دولت آمریکا روز جمعه نام شماری از شرکت ها، نهادها و موسسه های مالی و بانکی ایرانی و خارجی را اعلام کرد که به تازگی در فهرست تحریم های واشنگتن قرار گرفته اند. این شرکت ها و نهادها بنا بر اعلان وزارت خزانه داری آمریکا به دور زدن تحریم ها، کمک به برنامه هسته ای و موشکی ایران و نیز حمایت از تروریسم متهم هستند.
این اتفاق در حالی روی می دهد که قرار بود آغاز مذاکرات هسته‌ای و تعامل در این زمینه از سوی ایران باعث شود تا از میزان تحریم‌ها کاسته شده و روابط اقتصادی و البته سیاسی ایران از حالت رکود با دیگر کشورها خارج شود اما با اعمال دور جدید تحریم‌ها از سوی آمریکا، نگرانی‌هایی بر مذاکرات هسته‌ای سایه انداخته است. در واقع توافق ژنو آنچنان که ادعا می‌شد نه‌تنها شکست تحریم‌های ناروا را در پی نداشت بلکه طرف غربی با استناد به متن توافق، تحریم‌های جدید را قانونی می‌پندارد.
این در حالی است که بر پایه گزارش های تازه آژانس بین المللی انرژی هسته ای، ایران تاکنون کوچکترین لغزشی در پایبندی به معاهده هسته ای ژنو نداشته و مسوولیت های بین المللی و تعهدات خود را به تمامی به جا آورده است.
اقدام دولت آمریکا سبب شد تا حسن روحانی لب به انتقاد بگشاید و ساختار تحریم علیه ایران را ظالمانه خواند و عنوان کند « در حالی که ما برای توافق نهایی مذاکره می کنیم، اینگونه اعمال نه با سیاست حل معضلات جهانی از طریق مذاکره سازگار است نه با مسیر اعتمادسازی.» رئیس جمهور همچنین اظهار داشت که ایران هم به‌طور مرتب تحریم‌ها را دور خواهد زد.
محمد جواد ظریف نیز عنوان کرد که تحریم ها بیشتر برای راضی کردن گروه های فشار است که با هرگونه توافق مخالفند و در بعضی از موارد با استفاده از ملاحظات فنی در ریزه‌کاری‌ها تلاش می‌شود تحریم ها را توجیه کنند. به عبارتی ظریف عنوان کرده که فشارهای بی امان تندروها و لابی های صهیونیستی سبب شده تا اوباما با عقب نشینی، در پی تحریم ایران باشد.
اما به نظر می رسد دولتمردان آمریکایی علاوه بر فشار لابی های تندرو، تلاش دارند تا به زعم خود نگذارند تا حلقه تحریم ها و فضای روانی ناشی از آن سست گردد و با به کارگیری فشار مداوم، ایران را در نهایت مجبور به کوتاه آمدن از مواضع هسته ای خود در مذاکرات نمایند.
اما از سوی دیگر دو نکته واضح و مشخص است که اول، پیشرفت گفت و گوهای هسته ای و دستیابی به راهکاری جامع و نهایی در پرونده اختلاف های هسته ای با ایران، از اهمیت بسیاری برای دولت دموکرات واشنگتن برخوردار است؛ تا جایی که این امضای این توافق نامه می تواند نقطه ای پررنگ در کارنامه نه چندان موفقیت آمیز اوباما در عرصه سیاست خارجی، شود. دوم اینکه در منطقه مملو از بحران خاورمیانه، عدم توافق با ایران می تواند دردسرهای دولت اوباما را نیز بدون شک افزایش دهد.
واکنش ایران در قبال تحریم های جدید
اما پس از تحریم‌های جدید آمریکا، اکنون نگاهها به این سمت است که واکنش ایران تا به الان چگونه بوده و تهران چه سناریوهایی را پیش رو دارد.
به نظر می رسد دولتمردان طیفی از گزینه ها را برای واکنش نشان دادن درباره تحریم های پی درپی آمریکایی برخلاف برنامه اقدام مشترک می توانند داشته باشند که از توقف مذاکرات تا عدم واکنش را در بر می گیرد. اما به نظر می رسد سیاست عملی دولتمردان یازدهم این است که تلاش کنند تا با بهره گیری از دیگر کشورهای گروه ۱+۵، فشار آمریکا را تعدیل و موضع ایران را در مذاکرات تقویت نمایند و احتمالا از تحریم های بعدی جلوگیری کنند.
همچنین همزمان به مخالفت های اعلامی خود ادامه اما در عمل پیگیر انجام و دنبال کردن مذاکرات باشند و همچنین تلاش کننند تا در صورت امکان سریع تر مذاکرات را به نتیجه برسانند. تاکتیکی که به نظر نمی رسد چندان تاثیری بر سیاست فشار و تحریم آمریکا داشته باشد.
منبع : الف
