خط نیوز به نقل از رجا: در یک سال و نیم گذشته هر گاه احتمال به بن بست رسیدن مذاکرات تقویت شده و یا سخن از تمدید گفتگوهای هسته ای به میان آمده است، بنا بر یک «قاعده نانوشته» برخی چهره ها و رسانه های حامی دولت به تیم مذاکره کننده سابق حمله کرده اند. بهانه این حملات هم متفاوت بوده است اما وجه مشترک آنها «ادعاهای کذب و نادرستی» بوده که توجه در محتوای آنها برای هر انسان منصف و بی غرضی نشان می دهد دست منتقدان تیم مذاکره کننده سابق هسته ای تا چه اندازه خالی است که برای نقد عملکرد آنها چاره ای جز ارائه مطالب سخیف، نازل و از بن و بیخ دروغ ندارند.
در آخرین مورد در حالی که تا امروزعبور تیم مذاکره کننده فعلی کشورمان از خطوط قرمز نظام در مذاکرات قطعی شده است و به همین علت چشم انداز مثبتی برای آینده مذاکرات دیده نمی شود، یک هفته نامه تازه انتشار یافته توسط تیم رسانه ای حامی دولت، برای انحراف افکار عمومی از آنچه که در شرایط فعلی در مذاکرات دارد اتفاق می افتد، مدعی شد: «جلیلی در مذاکرات از تاریخ اسلام و ایران می گفت!»
این عبارتی است که این هفته نامه بر خلاف قاعده «إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَيَّنُوا» به نقل از یک مقام مذاکره کننده آمریکایی منتشر کرده است و تلاش کرده تا با استناد به این ادعای دروغ، سخنان علی اکبر ولایتی در مناظره سوم انتخابات ریاست جمهوری را تکرار کند تا در پس آن نتیجه بگیرد که تیم مذاکره کننده فعلی هر نتیجه ای هم از مذاکرات حتی با عبور از خطوط قرمز بگیرد، بهتر از گذشته عمل کرده است زیرا در دوره سابق اساسا مذاکره صورت نمی گرفته و سعید جلیلی و هیئت همراه وی در مذاکرات، به جای بحث درباره موضوع هسته ای ایران مسایل دیگری را مطرح می کرده اند.
اما بیراه نیست تا یک بار برای همیشه به این ادعای دروغ پاسخ داده شود و در واقع از کسانی که تصور می کنند سعید جلیلی فقط در مذاکرات بیانیه می خوانده یا درباره تاریخ اسلام و ایران صحبت می کرده است، سوال شود اگر واقعا تیم مذاکره کننده سابق ایران این طور عمل می کرده است، چرا ۵+۱ در سلسله مذاکرات هسته ای یک سال آخر، از بغداد تا مسکو و آلماتی ۱ تا آلماتی۲، پله پله نسبت به مطالبات خود از جمهوری اسلامی ایران عقب نشینی کرد؟
به عبارت دیگر، آیا کاترین اشتون و نمایندگان آمریکا، انگلیس، چین، روسیه، فرانسه و آلمان نیز آن قدر ناتوان بودند که در برابر بیانیه خوانی ها و سخنان سعید جلیلی درباره تاریخ اسلام و ایران عقب نشینی می کردند؟ این پرسشی که است که طبیعتا منتقدان تیم مذاکره کننده سابق نسبت به آن هیچ پاسخ منطقی در چنته ندارند لذا برای روشن شدن بیشتر افکار عمومی نسبت به این ادعاهای نادرست و دروغ، روند عقب نشینی های ۱+۵ نسبت به مطالباتش از ایران از مذاکرات بغداد تا مسکو و سپس آلماتی ۱ و ۲ را ملاحظه می فرمایید:
غربی ها در بغداد چه می خواستند؟ در آلماتی ۱ چگونه عقب نشینی کردند؟ در مذاکرات بغداد که در ۳ خرداد ۹۱ برگزار شد، آنچه غرب روی میز گذاشتريال تلاش برای «فریز» برنامه هسته ای ایران بود:
فردو تعطیل شود، غنی سازی ۲۰ درصد متوقف گردد و در نهایت اینکه مواد ۲۰ درصد تولید شده از ایران خارج شود. در مقابل نیز ۱+۵ متعهد می شد تا تحریم جدیدی علیه ایران اعمال نکند اما این پیشنهادات از سوی سعید جلیلی پذیرفته نشد چرا که آنها را «متوازن» نمی دانست.
در مذاکرانت مسکو نیز که چند هفته بعد در اواخر خرداد ۹۱ برگزار شد، باز هم به علت عدم توازن مطالبات و تعهدات ۱+۵، تیم ایرانی زیر بار حرف آنها نرفت و در نهایت مذاکرات برای چند ماه متوقف شد.
