راه باز است و جاده دراز...

20 فروردين 1398 ساعت 12:13


راه باز است و جاده برای رسیدن به آتشکده‌ی باستانی شهرری دراز. در ۱۲ کیلومتری جنوب شرقی شهرری به سمت ورامین، در ورودی روستای قلعه‌نو - چال طرخان، آتشکده‌ای است که سال‌هاست بی‌توجهی تنها سهم آن از همه‌ی اعتباراتی است که برای میراث‌ فرهنگی اختصاص می‌یابد، اما گویی نه برای شهرری و «تپه میل» باقی‌مانده در میانه‌ی راه. به گزارش ایسنا، سربازی با لباس یگان حفاظت به عنوان نگهبانِ محوطه با شنیدن صدای ماشین، در چهارچوب در حاضر می‌شود، نیم‌نگاهی به تازه‌واردها می‌اندازد و باز غیب می‌شود و حالا تو می‌مانی و تنها مسیری که از قبل با داربست‌های فلزی زردرنگ مشخص شده و چوب‌هایی که ناهمواری‌های خیلی کمتری نسبت به مسیر چوبی محوطه «دژ رشکان» دارد. ورودی چوبی تپه میل یک روز از دور اول باران‌های سیل‌آسای تعدادی شهر و باران شدید تهران گذشته، هوا تقریباً صاف است و خشت‌های تپه تا جایی که زیر آفتاب مانده‌اند، خشک. هر چند هنوز جای پای باران شدید بر تن خشت‌های خشک‌شده باقی مانده و خشتِ بخش‌هایی از سازه‌های مرمت‌شده ریزش کرده‌اند، اما با وارد شدن به ورودی اصلی «تالار» که با سقف فلزی پوشانده شده، وضعیت متفاوت‌تر می‌شود. تکه‌های گچ‌بری‌شده که سال‌هاست هر کدام در بخشی از فضای تالار قرار گرفته‌اند، از بخش‌ها و سازه‌ای که جای مناسبی برای جمع شدن آب باران است از پس سوراخ‌های نفوذ آب از پشت‌بام که به راحتی و با شستن خشت‌ها به پایین ریزش کرده‌اند، وضعیت مناسب‌تری دارند. میل‌های محوطه و ایرانت روی سقف که از کناره‌های آن باران به داخل نفوذ می‌کند مسؤولان تپه میل احتمالاً با «ایرانت‌ها» قرارداد بسته‌اند تا مراقب آب و باد و باران باشند و هیچ لایه‌ی نفوذی را باز نکنند برای ورود آب‌های روانی که از هر نقطه‌ای به راحتی نفوذناپذیرند، و روز بارانی تهران، حتماً دو گوشه‌ی تالار اصلی تپه دریاچه‌ی آب بوده که یک روز بعد از باران‌ها هنوز آب و گِل بودن خاک محوطه از بین نرفته است. وجود ماشینی با پلاک قرمز و سه مرد کت و شلوارپوش از وجود چند مسؤول در محوطه خبر می‌دهد. خوشحالیم که حتماً برای بررسی وضعیت محوطه‌ی تاریخی به تپه آمده‌اند، اما نه چهره‌ها و نه رفتار هیچ کدام نشان از داشتن عِرقی از میراث فرهنگی ندارد، از هر جا که می‌خواهند وارد محوطه می‌شوند و جای پای‌شان روی خشت‌هایی که هنوز گِلی است، حفره ایجاد کرده! جای پای مسوولان روی بخشی از محوطه که با هر قدم امکان ریزش آن وجود دارد در این میان، حضور گردشگران و مسافران نوروزی در این نقطه از شهرری جالب‌تر است، خانواده‌هایی که کودکان‌شان رها از هر اخطار یا حضور نگهبان و مراقبی روی سقف می‌دوند و بعد از اخطارِ و خواهش ما برای پایین آمدن از روی تپه و نشان دادن طنابی که به عنوان مرز بین گردشگران و فضای تاریخی ایجاد شده، پدر خانواده