاد دانشگاهی ارومیه برگزار شد، اظهار کرد: بیش از ۲۸۰ مقاله به دبیرخانه همایش وصول شد که بعد از ارزیابی علمی و داوری، ۵۵ مقاله به بخش نهایی راه یافت که از این تعداد مقاله منتخب بر اساس نظر داوران ۱۸ مقاله در بخش ارائه و سخنرانی انتخاب شدند. وی در عین حال متذکر شد: ۵۲۰ نویسنده به‌عنوان پژوهشگر مقالات خود را به‌صورت انفرادی و مشترک به این همایش ارسال کرده بودند که از این تعداد در مجموع ۴۳ درصد در مقطع کارشناسی ارشد و پایین‌تر و ۵۷ درصد در مقطع دکترا و دانشجوی دکتری هستند. رستم زاده گفت: وابستگی علمی ۵۲ درصد ارائه دهندگان مقالات دانشگاه‌های خارج استان و ۴۸ درصد بومی دانشگاه‌های استان بوده است. سرپرست جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی گفت: در این دوره از همایش ۵۸ درصد اعضای کمیته علمی و داوران از اعضای هیأت علمی و اساتید دانشگاه‌های خارج استان و ۴۲ درصد نیز از اعضای هیأت علمی و اساتید دانشگاه‌های داخل استان داوری مقالات را بر عهده داشتند. وی با اشاره به ترکیب مختلف پژوهشگران شرکت کننده در این دوره از همایش اظهار کرد: ۶۵ درصد از ارائه دهندگان مقاله از رشته‌های مختلف علوم انسانی بوده و ۳۵ درصد نیز از حوزه‌های فنی و مهندسی و سایر علوم بودند که این خود نشان از ارتقای جایگاه حقوق شهروندی در بین علوم مختلف علوم انسانی و سایر رشته‌های فنی و مهندسی با رویکرد بین رشته‌ای دارد. دبیر علمی همایش با اشاره به اینکه حقوق شهروندی امروزه از ضرورت‌ها و اولویت‌های هر کشوری تلقی می‌شود اظهار کرد: کلیدی ترین عنصر توسعه یک جامعه، شهروندان آن محسوب می‌شود و باید به کیفیتی آموزش و تربیت شوند که از دانش، نگرش و مهارتهای گوناگون برخوردار باشند. وی ادامه داد: دانش عمومی مردم و ضریب پردازش فکری مردم یک جامعه رابطه اثرگذاری بر میزان مشارکت مردم و ارتقا مسؤلیت اجتماعی آنها دارد و سبب نقش آفرینی هر چه بیشتر مردم در فعال سازی عناصر توسعه و پیشرفت یک کشور می‌شود. وی با اشاره به اینکه اعلامیه حقوق بشر و شهروندی فرانسه در سال ۱۷۸۹ جز اولین اسناد این حوزه تلقی می‌شود، گفت: سه دیدگاه را می‌توان در خصوص حقوق بشر و شهروندی قائل شد که در رویکرد اول نگرش عمومی یک کشور بر کل کشورها غالب است و به الگوی آمریکایی یا هانتینگتون معروف است. دبیر علمی همایش ادامه داد: در رویکرد دوم و از منظر رویکرد مدرنیست‌ها بنیادهای حقوق شهروندی جهان شمول بوده و قائل به تفکیک حقوق بشر و شهروندی نیستند و سخن گفتن از حقوق بشر مربوط به یک کشور و جامعه را ناصحیح می‌دانند که پست مدرن‌ها در مقابل این رویکرد قرار داشته و بر مؤلفه‌های بومی منطقه‌ای و ارزش‌ها و فرهنگ‌های اجتماعی هر جامعه تاکید داشته و معتقدند نمی‌توان یک نسخه را برای همه پیچید. وی با اشاره به اینکه تفاوت‌های بین حقوق بشر و شهروندی وجود دارد، خاطر نشان کرد: آموزه‌های حقوق بشری منبعث از فطرت انسان است و در تمامی ادیان الهی کرامت انسانی بی‌بدیل‌ترین مؤلفه وحیانی تلقی می‌شود و انسان در نگاه قرآن از کرامت و شرافت ذاتی برخوردار است. سرپرست جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی ادامه داد: این کرامت یک امر حقیقی است نه اعتباری یعنی انسان به صرف انسانی بودنش از شرافت و کرامت برخوردار است که این مهم یکی از