خط نيوز - آقاجان و کوله‌باری از نداشته‌ها

مردمان «آقاجان» به فضای سبز، زیرساخت‌های رفاهی، سرای‌محله، برگزاری مستمر دوره‌های آموزشی برای توانمندسازی و بهترزیستن و غیره نیاز دارند و داشتن معابری پاکیزه به‌دور از تجمع زباله و بوی آزاردهنده آن، یکی از ابتدایی‌ترین حقوق این شهروندان است.

هم اکنون نزدیک به ۳۰ تا ۴۰ درصد از جمعیت یک میلیون نفری کرمانشاه در حاشیه این شهر ساکن هستند که آقاجان یکی از این محلات است. مشکلات و آسیب های آقاجان همانند بسیاری از مناطق حاشیه ای و محروم کرمانشاه، متعدد است، از ساده ترین امکانات زیرساختی، بهداشتی، رفاهی و عمرانی گرفته تا نیاز به آموزش و توانمندسازی، تنها بخشی از خلاء ها و یا نیازهای عنوان شده در این منطقه است. خانه های کوچک و آجری شکل با دیوارهایی رنگ پریده و معابری که هنوز به آسفالت ریزی و مرمت نیاز دارند تنها نمایی کوچک از منطقه ۲ هزار نفری آقاجان است. چندی پیش بر مناطق آقاجان، زورآباد و کولی آباد نام محله مهرآباد را انتخاب کردند که ساکنان آن به هفت هزار نفر می رسید. در سال های گذشته اقداماتی همچون راه اندازی پایگاه سلامت اجتماعی، ساماندهی مسجد و پایگاه مقاومت در آقاجان انجام شد که بازهم جای کار دارد. دسترسی به آب آشامیدنی در این منطقه مطلوب است، اکثر خانه ها به لوله کشی گاز مجهز شده، این منطقه دارای ۲ مدرسه است و در سال های اخیر یک پایگاه سلامت برای توزیع بسته های بهداشتی فعال شده است و دست و رویی به مسجد این منطقه هم کشیده شده است. تلاش برای ارتقای فرهنگ سازی نظافت و پاکسازی در این منطقه، اتمام بازسازی شبکه آب و فاضلاب و اصلاح شبکه آب، برقراری روشنایی در همه معابر تنها بخشی از اقداماتی است که باید لحاظ شود. پتانسیل های مثبتی در این مناطق وجود دارد و باید از توانمندی نیروی انسانی این محلات استفاده کرد، مردمان این مناطق توقع بالایی ندارند و باید گفت که حق سکونت باید رسمی شود و مورد حمایت قانونی قرار گیرد و باید حس مشارکت و شهروندی را در افراد این محلات ایجاد کرد. پس از انقلاب در همه مناطق، مردم معمولا از روستاها و یا مناطق محروم به شهر مهاجرت کردند که این امر در ایجاد و گسترش حاشیه نشینی موثر است. به طور کلی حاشیه نشینی یکی از مهمترین پیامدهای مهاجرت از روستا و یا نقاط کم برخوردار به شهرها پس از انقلاب و رشد شهرنشینی است به گونه ای که روستاییان در پی یافتن شغل و مکانی بهتر به شهرها مهاجرت می‌کنند. از آنجا که قیمت زمین و حتی اجاره آن در هسته های مرکزی شهر برای روستاییان بسیار بالا بود به ناچار به حاشیه شهرها پناه برده و در جهت حفظ حیات شهری خود مشغول به ساخت و ساز خانه ها می شدند این در شرایطی است که این خانه ها بارها به وسیله شهرداری و غیره تخریب شده و دوباره به صورت خودجوش توسط ساکنین ساخته شده است. نوع دیگر بافت در داخل بافت مرکزی شهر قرار دارد که بافت فرسوده و ناکارآمد نام می گیرد که اکنون با شرایط فعلی زندگی شهری تطابق ندارد. برای ساماندهی مناطق ناکارآمد چارچوبی با عنوان بازآفرینی شهری تعریف شده است، در این تعریف در بخش مسکن بافت ناکارآمد شهری، دولت ابتدا اراضی دولتی را شناسایی می کند و پس از یافتن تسهیل گران، زمین به صورت امانی در اختیار آنان قرار می گیرد، پس از ساخت و ساز در این زمین ها، واحدهای مسکونی به افراد ساکن در بافت فروخته می شود و در مقابل ملک قبلی آنان را دولت صاحب می شود. فرآیند وصل شده به وضوح در بافت تودرتوی محله مهرآباد یکی از راهکارهای دولت برای کنترل و کاهش حاشیه نشینی، واگذاری کارها و امور به خود مردم و ساکنان آن مناطق است که این امر در کنترل و پیشبرد بسیاری از امور در آن مناطق تاثیرگذار است. شهرستان کرمانشاه بیش از یک میلیون نفر از جمعیت ۲ میلیون نفری استان را در خود جا داده است. زهره کریم زاده