ادعا می‌کند مطالعات کاملی از این محوطه‌ی تاریخی دارد... حضور مسافران نوروزی و کودکانی که در نبود هیچ راهنما و مراقبی به هر بخش از محوطه وارد می‌شوند البته بیش از دو ماه قبل اداره کل میراث‌فرهنگی استان تهران و دانشگاه شهید بهشتی تفاهم‌نامه‌ای امضا کردند و براساس آن «تپه میل» به عنوان پایگاه مطالعات باستان‌شناسی حوزه ری باستان برای گروه باستان‌شناسی این دانشگاه انتخاب شد، هر چند مفاد آن یا زمان واگذاری این محوطه‌ی باستانی به دانشگاه اعلام نشد یا اصلاً هنوز معلوم نیست در کنار این واگذاری آیا گردشگران و مسافران امکان دیدن این میل را دارند یا نه، اما شواهد نشان می‌دهند انگار این محوطه‌ی باستانی با همه‌ی مشکلاتش همچنان در اختیار میراث فرهنگی شهرری است. یکی از نقاطی که باران به راحتی به داخل محوطه نفوذ می‌کند مشکلات در این سال‌ها فراوان بوده؛ چه حضور بُزهایی که از گله‌ی عشایر کوچرو فرار کردند و تپه را برای بازی انتخاب کردند و چه طوفان‌هایی که در سال‌های گذشته حفاظ‌های "تپه میل" شهرری را تخریب کردند و حتی بعد از آن در خرداد ۱۳۹۵ وزش باد شدیدتری پوشش داربستی «آتشکده ری» (تپه میل) را از جا کند و این‌بار به بخش‌هایی از این محوطه‌ی تاریخی هم آسیب رساند. یا در یکی دو سال گذشته به دلیل سرقت چند اثر از سایت موزه‌ی محوطه که سال ۸۸ در یکی از اتاق‌های محل سایت افتتاح شده بود، آن موزه را جمع کردند. جای پای حیوانات روی بخش‌های مختلف محوطه اما در این میان تنها خبر خوش برای این محوطه‌ی باستانی بهمن ۱۳۹۵ منتشر شد، وقتی که دادستانی شهرری به عنوان مدعی‌العموم از میراث فرهنگی استان تهران نسبت به بی‌توجهی به این محوطه‌ی تاریخی شکایت کرد، هر چند خبری از نتیجه‌ی این شکایت یا اتفاقات بعد از آن منتشر نشد. مسافران نوروزی در محوطه تپه میل تپه میل که از آن به عنوان آتشکده بهرام و آتشکده ری نیز نام برده می‌شود از آثار دوره ساسانیان در شهرری است. گفته می‌شود این بنا آتشگاه بهرام گور بوده است. بخشی از بنای آتشکده ری در زمان حمله اسکندر به ایران خراب شد و تنها قسمتی از بنای چهارطاقی و زیبای این آتشکده به صورت دو میل باقی‌ ماند. بیشتر قسمت‌های غربی بنا از میان رفته، در بخش زیرین مجموعه یک راهرو کم‌پهنا وجود دارد که سراسر طول بنا را طی می‌کند. نخستین‌بار در سال ۱۹۱۳ میلادی «ژاک دومورگان» فرانسوی این آتشکده و سازه‌های پیرامون آن را مرمت کرد. این بنا در سال ۱۹۳۳ توسط باستان‌شناس آمریکایی به نام «اریک اشمیت» مورد کاوش و حفاری قرار گرفت. یکی از گوشه‌های تالار اصلی تپه یک روز بعد از بارندگی آسیب باران به بخش‌های مرمت‌شده سازه تپه میل آب شیارهای مختلفی را برای نفوذ خود به دل این محوطه باستانی باز کرده انتهای پیام


کد مطلب: 58870

آدرس مطلب: http://khatnews.com/vdchv6nm.23n6qdftt2.html

خط نيوز
  http://khatnews.com