مهمترین تجلی‌گاه‌های حقوق بشری اسلامی است و زمانیکه پذیرفتیم انسان دارای جوهری کریم است باید حریت، امنیت و برابری، استقلال و… انواع حقوق او را نیز محترم شمرده و بپذیریم. دکتر رستم زاده گفت: اساس حقوق بشری در قرآن بر محور حق کرامت، حیات، آزادی و عدالت ابتناء گردیده است. وی با اشاره به آیه‌های ۲۷، ۲۸ و ۵۹ سوره نور و آیه ۱۲ حجرات و آیه ۶۴ غافر ،‌۱۰ و ۹ النباء خاطر نشان کرد: بهره مندی از آرامش در این آیه‌ها حق هر انسانی قلمداد شده و هرگونه مداخله در امور داخلی آنان منع شده است و بر اساس آیه ۶ توبه و آیه ۷۵ و ۱۰۰ نساء: افراد جامعه صرف نظر از دین و عقیده خود حق پناهندگی دارند و آیه ۵۶ عنکبوت حق برخورداری از تابعیت را یک حق پذیرفته شده تلقی کرده است. دبیر علمی همایش با اشاره به مبنای نظری حقوق بشر اسلامی گفت: هدف و غرض خلقت خداوند کمال یافتن هر ناقص است و فطرت انسان با لذاته عاشق کمال و خیر است و این عشق به کمال پایانی ندارد و به هر مرتبه‌ای که ارضاء می‌شود طلب بالاتر از آن را می‌نماید و آرامش در کمال فقط با خدایی شدن نهایی می‌شود. رستم زاده ادامه داد: در فلسفله اسلامی، انسان و حقوق بشری انسانی برگرفته از دو حقیقت جوهری مادی و روحانی است که باید هر دوی این حقیقت وجودی انسان اغنا شود و با تمام شدن جسم روح به کمال خویش ادامه می‌دهد و در واقع انسان تا رسیدن به سعادت دائم در حال سیر به سمت عشق به خوبی و کمال است بر همین اساس در فلسفه اسلامی به انسانی بها و ارزش داده می‌شود که ضمن مد نظر قرار دادن تمامی ابعاد مادی و روحانی زندگی اش در پی رسیدن به کمال مطلق است و نه محدود و محصور در این دنیای مادی. سرپرست جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی گفت: در حقوق اسلامی حقوق بشر و شهروندی با تبیین بر مبنای خدامحوری بستر ساز متعالی‌ترین حقوق برای انسان‌ها است. وی گفت: در بعضی از مبانی حقوق شهروندی غیر اسلامی این حقوق بیانی حق گرا دارد یعنی پیش و بیش از آنکه بشر را مکلف پندارد محق می‌انگارد، در حالی که در مباحث حقوق شهروندی بر هر دو وجهه موضوع توأمان تاکید می‌شود و مسؤلیت و تکلیف شهروندان در قبال هم و جامعه خود سبب تحقق عنصر مهم مشارکت در تعالی حقوق شهروندی است و از سویی اساساً در نظام حقوقی اسلام نیز حق و تکلیف با هم وجود دارد. دبیر علمی چهارمین دوره همایش ملی حقوق شهروندی با تشریح سایر مکاتب در خصوص حقوق شهروندی گفت: مکتب حقوق پوزیتویستی برای حقوق شهروندان ماهیتی صرفاً قرار دادی و اعتباری قائل است. حقوق طبیعی قواعد حقوق عقل عملی را مبنای نظریات خود قرار داده‌اند ولی حقوق شهروندی در اسلام با نگرشی کامل‌تر و جامع الوجهین بر مصالح، مفاسد و واقعیات تکیه داشته و ترکیبی از ماهیت اعتباری – واقعی است. وی فرهنگ سازی و آموزش و پژوهش را سه رکن تحقق حقوق شهروندی در جامعه عنوان کرد و افزود: باید با گام‌های ظریف علمی و خلاقانه توأمان برای این مسیرها برنامه ریزی علمی و عملی داشته باشیم چرا که سیطره حقوق شهروندی بر تمامی ابعاد و مؤلفه‌های زندگی اجتماعی انسان انکارناپذیر است. رستم زاده با تشریح رهنمون‌های مقام معظم رهبری در خصوص حقوق شهروندی گفت: بیانیه گام دوم انقلاب مقام معظم رهبری مالامال و سرشار از آموزه‌هایی اصیل و جوهره حقوق شهروندی است.