در این ایام ایران اقدام به نصب ۳۰۰۰ سانتریفیوژ نسل جدید کرد و نتیجه اش در آلماتی ۱ در اسفند ۹۱ روشن شد. غرب با عجله به میدان آمد تا توافقی را با ایران امضا کند تا توسعه فناوری کشورمان بیش از این ادامه دار نشود. پیشنهادات عوض شد و غرب عقب نشست:
این بار آنها دیگر مانند مذاکرات بغداد از تعطیلی فردو سخن نگفتند بلکه فقط خواستار تزریق نشدن گازبه سانتریفیوژها بودند. هم چنین از متوقف شدن غنی سازی ۲۰% ایران نیز سخن نگفتند بلکه تنها از تعلیق ۶ ماهه آن (البته با قابلیت تمدید) سخن گفتند و در نهایت درباره مواد ۲۰ درصد ایران نیز عقب نشینی کرده و به جای اینکه مانند مذاکرات بغداد خواستار خروج آن از ایران شوند به اکسید شدن آن در داخل کشور راضی شدند.
در مقابل نیز علاوه بر اینکه تعهد دادند تحریم جدیدی وضع نکنند اعلام کردند حاضرند تحریم های طلا، فلزات و پتروشیمی را لغو کنند. اما باز هم سعید جلیلی این پیشنهادات را نپذیرفت چرا که معتقد بود در ازای تعلیق غنی سازی ۲۰% و دیگر تعهدات ایران، باید تحریم های اصلی نفت و بانک مرکزی لغو شوند و همچنان این پیشنهادات غرب اگرچه نسبت به بغداد بهتر شده و آنها نسبت به موضع شان عقب نشینی کرده اند اما با توجه به آنچه از ایران می خواهند «توازن» ندارد. لذا تیم ایرانی نپذیرفت و به ایران بازگشت.
در این میان واکنش رهبر انقلاب به این عقب نشینی غربی ها در ۱۷ اسفند ۹۱ جالب است: «در این دیدار غربی ها کار مهمی انجام ندادند که از آن تعبیر به دادن امتیاز شود بلکه آنها فقط به بخشی از حقوق ملت ایران، اعتراف کوچکی کردند.»
آلماتی ۲ در مذاکرات آلماتی ۲ غربی ها خواستار توقف برنامه هسته ای ایران در همین مرحله و نگران از «توسعه بیشتر» آن بودند. پیشنهاد ایران این بود:
تعلیق ۲۰ درصد فقط برای ۶ ماه «غیرقابل تمدید»
فردو ۲۰ درصد غنی سازی نمی کند ولی گاز برای غنی کردن ۵ درصد تزریق خواهد شد.
مواد موجود ۲۰ درصد به هر میزان که لازم داشته باشیم اکسید خواهد شد.
در مقابل نیز ۱+۵ باید تحریم های بانکی و نفتی را «لغو» کند.
بعد از پیشنهاد ایران، ۱+۵ جواب منفی نداد و اعلام کرد اختیار برای تصمیم گیری در این سطح ندارد و باید از پایتختهایشان اجازه بگیرند که جلیلی اعلام کرد تا ۱۰ ساعت دیگر هم مینشینیم، بروید و پاسخ بیاورید. در این میان بر خلاف اشتون که معتقد بود تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایران باید هر چه زودتر توافق کرد تا در صورت انتخاب جلیلی همین میزان دستاورد نیز از کف غرب نرود، انگلیس اعلام می کند که باید صبر کرد تا انتخابات ایران برگزار شود تا ادامه مذاکرات با توجه به رییس جمهور بعدی ایران پیش برده شود و در نهایت با انتخاب حسن روحانی، توافق ژنو منعقد می شود و عملا به قبل از مذاکرات بغداد در خرداد ۹۱ باز می گردیم. نکته اصلی در این میان آنجاست که این عقب نشینی های غرب و رسیدن به این مرحله، با بیانیه خواندن و صحبت جلیلی درباره تاریخ اسلام و ایران محقق نشده بود بلکه مذاکره انجام شده بود. در آلماتی ۲ نه حرفی از غنی سازی ۵ درصد ایران است و نه حرفی از تعلیق بالای ۵ درصد، نه حرف از تعطیلی اراک است و نه حرف از پروتکل الحاقی و بازرسی های آنچنانی و نه حرف از اکسید کردن هر آنچه مواد ۵ درصدی که از این به بعد تولید میکنیم. فقط بحث روی ۲۰ درصد می چرخد. مقابلش هم همه تحریمهاست که تعدیل شده اش می شد برخی از آنها!
اما سعید جلیلی هیچ گاه علاقه ای به اجرای «شو» بر سر منافع ملی نداشت و نمی خواست به هر قیمت از خودش «قهرمان» بسازد لذا بر سر حقوق ملت با هیچ کس معامله نکرد و یک توافق خوب را قربانی انتخابات ریاست جمهوری و آینده سیاسی خودش نکرد. تاریخ در این باره بهتر قضاوت خواهد کرد.
